Jeżeli ból dolnego odcinka pleców ma podłoże mechaniczne, czyli uszkodzenie tkanek, to z pewnością w zdiagnozowaniu jego przyczyny pomogą badania: rentgen, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub USG. Tu sprawa jest prosta. Komplikuje się jednak, gdy żadne z badań nie wskazuje konkretnej przyczyny. Sytuacja ta nie należy wcale do rzadkości, co opisywaliśmy w materiale p.t.: Co powoduje ból dolnego odcinka pleców? Będziesz zaskoczona, bo w Polsce mało kto o tym wie!
Ból rodzi się w głowie
Najnowsza teoria bólu brzmi: uraz fizyczny wcale nie jest niezbędny do tego, by pojawiło się uczucie bólu. Mózg nie jest jedynie biernym odbiorcą sygnałów wysyłanych z ciała. Informacja o uszkodzeniu tkanki dociera do mózgu poprzez tzw. bramkę w rdzeniu kręgowym, jednak to sam mózg tworzy wrażenia i doznania. Jest więc w stanie wygenerować uczucie bólu bez otrzymania sygnału o uszkodzeniu tkanki. Ból jest wtedy jak najbardziej realny, choć w ciele nie dzieje się nic, co mogłoby go wywołać.
Moduł bólu
Według najnowszej teorii, wrażenia, z bólem włącznie, są jak programy komputerowe zapisane na twardym dysku. Gdy coś cię boli, to znaczy że mózg uruchomił program który można nazwać "doświadczaniem bólu". Jest on umiejscowiony nie w jednym miejscu, ale tworzy swego rodzaju sieć, obejmującą różne obszary mózgu i zbierającą dane z nerwów, ośrodka pamięci, nastroju i innych. Po zebraniu mnóstwa danych, mózg albo włącza program bólu na cały regulator, albo na pół gwizdka, albo go nie włącza wcale. Oznacza to, że niektóre dane wejściowe potrafią niejako tłumić inne lub je wzmacniać. Ale znaczy też tyle, że uczucie bólu może się pojawić także wtedy, gdy brakuje informacji o uszkodzeniu tkanki, są za to dane o złym nastroju czy stresie. Mechanizm ten dotyczy też uczucia bólu w dolnej części pleców.
Jak walczyć z bólami krzyża?
Te, które mają przyczynę mechaniczną, da się okiełznać albo tradycyjnymi środkami przeciwbólowymi, albo odpowiednimi ćwiczeniami lub interwencją chirurgiczną. Jednak w przypadku bólów krzyża nieznanego pochodzenia, sprawa się komplikuje, gdyż tradycyjne leki przeciwbólowe nie zawsze działają. Między innymi dlatego, że o powodzeniu terapii przeciwbólowej w takim przypadku decyduje w dużej mierze nastawienie pacjenta – jeśli wierzy w terapię, powinna mu pomóc. I odwrotnie.
W przypadku psychosomatycznych bólów krzyża, czyli tych leżących w psychice, pomocna może okazać się psychoterapia, która w przeciwieństwie do leków tłumiących ból, ma szansę pomóc w pozbyciu się przyczyn dolegliwości leżących poza ciałem. Ale to nie jedyny sposób na walkę z bólem pozbawionym fizycznych przyczyn.
Terapia farmakologiczna w bólu pleców
Skoro przyczyna bólu nie leży w tkankach, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne najczęściej nie pomoagają. W leczeniu psychosomatycznych bólow dolenje części pleców czasami stosuje się lekarstwa przeciwpadaczkowe (karbamazepina lub gabapentyna), które zapobiegają rozprzestrzenianiu się impulsów nerwowych. Terapia ta u części pacjentów skutkuje ograniczeniem lub zlikwidowaniem chronicznego bólu.
Niewielkie przedsiębiorstwo z Doliny Krzemowej, które specjalizuje się w biotechnologii, opracowało lek (substancja zikonotyna, nazwa leku: prialt) na bazie jadu stożka, czyli morskiego mięczaka. Substancja z niego wyizolowana ma za zadanie spowalniać przepływ impulsów nerwowych. Inna firma dopracowuje lek na bazie trucizny wydzielanej przez pewną ekwadorska żabę – podobno działa silniej przeciwbólowo niż morfina i to pięćdziesięciokrotnie! Jeszcze inne przedsiębiorstwa farmaceutyczne pracują nad lekami obniżającymi pobudliwość neuronów. Jest więc nadzieja, że niebawem doczekamy się leków działających przeciwbólowo także w przypadkach, gdy ból nie jest spowodowany realnym uszkodzeniem tkanek.
Źródła:
1.Pomyłki w medycynie, Werner Bartens, Leksykon
2. Komplikacje, Atul Gawande, Znak
Polecamy!
10 skutecznych sposobów na ból pleców
Ból pleców w okolicy krzyżowej
6 sposobów na ból dolnej części pleców
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
