Jak pracuje przewód pokarmowy niemowlaka?
Przewód pokarmowy człowieka ma ogromną powierzchnię, która jest największą strefą kontaktu ze światem zewnętrznym i kluczowym elementem warunkującym zdrowie i dobre samopoczucie. Przewód pokarmowy podejmuje swoje funkcje już w okresie życia płodowego, a dziecko przychodzi na świat z tak ukształtowanym przewodem pokarmowym, aby móc funkcjonować poza organizmem mamy. Odpowiada on za skomplikowane procesy trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Przewód pokarmowy niemowlęcia cechują pewne odrębności. W pierwszych miesiącach życia obserwuje się zmniejszone wydzielanie trzustkowych enzymów trawiennych, ale ich ilość zapewnia trawienie pokarmów. Zmniejszona jest również aktywność laktazy, trawiącej cukier mleczny (laktozę), której duże ilości znajdują się w pokarmie mamy. Z powodu zmniejszonego wchłaniania kwasów żółciowych w jelicie cienkim do 3. miesiąca życia malca możemy obserwować zielonkawe zabarwienie stolców. Zwiększona przepuszczalność nabłonka jelitowego sprzyja przenikaniu różnych alergenów.
Niedojrzałość przewodu pokarmowego niemowlęcia ma przejściowy charakter i wydzielanie enzymów trawiennych rośnie systematycznie w pierwszych miesiącach życia, aby osiągnąć pełnię wydzielania pod koniec 1. roku życia.
Budowa układu pokarmowego
Układ pokarmowy to wyspecjalizowany organ umożliwiający człowiekowi nie tylko spożywanie pokarmów, ale również ich przemianę w proste składniki, które ulegają wchłonięciu i stanowią składniki budulcowe organizmu. Wchłanianie większości składników pokarmowych zachodzi w jelicie cienkim.
Oglądana pod mikroskopem błona śluzowa przypomina w tym miejscu miękki, pofałdowany materiał pokryty milionami kosmków. Powierzchnia błony śluzowej jelita cienkiego jest ponad sto razy większa od powierzchni naszej skóry i pozwala na przyswajanie, czyli wchłanianie składników pokarmowych.
Dziecko skarży się na ból brzucha? Poznaj 5 sytuacji, kiedy powinniśmy iść z nim do lekarza!
Gdzie zachodzi trawienie poszczególnych składników?
- Węglowodany (cukry) są spożywane w postaci wielocukrów (np. skrobia), dwucukrów (np. sachroza, laktoza) oraz monocukrów (np. glukoza). Trawienie wielocukrów zachodzi w jelicie za pośrednictwem enzymów wydzielanych przez trzustkę. Dwucukry ulegają rozkładowi przy udziale enzymów wydzielanych na szczytach kosmków jelitowych, a powstające cukry proste ulegają w tym miejscu wchłonięciu.
- Białka ulegają wstępnemu trawieniu jeszcze w żołądku, a następnie w jelicie cienkim przy udziale enzymów trzustkowych. Produkty rozkładu białek, czyli aminokwasy, ulegają wchłonięciu w jelicie cienkim.
- Z kolei proces trawienia tłuszczów rozpoczyna się w początkowym odcinku jelita cienkiego, czyli w dwunastnicy. Pod wpływem produkowanej przez wątrobę żółci, przy udziale zawartych w niej kwasów żółciowych, tłuszcze ulegają rozdrobnieniu na maleńkie kropelki, by następnie, dzięki enzymom wydzielanym przez trzustkę, ulec strawieniu i wchłonięciu w jelicie cienkim.
- W początkowym odcinku jelita cienkiego wchłonięciu ulega również wapń. Proces ten jest zależny od obecności witaminy D3, która wchłania się z przewodu pokarmowego wraz z innymi witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach (wit. A, E, K) w początkowym odcinku jelita cienkiego.
- W jelicie cienkim zachodzi również wchłanianie żelaza.
Szczególny wpływ sposobu żywienia
Źródłem wszystkich składników pokarmowych, niezbędnych do rozwoju dziecka, jest prawidłowa dieta. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz pediatrycznych towarzystw naukowych dziecko powinno być karmione wyłącznie pokarmem mamy do 6. miesiąca życia, a karmienie piersią można kontynuować nawet do 2. roku życia. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia zapewniającym dziecku harmonijny rozwój i niosącym wiele korzyści zdrowotnych. Ilość i jakość składników pokarmu matki jest optymalnie dostosowana do zmieniających się potrzeb dziecka.
Dobrostan układu pokarmowego jest wypadkową wielu czynników. Począwszy od prawidłowej budowy anatomicznej, przez jego funkcję w zakresie trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, a skończywszy na skomplikowanych procesach regulujących „ruch” w przewodzie pokarmowym. Na wszystkie wymienione funkcje przewodu pokarmowego wpływa m. in. sposób żywienia, co ma szczególne znaczenie w pierwszych latach życia.
Po co małemu dziecku bakterie jelitowe?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
