Sód jest jednym z podstawowych jonów naszego organizmu. Zdecydowania większość tego elektrolitu, bo aż 91% znajduje się pozakomórkowo. Sód jest dostarczany wraz z pożywieniem. 95% spożytego sodu jest wydalana przez nerki, 4, 5% z kałem a 0, 5 % przez skórę. Mniej niż 1% sodu, który uległ przesączeniu w nerkach jest wydalany z moczem. Zdecydowana większość jest zwrotnie wchłaniania i zatrzymana w organizmie. Zaburzenia gospodarki sodowej mogą oznaczać jego nadmiar lub niedobór. Oba stany są niebezpieczne dla życia człowieka ze względu na istotną rolę, jaką sód pełni w ustroju.
Przyczyny hiponatremii
O hiponatremii, czyli niedoborze sodu mówimy, gdy jego poziom w surowicy jest niższy niż 135 mmol/l. Ze względu na stężenie sodu wyróżnia się hiponatremię łagodną Na+ 130 – 134 mmol/l, umiarkowaną – 125 – 129 mmol/l, i ciężką <125 mmol/l. Hiponatremii najczęściej towarzyszy odwodnienie, bowiem jest to główny osmolit pozakomórkowy, czyli związek utrzymujący wodę w naczyniach. Przyczyny niedoboru sodu związane są głównie z jego utratą, która może się odbywać przez nerki w wyniku podawania leków moczopędnych, w niektórych schorzeniach nerek wrodzonych a także w wyniku obecności w moczu substancji osmotycznych takich jak glukoza, mocznik, które doprowadzają do diurezy osmotycznej. Nerki są główną drogą utraty sodu, ale może to także odbywać się przez skórę w wyniku nadmiernego pocenia się a także przez przewód pokarmowy w wyniku biegunki, wymiotów.
Polecamy: O czym świadczy podwyższona wartość sodu?
Objawy hiponatremii
Objawy niedoboru sodu zależą od nasilenia jego utraty oraz szybkości, z jaką się to odbywa. Lepiej tolerowana jest przewlekła, stopniowa jego utrata, kiedy organizm ma czas żeby się zaadoptować do tego stanu. Szybko rozwijająca się lub bardzo nasilona hiponatremia, szczególnie, gdy przebiega z odwodnieniem, może być przyczyną obrzęku mózgu, który objawia się bólem głowy, nudnościami i wymiotami, zaburzeniami orientacji oraz sennością. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić drgawki, śpiączka, zatrzymanie oddechu i zgon. Jednak częściej mamy do czynienia z hiponatremią rozwijającą się powoli, łagodną. Wówczas zazwyczaj nie ma objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Jeżeli hiponatremii towarzyszy odwodnienie, to będą dominować jego objawy, czyli spadek ciśnienia, omdlenia, oddawanie małych ilości moczu, apatia.
Leczenie
Leczenie polega na uzupełnieniu zasobów sodu. Będzie ono jednak zróżnicowane w zależności od czasu trwania hiponatremii, nasilenia i występujących objawów. Im dłużej rozwijała się hiponatremia tym wolniej należy ją wyrównywać. Gdy nie ma objawów początkowo zaleca się zmniejszenie przyjmowania płynów. Ważne jest zidentyfikowanie przyczyny i jej usunięcie. Początkowo można spróbować dosalać pokarmy. Do uzupełnienia zasobów sodu w ustroju stosuje się dożylne płyny nawadniające zawierające sód w różnym stężeniu. Należy zmierzyć poziom sodu w surowicy wyjściowo oraz co godzinę podczas podawania roztworu sodu tak, aby dostosować szybkość wlewu.
Czytaj także: Co to jest kwasica?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
