Spis treści:
- Co warto wiedzieć o mleku przy cukrzycy?
- Czy można pić mleko przy cukrzycy?
- Laktoza w mleku a cukrzyca
- Tłuste mleko nie dla cukrzyka
Co warto wiedzieć o mleku przy cukrzycy?
Mleko i jego przetwory są ważnym składnikiem diety każdego człowieka. Napój ten zawiera potrzebne organizmowi:
- wapń – dobrze przyswajalny (100 g mleka dostarcza 120 mg wapnia),
- magnez, żelazo,
- witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B12), witaminy A i D oraz śladowe ilości witaminy C.
Mleko ma wysoką wartość odżywczą, a jego wartość energetyczna zależy od ilości tłuszczu. Ilość tłuszczu w mleku wynosi od 0,5 do 3,5%. Więcej tłuszczu znajduje się w twarogu (od 1 do 10%) i żółtym serze (od 20 do 30%). Sery dojrzewające zawierają duże ilości cholesterolu. To, co może niepokoić diabetyka, to zawartość cukru i tłuszczów w mleku, które wpływają na glikemię (poziom glukozy w organizmie). Czy diabetycy powinni zatem unikać mleka?
Czy można pić mleko przy cukrzycy?
Jeśli lubisz mleko, ale masz cukrzycę, spokojnie - nie musisz z niego rezygnować, a nawet nie powinieneś. Zalecana przez Instytut Żywności i Żywienia dzienna ilość mleka i produktów mlecznych wynosi 2-3 porcje. Jedna porcja to np. szklanka mleka, opakowanie jogurtu, gruby plaster białego sera. Jednak ważne w przypadku cukrzycy jest to, aby trzymać się kilku reguł. O tym - niżej.
Mleko może zapobiegać cukrzycy
Co może wydać się zaskakujące, mleko jest nie tylko zalecanym składnikiem diety cukrzyków, ale też według badań może zapobiegać cukrzycy typu 2 oraz nadciśnieniu.
Jak dowodzą brazylijscy naukowcy na łamach pisma Arquivos Brasileiros de Endocrinologia, zawartość wapnia i witaminy D w produktach mlecznych może mieć korzystny wpływ na metabolizm glukozy i układ renina/angiotensyna (zapewnia równowagę całego organizmu), a także reguluje masę ciała. Chociaż jest też druga strona medalu – wysokie spożycie mleka może sprzyjać rozwojowi raka prostaty.
W oparciu o aktualne dowody uważa się, że mleko i przetwory mleczne, spożywane w odpowiednich ilościach i głównie o obniżonej zawartości tłuszczu, mają korzystny wpływ na zapobieganie nadciśnieniu i cukrzycy
- podkreślają naukowcy w piśmie „Arquivos Brasileiros de Endocrinologia”.
To skoro wiemy już, że cukrzycy nie muszą rezygnować z mleka, a w ich diecie powinien znaleźć się nabiał, to teraz kilka ważnych kwestii.
Przeczytaj też: Dieta dla cukrzyka - zasady, jadłospis na tydzień
Laktoza w mleku a cukrzyca
Problemem w przypadku cukrzycy może być zawarta w mleku laktoza, czyli cukier mleczny, złożony z glukozy i galaktozy. Krowie mleko zawiera około 4% laktozy (w mniejszych ilościach ma ją mleko owcze i kozie). A skoro laktoza to cukier, to pojawia się obawa, że u diabetyków dojdzie do nadmiernego wzrostu cukru we krwi.
Chude mleko ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie zwiększa bardzo poziomu glukozy we krwi po posiłku. Aby jednak zapobiec skokom cukru, dietetycy odradzają wypijanie mleka rano i na czczo. Lepszą porą będą późniejsze godziny w ciągu dnia i połączenie go z posiłkiem. Co istotne, nie każdy po mleku zareaguje hiperglikemią, dlatego należy obserwować swój organizm.
Czy dla cukrzyka lepsze będzie mleko bez laktozy?
Wielu cukrzyków sięga po mleko bez laktozy. Cukrzycy mogą pić mleko bezlaktozowe, jednak nie bez ograniczeń. Trzeba wiedzieć, że mleko bez laktozy ma większą zdolność do podnoszenia glukozy we krwi niż klasyczne mleko. Nadal zawiera cukier.
W mleku bezlaktozowym laktozy faktycznie nie ma. Ale nie wyparowała ona, a została rozłożona. Czyli w mleku zamiast laktozy pływa sobie już glukoza i galaktoza. Co to oznacza dla nas? Wyższy indeks glikemiczny, szybsze podniesienie glukozy i słodszy smak mleka bezlaktozowego. Dlatego mleko bezlaktozowe wcale nie jest lepsze w cukrzycy czy insulinooporności
- pisze na swoim profilu na Facebooku dr Maja Czerwińska-Rogowska, dietetyk kliniczny.
Tłuste mleko nie dla cukrzyka
Kolejna ważna kwestia dotyczy tłuszczu obecnego w mleku. Cukrzykom zalecane są produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczów (ale nie całkowicie odtłuszczone). Odtłuszczone mleko może mieć więcej cukru. Poza tym niektóre związki lepiej przyswajają się w towarzystwie tłuszczów (np. witamina A, D, E, K). Mleko odtłuszczone nie zawiera witamin A i D. Z kolei mleko o obniżonej zawartości tłuszczu ma w sobie wszystko to, czego potrzebujesz (to co zawiera pełne mleko). Dlatego cukrzycy powinni wybierać mleko o zawartości tłuszczu 0,5-2%.
Badania przeprowadzone na laktowegetarianach sugerują, że spożywanie niskotłuszczowych produktów mlecznych wiąże się z niższą zapadalnością i śmiertelnością na cukrzycę oraz niższym ciśnieniem krwi. W przeciwieństwie do tego, preferowanie diety bogatej w tłuszcze zwierzęce może być czynnikiem patogennym, a mleko i wysokotłuszczowe produkty mleczne znacząco przyczyniają się do spożycia tłuszczu w diecie
- informują niemieccy naukowcy w piśmie „Journal of the American College of Nutrition”.
Podsumowując: osoby z cukrzycą mogą, a nawet powinny pić mleko, ale o niskiej zawartości tłuszczu i niedosładzane. Lepiej, aby wypijały je w ciągu dnia razem z posiłkiem, a nie rano na czczo. Jeśli u diabetyka występuje nietolerancja laktozy, może pić mleko bez laktozy. W innym przypadku nie jest to najlepsza opcja, ponieważ mleko bez laktozy nadal zawiera cukier i ma większy indeks glikemiczny od typowego mleka. Mleko możesz też zastąpić innymi produktami, zwróć szczególną uwagę na zawartość wapnia.
Czytaj także:
Objawy cukrzycy: wczesne i nietypowe
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Cukrzyca typu 1 (insulinozależna) - objawy, leczenie i powikłania
Cukrzyca typu 2: jak rozpoznać i leczyć. Czy jesteś w grupie ryzyka?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
