Alergia i nietolerancja pokarmowa – czym się różnią?
Błędem jest używanie wymiennie pojęć „alergia” i „nietolerancja pokarmowa”. Alergia związana jest z funkcjonowaniem układu odpornościowego naszego organizmu. Rozróżniamy dwa rodzaje alergii:
- natychmiastową (tzw. alergię IgE-zależną, typu I) – oznaki są widoczne od razu po spożyciu pokarmu uczulającego (np. wysypki, puchnięcie, wstrząs anafilaktyczny);
- opóźnioną (tzw. alergię IgG-zależną, typu III) – organizm negatywnie reaguje na pokarm alergizujący, ale objawy mogą pojawić się nawet 3 dni po jego zjedzeniu. Alergia tego typu może powodować m.in.: migreny, bóle stawów, biegunki, a nawet otyłość.
Nietolerancja natomiast zachodzi bez udziału układu immunologicznego i występuje wtedy, gdy brakuje nam konkretnego enzymu trawiącego dany składnik pokarmowy. Według statystyk na nietolerancję pokarmową cierpi już 45% Europejczyków – do najczęstszych należy nietolerancja laktozy, czyli cukru mlecznego.
Diagnostyka nietolerancji pokarmowej, tak samo jak alergii natychmiastowych, nie stanowi większego problemu, ponieważ ich skutki widoczne lub odczuwalne są bardzo szybko. Dokuczliwe i najczęściej jednoznaczne objawy sprawiają, że od razu reagujemy i szukamy pomocy u specjalistów. Inaczej wygląda sytuacja przy rozpoznaniu alergii opóźnionych. Obecnie dotykają one już ponad 50% osób, jednak wiele z nich nawet nie przypuszcza, że ten problem może dotyczyć właśnie ich.
Jak rozpoznać alergię lub nietolerancję pokarmową?
Nadwrażliwości pokarmowe mogą być związane z wieloma odczuwanymi przez nas dolegliwościami. Często ujawniają się w problemach z przewodem pokarmowym (np. zaparcia, biegunki, wzdęcia), z chorobami skóry (jak trądzik czy atopowe zapalenie skóry), migrenami, ale mogą również powodować powstawanie lub zaostrzenie chorób, takich jak Hashimoto (i innych choroby autoimmunizacyjnych), nadciśnienie, otyłość, cukrzyca typu II czy choroby zapalne jelit. Wspólnym mianownikiem dla tych chorób jest zaburzona mikroflora jelit. To właśnie jej nieprawidłowe funkcjonowanie jest przyczyną powstawania alergii opóźnionej.
Jeśli obserwujemy u siebie pogorszanie samopoczucia lub występowanie niespecyficznych objawów niewiadomego pochodzenia, najlepiej bezzwłocznie skonsultować się ze specjalistą. Wykluczenie na własną rękę pewnych składników z codziennego jadłospisu skutkuje zazwyczaj źle zbilansowaną dietą i ryzykiem niedoborów żywieniowych. Najważniejsze jest zindywidualizowane podejście do każdego pacjenta i odpowiednie poprowadzenie leczenia.
Jak diagnozuje się alergię i nietolerancję pokarmową?
Aby odpowiednio poradzić sobie z dokuczającymi nam nadwrażliwościami, najpierw należy je od siebie odróżnić i trafnie zdiagnozować. Alergie IgE-zależne diagnozuje się za pomocą testów skórnych lub badań z krwi. Alergię IgG-zależną rozpoznaje się np. za pomocą testu ImuPro. W ramach badania określana jest ilość występujących przeciwciał przeciwko konkretnym alergenom w żywności. Dzięki testowi można wyeliminować tylko produkty niekorzystne dla organizmu. Dobrze zdiagnozowana i leczona dietą eliminacyjną alergia prowadzi do wyciszenia stanu zapalnego w organizmie i w konsekwencji do jej ustania. Jednak o czasie trwania tej diety powinien zadecydować lekarz lub dietetyk.
Alergia pokarmowa - 10 rad dla alergika
Jak żyć z alergią i nietolerancją pokarmową?
Wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Stosowanie nadmiernej ilości leków i alkoholu, niewłaściwa dieta, choroby, a także stres psychiczny oraz fizyczny mogą przyczynić się zaburzeń mikroflory jelitowej i w konsekwencji do powstania alergii. Dlatego odpowiednia profilaktyka jest bardzo istotna. Warto dbać o swoje zdrowie, nieocenionym wsparciem może okazać się także probiotykoterapia.
Dużą wagę należy też przykładać do tego, co jemy. Statystycznie najczęściej uczula nas gluten, mleko, jajka oraz drożdże. Jednak wykluczenie tych wszystkich składników z codziennego jadłospisu nie gwarantuje nam uniknięcia objawów nietolerancji oraz alergii pokarmowej.
Jeśli nie mamy niezbędnej wiedzy i doświadczenia w diagnostyce i układaniu zbilansowanej diety, należy zasięgnąć porady dietetyka i/lub lekarza.
Konsekwencją nietolerancji laktozy mogą być nieprzyjemne dolegliwości za strony układu pokarmowego – w takim przypadku warto unikać produktów mlecznych i zastąpić często nietolerowane mleko krowie jego roślinnym odpowiednikiem, np. napojem sojowym lub kokosowym. Dla osób z nietolerancją laktozy lub alergiami na białka mleka krowiego dobrym rozwiązaniem jest także „mleko” jaglane lub ryżowe, które można przygotować własnoręcznie.
Jak zrobić „mleko” jaglane?
Przygotuj:
- 1 szklanki ugotowanej kaszy jaglanej
- 1 szklanka migdałów
- 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii
- 2,5 szklanki wody
- 3 suszone morele
- szczypta soli
Do blendera wkładamy ugotowaną wcześniej kaszę, migdały oraz morele. Dolewamy wodę i ekstrakt z laski wanilii oraz szczyptę soli. Wszystko miksujemy na najwyższych obrotach dopóki mleko nie osiągnie jednorodnej konsystencji, może także parować. Tak przygotowane mleko jaglane można przechowywać w lodówce.
7 nietolerancji pokarmowych, które objawiają się bólem brzucha
Jak rozpoznać nietolerancję pokarmową?
Alergia pokarmowa - 8 skutecznych rad
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
