Istota badań profilaktycznych
Badania profilaktyczne, zwane też przesiewowymi, pełnią bardzo ważną funkcję. Pozwalają wcześnie wykryć ewentualną chorobę i jeszcze w jej wczesnym stadium podjąć odpowiednie leczenie, co często daje 100% szans na całkowite wyleczenie. W Polsce działa wiele instytucji, które propagują wykonywanie badań profilaktycznych (m.in. Ruch Amazonek, Polska Koalicja do Walki z Rakiem Szyjki Macicy). Lekarze bardzo zachęcają kobiety do brania udziału w różnego rodzaju akcjach związanych z tym tematem i do regularnego badania się. Niestety często spotyka się to z małym odzewem w społeczeństwie. Kobiety wstydzą się pójść i zrobić badanie. Istnieje też przekonanie (bardzo zgubne), że lepiej żyć w beztroskiej niewiedzy, bo jeśli jesteśmy chore, to dopiero zacznie się stres, bieganie po lekarzach, zaniedbywanie codziennych obowiązków, dzieci, domu… Badania profilaktyczne coraz częściej są na wyciągnięcie ręki. Wystarczy tylko chcieć, bo naprawdę nie jedną z nas właśnie one uratowały.
Badania piersi
Należy do nich:
- mammografia – wykonujemy ją głównie po 40. roku życia. Mammografia pozwala wykryć małe guzki oraz tzw. zmiany bezobjawowe;
- USG piersi – zaleca się szczególnie kobietom młodym, gdyż wtedy przeważa w piersiach tkanka gruczołowa, która jest lepiej widoczna na obrazie z badania ultrasonograficznego. Powinny je wykonać wszystkie kobiety powyżej 20. Roku życia;
- samobadanie piersi – wystarczy kilka minut raz w tygodniu, aby zadbać o swoje zdrowie. Samokontrolę piersi należy wykonywać całą ręką, a każe zmiany, które nas zaniepokoją trzeba od razu zgłosić lekarzowi.
Warto zobaczyć: Jakim badaniem można potwierdzić diagnozę raka piersi?
Badania profilaktyczne piersi pozwalają na wczesne wykrycie raka piersi, o którym zwykle dowiadujemy się znienacka. Rak piersi wykryty we wczesnym stadium pozwala uniknąć w większości przypadków konieczności amputacji piersi (co powinno przekonać większość kobiet do regularnego badania się). Badania piersi są od lat propagowane przez Ruch Społeczny Polskich Amazonek. Ich znakiem rozpoznawczym jest różowa wstążka. Wszystkie gabinety lekarskie, oznaczone tą wstążką, są przyjazne dla kobiet.
Badanie tarczycy
- badanie krwi – wykrywa poziom hormonów tarczycy w surowicy krwi. Dzięki temu badaniu można rozpoznać nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy – jej nadczynność lub niedoczynność. Wskazuje na to wynik badania, który informuje nas o ilości produkowanych przez tarczycę hormonów;
- scyntygrafia – badanie to polega na podaniu promieniotwórczego izotopu, który jest absorbowany przez tarczycę. Jeśli narząd ten ma w sobie guzki, izotop jest wchłaniany nierównomiernie, bowiem jedynie guzki gorące, które są przyczyną nadczynności tarczycy, wchłaniają jod. Badania nie mogą robić kobiety w ciąży i karmiące piersią!
- USG tarczycy – dzięki USG uzyskujemy obraz, który pozwala na wykrycie ewentualnych guzków w narządzie. Niestety nie można stwierdzić, czy są to guzki złośliwe czy nie.
Badanie moczu
Zwykłe badanie moczu powinno się profilaktycznie wykonywać co roku. Jest to bardzo proste badanie, które można wykonać nawet w domu (od niedawna na rynku dostępne są specjalne testy przeznaczone do tego celu). Daje nam jednak wiele informacji o stanie naszego organizmu. Pozwala m.in. na wykrycie zakażenia układu moczowego lub stwierdzenia cukrzycy. Szczególnie kobiety w czasie ciąży lub w okresie menopauzy powinny wykonywać to badanie regularnie, najlepiej raz na miesiąc.
Przeczytaj: Dlaczego kobiety częściej chorują na zakażenie dróg moczowych?
Badanie jelita grubego
- kolonoskopia – jest to nieco nieprzyjemne badanie, które jednak pozwala wykryć raka jelita grubego. Polega na wprowadzeniu do odbytu kolonoskopu, który jest wolno przesuwany do przodu przez odbytnicę, a następnie wzdłuż jelita grubego.
- test na obecność krwi utajonej w kale - pozytywny wynik testu nie musi świadczyć o chorobie nowotworowej. Najczęstsza przyczyną krwawienia z odbytnicy są hemoroidy.
Densytometria
Jest to prześwietlenie kości biodrowych i kręgosłupa, które pozwala zbadać gęstość kości, a tym samym wykryć osteoporozę. Zaleca się, aby osoby, które ukończyły 35 lat wykonywały profilaktycznie to badania raz na rok.
Badania podstawowe
Bardzo ważne w ogólnej profilaktyce są badania podstawowe, takie jak morfologia czy OB. Morfologia, czyli zwykłe badanie krwi, polega na pobraniu krwi i poddaniu jej badaniu w laboratorium. Jest pomocne w diagnostyce wielu chorób. Pozwala np. wykryć zbyt wysoki poziom złego cholesterolu w naszym organizmie. OB, czyli odczyn Biernackiego, jest badaniem, które mierzy szybkość opadania czerwonych krwinek w osoczu w określonym czasie. Pozwala wykryć m.in.: niedokrwistość lub nadkrwistość, choroby tarczycy, zapalnie istniejące w organizmie. Badania podstawowe powinna się wykonywać co roku.
Zobacz: Badania profilaktyczne - czy warto je robić?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
