Jak traktować dziecko z cukrzycą w szkole?
Dziecko z cukrzycą wymaga nieustannej uwagi, kontroli jego poziomu cukru oraz bezwzględnego podporządkowania się nakreślonym przez rodzica rygorom związanym z chorobą. Cukrzyca uczy dziecko odpowiedzialności, brania aktywnego udziału w radzeniu sobie z chorobą.
Czasami dziecko nie radzi z tym sobie lub przejawia bunt. Nauczyciel powinien wspierać dziecko psychicznie, okazać zrozumienie, pomóc w radzeniu sobie z niepożądanymi emocjami. Ważne jest uczestnictwo dziecka w życiu społecznym, w grupie rówieśniczej i zapewnienie możliwości pełnienia różnych ról.
Głównym zadaniem dla nauczyciela jest stworzenie dobrej relacji z dzieckiem. Dlatego nauczyciel powinien:
- wykazać się empatią,
- uważnie obserwować zachowanie dziecka i reagować na niepokojące objawy,
- rozumieć jego trudności,
- zachęcać do uczestnictwa w życiu klasy i szkoły,
- pomóc zaadoptować się w szkolnej rzeczywistości i w grupie rówieśniczej,
- rozwijać zainteresowania dziecka,
- wzmacniać jego samodzielność i zaradność w związku z chorobą,
- pomóc dziecku koncentrować się na swoich pozytywnych i mocnych stronach,
-
pomóc przyjąć pozytywna postawę wobec choroby
Więcej na temat cukrzycy u dzieci
Czym jest cukrzyca typu 1?
Cukrzyca typu 1 jest chorobą przewlekłą mająca podłoże autoimmunologiczne lub genetyczne. Przyczyną jej powstania jest proces niszczenia komórek beta trzustki, produkujących insulinę. W wyniku powstania choroby ilość wytwarzanej insuliny jest zbyt mała lub działa bez pożądanego efektu.
Insulina jest niezbędna do wchłonięcia glukozy z krwiobiegu do komórek. W komórkach glukoza ulega procesom spalania, w wyniku których organizm produkuje energię niezbędną do jego prawidłowego działania.
W przypadku niedoboru insuliny glukoza nie jest wchłaniana do komórek i krąży we krwi, powodując hiperglikemię – wysoki poziom cukru.
Cukrzyca typu 1 wymaga podawania insuliny penem lub pompą insulinową.
Na dzień dzisiejszy cukrzyca jest chorobą nieuleczalną. Trzeba tylko umieć sobie z nią radzić. Cukrzyca nie ogranicza funkcjonowania dziecka w szkole, wymaga jedynie obserwacji i samokontroli. W związku z tym nauczyciel pomagający dziecku nie wykonuje żadnych czynności medycznych, jedynie techniczne. Od strony medycznej nad cukrzycą czuwa lekarz.
Dlaczego mały diabetyk musi kontrolować stężenie glukozy we krwi?
Cukrzyca typu 1 wymaga prowadzenia choroby tak, aby utrzymać właściwe stężenia glukozy we krwi. Polega to głównie na właściwej gospodarce insuliny.
Dlaczego utrzymanie prawidłowego poziomu jest tak ważne? Zbyt niski poziom powoduje nieprawidłowe funkcjonowanie organizmu: zaburzenia w działaniu mózgu i serca. Brak reakcji w celu zapobiegnięcia hipoglikemii może doprowadzić do utraty przytomności, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci chorego. Przy zbyt wysokim poziomie glukozy we krwi, organizm produkuje związki ketonowe powodujące zakwaszenie organizmu i mogące doprowadzić do śpiączki ketonowej. Jeśli hiperglikemia (wysoki poziom cukru) utrzymuje się długo, powoduje uszkodzenie narządów wewnętrznych: serca, nerek, oczu, nerwów.
Wyróżniono 3 zasadnicze elementy niezbędne do kontroli przebiegu choroby:
- insulinoterapia – polega na podawaniu za pomocą wstrzyknięć hormonu – insuliny, którego nie wyprodukuje uszkodzona trzustka,
- odpowiednio zaplanowana i realizowana aktywność ruchowa obniżająca glikemię,
- zdrowe odżywianie i odpowiednia dieta polegająca na obliczaniu zawartości węglowodanów w posiłkach; istotne jest ograniczenie cukrów prostych (np. słodyczy) oraz kaloryczności posiłków.
Hipoglikemia w cukrzycy typu 1
Jak rozpoznać hiperglikemię i hipoglikemię u dziecka?
Dziecko w szkole może poczuć się źle w dwóch zasadniczych przypadkach:
- w trakcie hiperglikemii – wysoki poziom glukozy we krwi,
- w trakcie hipoglikemii – niski poziom glukozy we krwi.
Objawy według częstotliwości występowania:
Hipoglikemia (zbyt niski cukier):
- bladość,
- pocenie się,
- zmiany nastroju (płaczliwość, kłótliwość, kapryśność, wesołkowatość),
- nadpobudliwość,
- osłabienie zdolności koncentracji,
- głód,
- zmęczenie,
- agresywność,
- drżenie,
- osłabienie,
- zawroty lub bóle głowy,
- nudności,
- zaburzenia widzenia lub mowy,
- szerokie źrenice, szybkie bicie serca,
- utrata przytomności.
Hiperglikemia (zbyt wysoki cukier):
- nudności, wymioty,
- zmęczenie, ospałość,
- częste oddawanie moczu,
- bóle brzucha,
- ciężki oddech, zapach acetonu z ust,
- ból w klatce piersiowej,
- trudności z oddychaniem, szybki oddech,
- zaburzenia świadomości,
- osłabienie.
W obu przypadkach występują podobieństwa i różnice dotyczące objawów. Często również u poszczególnych chorych występują indywidualne objawy w poszczególnych stanach, jak i mogą nie występować żadne symptomy.
Tylko i wyłącznie dokonany pomiar poziomu cukru przy pomocy glukometru potwierdzi występującą nieprawidłowość.
Co robić?
W przypadku hiperglikemii – wysokiego poziomu cukru – konieczne jest podanie dodatkowej insuliny, tzw. korekty. Jest to sprawa indywidualna dla każdego chorego i w tym przypadku należy postępować zgodnie z wytycznymi lub skontaktować się z rodzicem/opiekunem.
Przy wysokiej glikemii bezwzględnie konieczne jest sprawdzenie acetonu w moczu lub ketonów we krwi. Przy ich obecności należy bezwzględnie i jak najszybciej skontaktować się z rodzicami/opiekunami, w niektórych przypadkach będzie konieczny kontakt z lekarzem.
W przypadku niebezpiecznej dla życia i zdrowia hipoglikemii – niskiego poziomu cukru – postępowanie jest uzależnione od stanu chorego. Przy zgłoszonym złym samopoczuciu, w miarę możliwości potwierdzonym pomiarem glikemii przy pomocy glukometru, podaje się dziecku dodatkowe pożywienie zawierające węglowodany, zgodnie z zaleceniami rodziców.
Nie daj się zaskoczyć - 5 wczesnych objawów cukrzycy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
