Fot. Fotolia
Jak przygotować pacjenta do zabiegu wyłonienia stomii?
Personel medyczny sprawujący opiekę nad pacjentem ma duży wpływ na dalszą jakość życia pacjenta stomijnego. W tym przypadku ważną rolę odgrywa edukacja pacjenta na temat życia ze stomią, która powinna rozpocząć się już w okresie przedoperacyjnym.
Na tym etapie opieka obejmuje przygotowanie pacjenta do zabiegu chirurgicznego pod względem psychologicznym, chirurgicznym, jak i pielęgniarskim oraz wyznaczenie miejsca przyszłej stomii. Tymczasem aż 35% respondentów badania przyznało, że w ich ośrodkach miejsce wyłonienia stomii jest planowane rzadko lub nigdy.
Jeżeli istnieje taka możliwość, pacjent stomijny powinien dowiedzieć się o możliwości wyłonienia stomii podczas zabiegu i musi wyrazić na to zgodę. Duże znaczenie ma również to w jaki sposób pacjent został poinformowany o tym, że będzie miał stomię. Co ważne, już w trakcie wyznaczania miejsca przyszłej stomii i podjęcia decyzji o wykonaniu zabiegu, trzeba przekonać pacjenta, że życie ze stomią można prowadzić normalnie, a jej posiadanie nie jest chorobą.
Bezpośrednio po operacji wyłonienia stomii, podczas pobytu w szpitalu, pacjent powinien otrzymać informacje na temat pielęgnacji i funkcjonowania na co dzień ze stomią.
Podstawowe pytania, na które powinien odpowiedzieć sobie jeszcze przed wyjściem ze szpitala to: jak zmieniać sprzęt stomijny, pielęgnować skórę wokół stomii, rozpoznać i pielęgnować proste powikłania, a także kiedy i gdzie szukać profesjonalnej pomocy.
Dużą rolę w okresie pooperacyjnym odgrywa opieka pielęgniarska. To właśnie pielęgniarka jest często osobą, która przygotowuje pacjenta do samodzielnej pielęgnacji stomii.
"Pacjenci muszą mieć poczucie, że w każdej chwili mają się do kogo zwrócić po pomoc, informacje itp. Gdy poświęcamy im swoją uwagę, dbamy o nich, ograniczamy stres i zapewniamy możliwie duże poczucie komfortu. Wtedy reakcja pacjentów na wiadomość o wyłonieniu stomii, a przede wszystkim postawa wobec planowanej przyszłości, jest dużo bardziej pozytywna i spokojna. Dlatego rola pielęgniarek stomijnych jest niezwykle istotna" – komentuje Zofia Augusewicz pielęgniarka stomijna.
Zobacz także: Jak żyć ze stomią? [wywiad z psychologiem]
Opieka nad pacjentem po zabiegu wyłonienia stomii
Po wyjściu ze szpitala, pacjent powinien zostać objęty opieką lekarza rodzinnego – jego postawa powinna wzmocnić poczucie pacjenta, że stomia nie przekreśla jego planów życiowych oraz nie wyklucza go z życia rodzinnego i społecznego.
Po operacji wyłonienia stomii pacjenci otrzymują na oddziale wskazówki odnośnie pielęgnacji i funkcjonowania ze stomią. Jednak po powrocie do domu nie zawsze wiedzą, gdzie zwrócić się o dalszą fachową pomoc.
Brak dostępu do specjalistycznej wiedzy po opuszczeniu szpitala sprawia, że osoby ze stomią nie radzą sobie z problemami, co w konsekwencji prowadzi do izolacji ich od otoczenia.
Mimo funkcjonowania Polskiego Towarzystwa Stomijnego POL-ILKO oraz szpitalnych poradni stomijnych, świadomość społeczna w zakresie stomii jest nadal niska. W odpowiedzi na potrzeby pacjentów, w ramach kampanii „STOMAlife. Odkryj stomię” powstają bezpłatne poradnie stomijne.
W poradniach dyżurują doświadczone pielęgniarki stomijne, które mogą udzielić pacjentowi informacji na temat pielęgnacji i higieny stomii, a także doradzą jak prawidłowo dobrać sprzęt stomijny i odpowiednio zbilansować dietę. Rodzaj pomocy, jakiej oczekują pacjenci zależy od stanu fizycznego i psychicznego, wieku czy przyczyny wyłonienia stomii.
"Poradnię najczęściej odwiedzają stomicy we wczesnym i późniejszym okresie pooperacyjnym. Wśród Pacjentów ze stomią są osoby w każdym wieku – od niemowląt po osoby starsze. Przeważa jednak ta ostatnia grupa z uwagi na obserwowaną, zwiększającą się wraz z wiekiem, liczbę zachorowań na złośliwe nowotwory dolnego odcinka przewodu pokarmowego – komentuje Agnieszka Wołowicz z poradni stomijnej w Warszawie.
Należy pamiętać, że stomia jest nie tylko fizycznym, ale także psychicznym obciążeniem dla pacjenta. 67% pacjentów odczuwa ograniczenia w kontaktach z otoczeniem, zarówno z powodów fizycznych jak i psychicznych, dlatego tak istotne staje się wsparcie psychologa1.
Stomika warto poinformować o możliwości uzyskania fachowej pomocy, a także istnieniu grup wsparcia. Obserwując inne osoby ze stomią, aktywne zawodowo i pełne chęci do życia, zacznie lepiej postrzegać swoją sytuację życiową.
"Pacjenci potrzebują opieki i wsparcia. Przełamanie tego zamknięcia w sobie, które dotyka pacjentów, jest ważne, ponieważ daje im większą śmiałość i chęć rozmawiania o stomii. Taka postawa przekłada się później na większe zainteresowanie sprawami związanymi ze stomią oraz na poziom jej akceptacji" – dodaje Zofia Augusewicz.
Kampania społeczna "STOMAlife. Odkryj stomię"
Celem kampanii społecznej „STOMAlife. Odkryj stomię” jest walka z wykluczeniem społecznym dotykającym stomików, przełamanie tabu związanego ze stomią oraz edukacja pacjentów i społeczeństwa w zakresie faktów i mitów z nią związanych. Misją inicjatywy jest zbudowanie powszechnej akceptacji dla stomików tak by mogli powrócić do normalnej aktywności zawodowej i społecznej.
Organizatorami kampanii są: Polskie Towarzystwo Stomijne Pol-ilko, Fundacja im. dr Macieja Hilgiera oraz Polskie Towarzystwo Wspierania Osób z Nieswoistymi Zapaleniami Jelita "J-elita". Partnerem medycznym jest firma SALTS POLSKA Sp. z o.o.
Źródło: Materiały prasowe Kampanii "STOMAlife. Odkryj stomię"
Zobacz także: Jak ćwiczyć ze stomią?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
