Udar mózgu – czym jest i jak do niego dochodzi?

Na sześciu mężczyzn z chorobą wieńcową serca przypada jedna kobieta./ fot. Fotolia
Udar mózgu oznacza stan, w którym doszło do nagłego przerwania dopływu krwi do mózgu, a w konsekwencji trwałego uszkodzenia komórek mózgowych. Podobna sytuacja ma miejsce w mięśniu sercowym podczas zawału serca. Czasem udar niedokrwienny mózgu nazywa się właśnie zawałem mózgu.
/ 06.07.2011 13:30
Na sześciu mężczyzn z chorobą wieńcową serca przypada jedna kobieta./ fot. Fotolia

Czym jest udar mózgu?

Jak dochodzi do udaru mózgu? Krew dla narządów jest jak powietrze – oprócz wielu potrzebnych substancji, przede wszystkim dostarcza tlen. Komórki organizmu nie są zdolne do magazynowania tlenu, więc niezbędna jest stała jego dostawa przez czerwone krwinki. Bez tlenu komórki zaczynają umierać już po kilku minutach. Szczególnie wrażliwe na brak tlenu są komórki nerwowe. Ich uszkodzenie jest nieodwracalne i nierzadko pozostawia poważne dla zdrowia konsekwencje.

Kiedy system zawodzi

Mózg ma bardzo bogate i rozbudowane unaczynienie, jak również posiada mechanizmy chroniące przed nagłym przerwaniem dopływu krwi. Do mózgu dochodzą dwie duże tętnice szyjne wewnętrzne oraz tętnica podstawna, utworzona z połączenia dwóch tętnic kręgowych. Łączą się one na podstawie mózgu tworząc tzw. koło Willisa. To połączenie sprawia, że nawet przy braku dopływu krwi z jednej strony, mózg może otrzymać krew tylko za pomocą pozostałych tętnic. Jednak nie zawsze ta ilość wystarcza, bądź koło Willisa nie jest na tyle wydolne, żeby zapewnić prawidłowy przepływ krwi do wszystkich części mózgu. Poza tym jeśli przeszkoda powstanie po przejściu koła Willisa, w średnich i mniejszych naczyniach mózgowych, nie ma już możliwości utworzenia alternatywnej drogi dopływu, co kończy się właśnie zawałem i śmiercią komórek mózgowych.

Czytaj też: Udar mózgu – czy można mu zapobiec?

Przyczyny udaru mózgu

Najczęstszą przyczyną przerwania dopływu krwi do mózgu są zmiany miażdżycowe. Po pierwsze zwężają one naczynia krwionośne, a po drugie mogą być przyczyną powstawania zakrzepów i zatorów wewnątrznaczyniowych. Zatory mogą również pochodzić z innych miejsc np. z serca, w przebiegu migotania przedsionków. To dlatego przy tej chorobie konieczne jest leczenie przeciwkrzepliwe. Zakrzepy i zatory działają jak korki, które zatykają naczynia krwionośne. Im są większe, tym szersze naczynie mogą zamknąć i tym obszerniejsza powierzchnia mózgu może ulec udarowi.

Niepokojące oznaki

Udar niedokrwienny mózgu jest chorobą nagłą, chociaż może dawać pewne objawy zwiastunowe. Nazywane są one przemijającymi atakami niedokrwiennymi (w skrócie z angielskiego TIA).

Mogą przebiegać jako krótkie, kilkuminutowe zaburzenia neurologiczne np. zaburzenia mowy bądź widzenia, chwilowa utrata czucia lub możliwości poruszania ręką lub nogą. Nie można ich lekceważyć! Od razu trzeba zgłosić się do lekarza, najlepiej neurologa.

Polecamy: Udar mózgu - pierwsza pomoc

Czas to mózg

Gdy dojdzie do udaru niedokrwiennego mózgu, trzeba działać jak najszybciej. Jak mówią neurolodzy w przebiegu udaru „czas to mózg” i im szybciej podejmie się leczenie, tym większa jest szansa na powrót do zdrowia po udarze. Niestety, medycyna nie dysponuje jeszcze wystarczająco dobrym leczeniem udaru mózgu. Jedną z możliwości jest terapia trombolityczna (inaczej tromboliza), jednak nie u każdego można ją zastosować. Poza tym tromboliza jest wskazana tylko w okresie kilku godzin od pojawienia się pierwszych objawów udaru, istnieje wiele przeciwskazań do jej podania (np. podeszły wiek), a przede wszystkim wymaga ona wykluczenia udaru krwotocznego mózgu.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA