Osoby, które mają zespół stopy cukrzycowej (ZSC) boją się, że aktywność fizyczna (nawet niewielka) może przyczynić się do przeciążenia i uszkodzenia stóp.
Na pytania dotyczące aktywności osób z odpowiada pielęgniarka diabetologiczna Mirosława Młynarczuk.
Czy rzeczywiście osoby z ZSC powinny zrezygnować z ruchu?
Mirosława Młynarczuk: Rzeczywiście część pacjentów uważa, że zespół stopy cukrzycowej jest przeciwwskazaniem do jakiegokolwiek wysiłku fizycznego. Inni przeżywają pewien dysonans: z jednej strony wiedzą, że pacjenci z cukrzycą powinni ćwiczyć, a z drugiej rozumieją, że ich stopy są teraz miejscem newralgicznym. Nie wiedzą tak naprawdę, co mogą robić, a czego unikać. W takich sytuacjach najlepiej porozmawiać o swoich wątpliwościach z lekarzem lub pielęgniarką.
Nawet pacjenci, którzy z powodu ran mają problemy z chodzeniem i muszą odciążać stopy, powinni wykonywać określone ćwiczenia. Jednym z problemów pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej jest niedokrwienie kończyn. Ćwiczenia mają na celu poprawienie krążenia i – co za tym idzie – przyspieszenie gojenia ran (jeżeli istnieją), zmniejszenie bólu spoczynkowego nóg, a także wzmocnienie mięśni.
Jakie ćwiczenia może wykonywać osoba z zespołem stopy cukrzycowej, która nie ma ran?
Pacjenci, którzy nie mają ran mogą:
- spacerować (ruch marszowy), najlepiej 2 razy dziennie po 1 godzinie. Jeżeli tak długie spacery nie są możliwe ze względu na prowadzony tryb życia, pacjent powinien zastanowić się nad chodzeniem na piechotę do pracy, do sklepu itp. Osoby, które nie ćwiczyły do tej pory, powinny stopniowo przyzwyczajać organizm do ruchu, czyli zacząć od kilkuminutowego spaceru i wydłużać go do godziny. Ważne, żeby spacer był systematyczny.
- ćwiczyć, np. przy biurku, szafce. Pacjent może wykonywać bardzo proste ruchy polegające na stawaniu na przodostopiu, podnoszeniu się i opadaniu. W tym ćwiczeniu ważne jest, aby odczuwać spinanie mięśni łydek. Częstość wykonywania ćwiczeń: kilka razy dziennie po 30 ruchów.
- zataczać koła przednią częścią stóp ze zmianą kierunku (w lewo, w prawo). Ćwiczenie można wykonać w pozycji siedzącej, nie opierając się plecami. Stopy oparte na podłodze w rozkroku. Celem ćwiczeń jest poprawa elastyczności stóp. Częstość wykonywania ćwiczenia: kilka razy dziennie po 10 minut.
- przyciągać i napinać stopy w pozycji siedzącej (na krześle). Nie odrywając pięt od podłogi należy wyprostować nogi w kolanach, a następnie zginać i prostować na przemian palce stóp wraz z przodostopiem (góra, dół) z 10-sekundowym podtrzymaniem napięcia mięśni łydki. Celem ćwiczenia jest poprawienie krążenia krwi w kończynach dolnych. Częstość wykonywania ćwiczenia: 30 powtórzeń kilka razy dziennie.
A jakie ćwiczenia są polecane pacjentom, którzy mają rany lub odczuwają silny ból podczas chodzenia?
Tacy pacjenci mogą przyciągać i napinać stopy w pozycji leżącej. Ćwiczenie wykonuje się podobnie, jak w przypadku napinania i przyciągania stopy w pozycji siedzącej. Pacjenci, którzy odczuwają ból spoczynkowy nóg, aby odpocząć i złagodzić ból, mogą ćwiczyć w pozycji leżącej. Taka aktywność jest również bardzo ważna w przypadku osób unieruchomionych (leżących), ponieważ poprawia krążenie krwi i zmniejsza ból niedokrwienny. W takich sytuacjach należy zwiększyć częstotliwość ćwiczeń – około 30 powtórzeń kilkanaście razy dziennie (łącznie 2-3 godziny). Samodzielne ich wykonywanie przyspiesza gojenie rany i zwiększa komfort życia pacjenta.
Jak często chorzy z zespołem stopy cukrzycowej powinni ćwiczyć?
Chcąc wytłumaczyć pacjentom, jak często powinni ćwiczyć, dzielę dzień (odliczając czas na sen) na 3 i mówię, żeby 1/3 tego czasu poświęcili właśnie na ruch. W praktyce jest to około 4 godzin.
Oczywiście wydaje się, że to bardzo dużo, ale część ćwiczeń można wykonywać w pracy, w drodze do domu, sklepu itp. Na przykład przyciąganie i napinanie nóg można wykonywać przy biurku, wystarczy odchylić oparcie krzesła. Licząc jedną serię na godzinę, wychodzi nam około 2,5-3 godzin ćwiczeń już w samym miejscu pracy.
Polecamy także:Cukrzyca ciężarnych - co grozi przyszłej mamie i jej dziecku?Najlepsza dieta dla diabetyka - jadłospis na 7 dniPowikłania cukrzycy - tym grozi zaniedbanie leczenia!
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
