fot. Fotolia
Czym grozi zgaga?
Zgaga jest poważnym problemem zdrowotnym, którego nie wolno lekceważyć. Nieleczona może doprowadzić do wielu groźnych powikłań (od zapalenia przełyku aż do nowotworu). Warto zwrócić uwagę na to, że nie jest ona chorobą, lecz objawem innych schorzeń lub niewłaściwej diety. Często jest sygnałem, iż z naszym organizmem dzieje się coś niedobrego.
Zgaga pojawia się zwykle w przebiegu choroby refluksowej, która polega na cofaniu się częściowo strawionego pokarmu z żołądka do przełyku. Ponadto może okazać się skutkiem zaburzeń pracy przewodu pokarmowego (np. niestrawności i nadmiernej produkcji soków żołądkowych), choroby wrzodowej i otyłości, jak również przyjmowania na czczo niektórych leków. Niepokojące jest to, iż coraz większa grupa Polaków skarży się na tę dolegliwość.
Czym jest zgaga i jaka jest jej przyczyna?
Zgaga odczuwana jest jako palący ból zlokalizowany za mostkiem lub w nadbrzuszu. Dociera on do przełyku i jamy ustnej, powodując dodatkowo odczucie nieprzyjemnego, gorzko-kwaśnego smaku. Osoby cierpiące na zgagę bardzo często skarżą się również na nieświeży oddech oraz uciążliwe odbijanie.
Przyczyną tej nieprzyjemnej dolegliwości jest osłabienie mięśnia znajdującego się pomiędzy przełykiem a żołądkiem, który w prawidłowo funkcjonującym organizmie rozkurcza się podczas przełykania pokarmu i kurczy zaraz po połknięciu. W przypadku gdy mięsień staje się słabszy, nie jest w stanie skurczyć się całkowicie i stworzyć bariery pomiędzy przełykiem a żołądkiem. Dochodzi wówczas do cofania się treści pokarmowej z żołądka (pokarmu i soków żołądkowych) oraz drażnienia błony śluzowej przełyku.
Co wywołuje lub nasila objawy zgagi?
Niezależnie od przyczyny, objawy zgagi mogą pojawiać się lub nasilać przy nieprawidłowych nawykach żywieniowych, głównie spożywaniu bardzo obfitych posiłków w zbyt długich odstępach czasowych (nieregularność).
Zgagę wzmagają także tłuste potrawy smażone, kawa, herbata, czekolada, alkohol, napoje gazowane, czosnek, cebula, pomidory, musztarda, mięta, orzeszki ziemne, ostre przyprawy (m.in. pieprz) oraz kwaśne produkty (np. owoce cytrusowe, kiszona kapusta). Cofaniu się zawartości żołądka sprzyja dźwiganie ciężkich przedmiotów, pochylanie się oraz przyjmowanie pozycji leżącej tuż po zjedzeniu posiłku. Dolegliwości nasila ponadto palenie papierosów, nadmierna masa ciała i długotrwały stres.
Zobacz też: Sposoby na zgagę
Profilaktyka i leczenie zgagi
Pierwszym krokiem ku uniknięciu lub pozbyciu się zgagi jest zmiana stylu życia. W przypadku nadwagi i otyłości zalecana jest obniżenie masy ciała, gdyż u osób otyłych ryzyko wystąpienia tej nieprzyjemnej dolegliwości jest dużo wyższe.
Ważne jest również unikanie stresu, zaprzestanie palenia tytoniu oraz ograniczenie lub zupełne wykluczenie z diety wymienionych wcześniej produktów, nasilających objawy zgagi. Istotne jest regularne spożywanie, mniejszych objętościowo posiłków oraz unikanie przejadania się i jedzenia tuż przed snem (należy odczekać minimum 3 godziny).
Dobrym sposobem na złagodzenie dolegliwości jest spożycie wywaru z siemienia lnianego lub wypicie naparu z rumianku. Ponadto nie należy przyjmować pozycji leżącej zaraz po jedzeniu. W czasie snu warto ułożyć tułów nieco wyżej niż resztę ciała, co w pewnym stopniu ograniczy cofanie się zawartości żołądka do przełyku.
Jeżeli przyczyną zgagi jest refluks bądź inna choroba przewodu pokarmowego, należy dostosować właściwą dietę do danej jednostki chorobowej (być może konieczne będzie wykluczenie kilku innych produktów). Bardzo ważne jest częste picie wody w celu przepłukiwania przełyku.
Jeżeli zgaga pojawia się częściej niż 2 razy w tygodniu, zalecana jest wizyta u lekarza!
Zobacz też: Zgaga w ciąży
Opracowanie: Monika Cieślicka, mgr Magdalena Siuba-Strzelińska, Instytut Żywności i Żywienia.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
