Tężcem rzeczywiście można się zakazić na skutek kontaktu uszkodzonej skóry czy rany z glebą, kurzem, w których znajdują się zarodniki lub laseczki tężca.
Groźna toksyna…
Tężec jest chorobą zakaźną wywoływaną przez silną toksynę bakteryjną (tetanospazminę). Toksynę tę produkuje Gram-dodatnia bakteria, Clostridium tetani. Tetanospazmina blokuje uwalnianie przekaźników układu nerwowego - glicyny i GABA (kwasu γ-aminomasłowego). Powoduje to nadmierne pobudzenie neuronów ruchowych.
Łukowato wyprężone ciało…
Choroba nie daje objawów od razu. Okres wylęgania wynosi od kilku do kilkunastu dni. Średnio trwa 1-2 tyg. Na początku występuje pogorszenie samopoczucia, w miejscu zranienia uczucie mrowienia, szczękościsk, trudności w jedzeniu, potem bolesne napady skurczy mięśni szkieletowych. Prężenia mięśni trwają coraz dłużej. Doprowadza to do znacznego szczękościsku, uśmiechu kurczowego tzw. sardonicznego, wygięcia grzbietowego – tężec grzbietowy.
Skurcze krtani i mięśni oddechowych powodują napady bezdechu.
W wyniku skurczów może dojść do zaburzenia regulacji autonomicznej (prowadzącej do zaburzeń rytmu serca), a także do niedotlenienia mózgu. W przebiegu tężca obserwuje się również gorączkę (zarejestrowano w tej chorobie najwyższą ciepłotę ciała człowieka wynosząca 45°C!).
Polecamy: Obrzęk krtani - uważaj na żądlące owady!
Leczenie
Leczenie jest bardzo trudne, dlatego musi być prowadzone w odpowiednich ośrodkach. Niezwykle ważne jest chirurgiczne zaopatrzenie rany. Ogranicza ono rozmnażanie się bakterii. Celem leczenia przeciwtężcowego jest zneutralizowanie krążącej w organizmie toksyny oraz zniszczenie komórek ją produkujących. Neutralizacji dokonuje się poprzez podanie ludzkiej surowicy przeciwtężcowej zawierającej przeciwciała przeciw tetanospazminie. Równolegle podaje się anatoksynę, żeby uzyskać odporność czynną. Anatoksyna to mieszanina unieczynnionych fragmentów bakterii.
Sprawdź: Jak ważne są szczepienia zalecane?
Wprowadzenie jej do organizmu powoduje, że z czasem zaczyna on wytwarzać odpowiednie przeciwciała. Przeciwbakteryjnie podaje się antybiotyki (metronidazol, penicylina, tetracyklina). Stosuje się również leczenie objawowe oraz zapewnia odpowiedni komfort choremu – bodźce wzrokowe i słuchowe nasilają skurcze. Niestety, nawet mimo odpowiedniego leczenie zakażenie tężcem wiąże się z dużą śmiertelnością.
Tężec – jak uchronić się przed zakażeniem?
Profilaktyka w przypadku tężca ma ogromne znaczenie. Dlatego tak ważne są szczepienia ochronne. Przeprowadzane są one u dzieci i młodzieży według kalendarza szczepień. Osoby dorosłe powinny pamiętać o dawkach przypominających, którymi należy się szczepić nie rzadziej, niż co 10 lat.
W sytuacji, gdy doszło do zranienia, które mogło być zanieczyszczone, a szczepienie miało miejsce ponad 8 lat wcześniej, podaje się antytoksynę tężcową lub ludzką surowicę przeciwtężcową oraz szczepienie anatoksyną.
Warto, więc pamiętać, o ryzyku zakażenia tężcem, aby nie lekceważyć nawet drobnych skaleczeń czy zranień, które zostały zanieczyszczone.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
