Na trądzik wieku dorosłego narażone są zwłaszcza kobiety, ale przytrafia się on również mężczyznom. Chociaż trądzik jest uważany powszechnie za problem wieku dojrzewania może wystąpić nawet w czwartej lub piątej dekadzie życia.
Celem leczenia trądziku dorosłych jest zmniejszenie lub usunięcie zmian, zahamowanie postępu choroby i zapobieganie powstaniu blizn. Leczenie jest często długotrwałe i wymaga przyjmowania leków podtrzymujących. Trądzik dorosłych można też pokonać właściwą dietą. Produkty, które spożywamy, mają duży wpływ na powstawanie zmian lub nasilenie objawów.
Spis treści:
- Trądzik dorosłych - przyczyny
- Trądzik dorosłych - objawy i diagnoza
- Skuteczne leczenie trądziku u dorosłych
- Pielęgnacja skóry trądzikowej u dorosłych
Trądzik dorosłych - przyczyny
Na wystąpienie problemów z cerą może wpływać jeden czynnik lub wiele czynników jednocześnie. Wśród głównych przyczyn trądziku dorosłych wymienia się:
- stres,
- zaburzenia hormonalne – głównie niski poziom estrogenów, wyższy androgenów np. testosteronu (u kobiet w przebiegu zespołu policystycznych jajników, ale też w stresie),
- zanieczyszczenie powietrza,
- dym papierosowy, palenie papierosów,
- błędy w pielęgnacji skóry (np. stosowanie kosmetyków zatykających pory),
- nadmierne opalanie się,
- picie alkoholu,
- dieta: produkty mleczne, węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym (m.in. słodycze, słodzone napoje),
- niektóre leki.
Trądzik dorosłych może powodować nieodpowiednia dieta. Niekorzystnie działa dieta sprzyjająca powstawaniu stanów zapalnych w organizmie, składająca się z dużych ilość cukru, niezdrowych tłuszczów i wysoko przetworzonego jedzenia.
Przyczyną trądziku dorosłych, podobnie zresztą jak młodzieńczego, może być spożywanie produktów mlecznych. Dowiodła tego duża analiza 14 badań, która objęła 80 tys. młodych dorosłych i nastolatków.
Również węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym, czyli takie, które powodują gwałtowne skoki cukru we krwi, przyczyniają się do powstania trądziku dorosłych.
Stres zwiększa poziom androgenów, czyli męskich hormonów płciowych, powodując trądzik. Hormony te oddziałują na gruczoły łojowe i mieszki włosowe w skórze, co w rezultacie prowadzi do powstania zmian skórnych.
Trądzik dorosłych może także wystąpić w momentach naturalnych wahań hormonalnych. U kobiet może to być przed okresem, w czasie ciąży, przed menopauzą lub po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.
Trądzik dorosłych mogą powodować niektóre leki: kortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwdepresyjne, witamina B12, lit, barbiturany, sterydy anaboliczne. Powiedz dermatologowi, jakie środki farmakologiczne przyjmujesz. Mogą one mieć wpływ na pojawienie się problemów z cerą.
Trądzik dorosłych może też wskazywać na chorobę ogólnoustrojową. Warto zwrócić uwagę na objawy towarzyszące, np.: nieregularne miesiączki, trudności w zajściu w ciążę, szybki przyrost wagi lub nieuzasadnione chudnięcie. Podłożem trądziku może być zaburzenie hormonalne lub zespół policystycznych jajników. Lekarz może zlecić dalsze badania w celu ustalenia dokładnej przyczyny trądziku.
Jak wygląda trądzik dorosłych i jak się go diagnozuje?
W trądziku dorosłych obserwujemy zmiany skórne w postaci drobnych jak grysik krostek, zwanych zaskórnikami. Są one wypełnione białawą treścią. Nie bolą i nie swędzą.
Mogą to być także poważniejsze zmiany o charakterze małych torbieli z ropą. Te z kolei są czerwonawe, mają wyraźną krostę lub się błyszczą, bolą, pękają i są trudniejsze do wyleczenia.
Zmiany skórne często sięgają do głębszych warstw skóry i są wtedy wyczuwalne jako twarde guzki.
Trądzik dorosłych zlokalizowany jest zwykle na czole, brodzie, okolicach przyusznych, nosa oraz plecach i dekolcie.
Z trądzikiem należy udać się do dermatologa. Podczas wizyty u lekarza, nasza skóra zostanie dokładnie obejrzana w mocnym świetle. Już na tej podstawie można stwierdzić, czy mamy do czynienia z trądzikiem czy inną chorobą.
