Spis treści:
- Trzydniówka (rumień nagły) – czym jest?
- Objawy trzydniówki (gorączki trzydniowej)
- Wysypka przy trzydniówce – jak wygląda? Zdjęcia
- Czy trzydniówka u niemowląt jest groźna?
- Jak leczyć trzydniówkę u dzieci?
- Czy z trzydniówką można wychodzić na dwór?
- Jak długo dziecko zaraża po trzydniówce?
- Trzydniówka u dorosłych
Trzydniówka (rumień nagły) – czym jest?
Trzydniówka (inaczej: rumień nagły, gorączka trzydniowa) to zakaźna choroba wirusowa wieku dziecięcego, którą wywołują wirusy HHV-6 i HHV-7 (ludzkie wirusy herpes typu 6 i 7). Choroba przebiega z nagłym wzrostem temperatury oraz charakterystyczną wysypką.
Prawie wszystkie przypadki trzydniówki dotyczą niemowląt i małych dzieci w wieku od 3 miesięcy do 3 lat. Po 4 roku życia choroba rozwija się bardzo rzadko. Większość dzieci przechodzi trzydniówkę łagodnie, a rokowania są dobre. Choroba powoduje trwałą odporność na odpowiedzialne za tę infekcję wirusy.
Objawy trzydniówki (gorączki trzydniowej)
Okres inkubacji wirusa wywołującego trzydniówkę wynosi od 5 do 15 dni. Głównym objawem trzydniówki jest wysoka gorączka (do 40°C) trwająca około 3 dni, która ustępuje nagle zwykle wraz z pojawieniem się charakterystycznej drobnoplamkowej wysypki na ciele. Małe różowo-czerwone plamki pojawiają się zwykle na brzuchu, plecach, szyi, nogach i pośladkach dziecka, bardzo rzadko na twarzy.
Czasem stwierdza się jeszcze biegunkę, zaczerwienienie gardła, tzw. grudki Nagayamy (grudkowe wykwity na podniebieniu), niewielki katar i kaszel. Rumień nagły nie zaczyna się od symptomów przypominających przeziębienie. Objawy choroby ustępują w ciągu 3-5 dni.
U starszych dzieci trzydniówka występuje bardzo rzadko. Objawy są takie same jak u młodszych dzieci. Przebieg może być jednak nieco cięższy.
Wysypka przy trzydniówce – jak wygląda? Zdjęcia
W przebiegu trzydniówki pojawia się charakterystyczna wysypka. Nazywana jest wysypką różyczkopodobną. Ma postać drobnych jasnoróżowych plamek zlokalizowanych głównie na tułowiu, ale często też kończynach i pośladkach. Wysypka znika w czasie od kilku godzin do 2 dni, nie pozostawiając śladu. Nie jest swędząca lub świąd jest niewielki.
fot. Trzydniówka - wysypka / Adobe Stock, Aleksandr
fot. Trzydniówka - wysypka / Adobe Stock, Aleksandr
Aby odróżnić wysypkę przy trzydniówce od poważniejszych zmian (np. wysypki przy sepsie) można dostrzec, że w tym przypadku plamki na krótko znikają po ucisku skóry.
Wysypka występuje też w innych chorobach wieku dziecięcego, dlatego trzydniówkę odróżnia się od m.in.:
Czy trzydniówka u niemowląt jest groźna?
Trzydniówka, chociaż może niepokoić rodziców, nie jest groźna dla dzieci z prawidłową odpornością. Występuje powszechnie i przeważnie nie prowadzi do powikłań. Jest to infekcja samoograniczająca się. Stan zdrowia dziecka ulega znacznej poprawie wraz z ustąpieniem gorączki. Dziecko staje się aktywne i lepiej się czuje. Pewne zagrożenie może stanowić nagły i znaczny wzrost temperatury u maluchów, który niejednokrotnie powoduje drgawki gorączkowe.
