Prolaktynę wydziela przedni płat przysadki, małego narządu połączonego szypułką z dolną częścią mózgu. Podlega regulacji zwrotnej przez dopaminę, tzn. im więcej dopaminy tym mniej prolaktyny i na odwrót. Jej prawidłowe stężenie we krwi, w zależności od laboratorium, to 2-25 μg/ml lub 50-600 mIU/L.
Skąd się bierze mleko matki
Prolaktyna odpowiada przede wszystkim za stymulację gruczołów piersiowych do produkcji mleka. Jej podwyższone stężenie podczas ciąży powoduje powiększanie się piersi, ale do momentu porodu, wysoki poziom progesteronu sprawia, że mleko nie jest wydzielane. Dopiero po zakończeniu ciąży, gdy progesteron spada, prolaktyna przejmuje kontrolę nad gruczołami sutkowymi i sprawia, że matka może karmić.
Czasem u noworodków po urodzeniu pojawia się biaława wydzielina z sutków – to też skutek wysokiego stężenia prolaktyny. To zjawisko mija jednak po kilku dniach i nie należy się nim niepokoić.
Stymulacja sutków podczas karmienia pobudza wydzielanie prolaktyny, co jest konieczne do stałej produkcji mleka. Jednak również u kobiety nie karmiącej piersią, dotykanie, masowanie czy badanie gruczołów piersiowych, może podnosić poziom prolaktyny we krwi. Dlatego przed oznaczaniem stężenia tego hormonu należy unikać nadmiernej stymulacji piersi.
Prolaktyna pełni też ważną rolę w życiu seksualnym. Jej poziom we krwi wzrasta podczas stymulacji seksualnej, a jej wysokie stężenia współodpowiadają za odczuwanie orgazmu i satysfakcji po stosunku. Po współżyciu wyższy poziom prolaktyny utrzymuje się przez jakiś czas, dlatego lepiej w przeddzień oznaczania tego hormonu zachować abstynencję...
Polecamy: Fazy cyklu miesiączkowego - które dni są płodne?
Różny poziom prolaktyny
Stres i wysiłek fizyczny – to dwa kolejne czynniki, które wpływają na wydzielanie prolaktyny. Obydwa podwyższają poziom tego hormonu. Dlatego badanie krwi w celu oceny prolaktyny należy wykonywać po odpoczynku. W sytuacji, gdy stres jest przewlekły lub wysiłek fizyczny regularny i intensywny, prolaktyna może osiągać zbyt wysokie stężenia i powodować objawy hiperprolaktynemii. Zawsze w diagnostyce tego zaburzenia należy wziąć te czynniki pod uwagę.
Wydzielanie prolaktyny posiada swój rytm. Zmienia się ciągu dnia, a u kobiet także w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego. Najwięcej prolaktyny wydziela się wcześnie rano oraz podczas snu. Zwiększone poziomy tego hormonu notuje się również po posiłku (dlatego badanie trzeba robić co najmniej 3 godziny po jedzeniu) oraz po urazach.
Najwyższe fizjologiczne stężenie prolaktyny występuje podczas ciąży. Ciekawostką jest, że u mężczyzn mających być ojcami lub świeżo upieczonych tatusiów poziom prolaktyny jest również nieco podwyższony.
Czytaj także: Hiperprolaktynemia a ciąża
Podwyższenie poziomu prolaktyny następuje również w wyniku napadu padaczkowego. Oznaczanie jej służy do odróżnienia prawdziwej padaczki od innych stanów drgawkowych, np. psychogennych.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