Jeżeli zmiany są ropne, wykonuje się wymaz i antybiogram. Gdy trądzikowi towarzyszą np. zaburzenia miesiączkowania – wówczas stanowi to wskazanie do wykonania badań hormonalnych.
Skuteczne leczenie trądziku u dorosłych
Skuteczne leczenie trądziku u dorosłych polega na skojarzeniu metod, co oznacza, że stosuje się różne preparaty, często nakładane miejscowo (maści, kremy) i ogólne (tabletki). O ich wyborze powinien zadecydować dermatolog w oparciu o nasilenie zmian i ich rodzaj (czy zmiany są ropowicze, niewielkie, mają tendencję do bliznowacenia, itp.).
Kremy na trądzik dorosłych (leki do stosowania miejscowego) to:
- retinoidy (np. izotretynoina, tretynoina, adapalen) - działają komedolitycznie, czyli redukują zaskórniki, przeciwzapalnie i w mniejszym stopniu przeciwłojotokowo,
- zawierające nadtlenek benzoilu - redukują zaskórniki i działają przeciwbakteryjnie, stosuje się je z miejscowymi antybiotykami,
- z antybiotykiem (np. erytromycyna, klindamycyna) - działają przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie,
- z kwasem azelainowym - działają przeciwbakteryjnie, przeciwłojotokowo i usuwają zaskórniki.
W leczeniu trądziku dorosłych stosuje się często antybiotyki doustnie (np. tetracyklina, doksycyklina, limecyklina), jednak nie powinny być przyjmowane jednocześnie z tymi stosowanymi miejscowo. Leczenie antybiotykiem trwa do 3 miesięcy.
Co istotne, przy stosowaniu ogólnym izotretynoiny konieczne jest przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej, ponieważ lek ma szkodliwie działanie na płód. Retinoidy doustnie stosuje się przy cięższych odmianach trądziku (ropowiczych, z tendencją do bliznowacenia).
Trądzik hormonalny powinien być leczony hormonalnymi lekami antyandrogenowymi – co musi być prowadzone przez endokrynologa.
Trądzik spowodowany stresem i niewłaściwym stylem życia wymaga głębszego zastanowienia. Zaleca się „zwolnić tempo”, udać się na wakacje, zadbać o prawidłowy sen, zmienić swój jadłospis.
Trądzik wywołany zanieczyszczeniami, bakteriami, grzybami itp., zwalcza się preparatami z antybiotykiem, lekiem przeciwgrzybicznym, czy też za pomocą retinoidów i nadtlenku benzoilu.
W każdym przypadku trądziku do pielęgnacji skóry należy używać właściwie dobranych kosmetyków - delikatnych, przeznaczonych do cery trądzikowej, z uwzględnieniem wieku.
Dermatolog w razie konieczności może też polecić peelingi kwasami, w celu zapobiegania tworzenia się nieestetycznych blizn, jak również pozbycia się głębszych zmian skórnych
Pielęgnacja skóry trądzikowej u dorosłych – krótkie ABC
Pamiętaj o kilku ważnych zasadach pielęgnacji skóry podczas leczenia trądziku:
- Dokładnie myj skórę środkami łagodnymi i do cery trądzikowej, rano i wieczorem. Nie ma sensu myć jej kilka razy dziennie z uwagi na niszczenie naturalnych barier ochronnych skóry.
- Stosuj toniki lub płyny micelarne w celu oczyszczenia skóry z makijażu.
- Nawilżaj skórę kremami do cery trądzikowej i z wysokim filtrem UV. Unikaj natłuszczania skóry.
- Właściwie dobieraj podkład – nie może zatykać porów skórnych.
- Każdorazowo zmywaj makijaż przed pójściem spać.
- Stosuj maseczki odżywiające i dezynfekujące skórę.
- Zmień dietę na lekkostrawną, z ograniczeniem produktów mlecznych, cukrów i tłuszczów zwierzęcych.
Bardzo ważne jest, by nie wyciskać krost i głębszych zmian skórnych. W ten sposób stymulujemy skórę do pojawiania się kolejnych wyprysków, które jeszcze trudniej opanować. Ponadto wydłużamy proces leczenia, sprzyjamy powstawaniu blizn i zwiększamy ryzyko nadkażeń.
Źródło:
R. Nowicki (red.), S. Majewski (red.), Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 30.08.2012.
Czytaj także:
Trądzik – jak oczyszczać cerę trądzikową?
Czerwone plamy na twarzy - przyczyny u dorosłych i dzieci
Wysypka na twarzy - najczęstsze przyczyny, wysypka na twarzy u dziecka
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