Uwaga na gorączkę przy trzydniówce
W przebiegu trzydniówki najgroźniejsza może być gorączka. Gorączki u małych dzieci nie wolno lekceważyć i trzeba obniżać znaczną temperaturę lekami przeciwgorączkowymi oraz chłodnymi okładami. Przy trzydniówce w niektórych przypadkach pojawiają się drgawki gorączkowe. Wyglądają bardzo niepokojąco (przypominają atak padaczki), jednak nie są groźne, gdy zapewni się dziecku bezpieczne otoczenie. Zazwyczaj powoduje je nagły wysoki wzrost temperatury.
Jak leczyć trzydniówkę u dzieci?
Leczenie gorączki trzydniowej polega na podawaniu dziecku leku przeciwgorączkowego: paracetamolu albo ibuprofenu w czopkach lub syropie. Upewnij, że dziecko regularnie pije (podawaj płyny o temperaturze pokojowej, np. woda, rozcieńczone soki, słabe herbatki, napar z lipy). Jeśli trudno zbić wysoką temperaturę środkami farmakologicznymi, możesz posiłkować się chłodnymi okładami na kark, czoło, brzuch albo kąpielą (temperatura wody powinna być niższa od temperatury dziecka tylko o 1-2°C).
W menu dziecka uwzględnij lekkostrawne potrawy np. z gotowanego kurczaka, marchewki, kaszki, przeciery warzywne, owocowe oraz jogurty i serki.
Trzydniówka potrafi napędzić strachu rodzicom, zwłaszcza tym świeżo upieczonym, którzy w dodatku mogą nie mieć z kim porozmawiać na temat dziecięcych dolegliwości. Warto więc w razie niepokoju wezwać do dziecka pediatrę, by ten zbadał malucha i wykluczył inne choroby.
Czy z trzydniówką można wychodzić na dwór?
Dziecko nie powinno podczas trzydniówki wychodzić z domu, ani przebywać w żłobku czy przedszkolu. Zadbaj o to, by odpoczywało, nie pociło i nie męczyło się. To ważne, aby układ odpornościowy mógł walczyć z chorobą. Nie należy go dodatkowo obciążać. Istnieje też ryzyko zarażenia innych osób.
Jak długo dziecko zaraża po trzydniówce?
Trzydniówka jest zaraźliwa. Do transmisji wirusa dochodzi drogą kropelkową przez kontakt ze śliną. Dziecko może zarażać innych przez okres trwania objawów i 1-2 dni przed wystąpieniem gorączki. Po jej ustąpieniu i poprawie samopoczucia może powrócić do żłobka lub przedszkola.
Aby zapobiegać trzydniówce, należy pamiętać o regularnym myciu rąk, dezynfekowaniu zabawek i unikaniu kontaktu z chorymi. Wirusami można się zarazić od innych dzieci, ale i od dorosłych. Nie ma szczepionki przeciwko tej chorobie.
Trzydniówka u dorosłych
Dorośli są zwykle nosicielami wirusów wywołujących trzydniówkę u dzieci, ale sami raczej nie chorują. Jeśli dojdzie u osoby dorosłej po praz pierwszy do kontaktu z wirusem opryszczki może rozwinąć się choroba, a objawy będą podobne do tych u dzieci, choć prawdopodobnie przebieg będzie cięższy. Na groźne następstwa zakażenia narażone są szczególnie osoby po przeszczepieniu narządów, pacjenci onkologiczni lub z innymi stanami upośledzającymi odporność. Większe jest w tej grupie ryzyko powikłań, np. zapalenia płuc.
Źródła:
A.Boroń-Kaczmarska, A.Wiercińska-Drapało, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019,
J.B Latkowski (red.), Medycyna Rodzinna, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
Czytaj także:
Kiedy zbijać gorączkę u dziecka? Wielu rodziców kieruje się tym popularnym mitem
Gorączka u dziecka – jak zbić wysoką temperaturę, przyczyny gorączki, domowe leczenie
Gorączka u dziecka – obalamy znane i mniej znane mity
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
