Jak ważną substancją jest kreatynina?
Kreatynina jest produktem przemiany białkowej. Występuje w osoczu w stężeniach osobniczo stałych, zależnych od masy mięśniowej ciała. Jej stężenie u osób zdrowych wynosi 60 – 110 mikromol/l u mężczyzn i 53 – 97 mikromol/l u kobiet. Jej oznaczanie wykorzystuje się do oceny funkcji nerek. Wzrost kreatynynemii jest zawsze dowodem pogorszenia się czynności wydalniczej nerek, jednak następuje dopiero wtedy, kiedy nieczynna jest około połowa miąższu nerkowego. Oznacza to, że jest to późny parametr pogorszenia się czynności narządu. Dlatego ważniejsze jest oznaczanie lub obliczanie klirensu kreatyniny, czyli stosunku stężenia kreatyniny w surowicy do jej stężenia w moczu w odniesieniu do diurezy godzinowej lub dobowej. Jest to parametr, który dużo precyzyjniej ocenia czynność wydalniczą nerek. Jest to szczególnie istotne u osób starszych, z małą masą mięśniową lub wyniszczonych, u których stężenie kreatyniny w surowicy jest zwykle małe, natomiast czynność wydalnicza nerek może już być znacznie upośledzona. U osób z dużą masą mięśniową kreatyninemia może być dość duża, ponieważ im większa masa mięśniowa tym stężenie kreatyniny większe. Rzadsze przyczyny zwiększenia stężenia kreatyniny to wymioty i biegunki, niewydolność krążenia lub zmiażdżenia mięśni. Zmniejszone stężenie kreatyniny obserwuje się za to w dystrofiach mięśniowych, czyli chorobach mięśni, związanych z ich zanikiem.
Zobacz też: Co oznacza nieprawidłowe stężenie glukozy w organizmie?
Zastosowanie w diagnostyce
Opracowano kilka wzorów służących do oszacowania wartości przesączania kłębuszkowego (GFR), czyli zdolności wydalniczej nerek, na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy oraz innych łatwych do uzyskania danych pacjenta, jak masa ciała, płeć, wiek. Są to między innymi wzór MDRD oraz wzór Cockrofta i Gaulta. Na podstawie tych wzorów wyznaczających GRF ustala się stadia przewlekłej niewydolności nerek. Prawidłowo GFR powinien wynosić powyżej 90 ml/min. Oznaczenia kreatyniny należy jak wynik każdego badania interpretować indywidualnie. Pojedyncze badanie nie może przesądzić o diagnozie. Należy także wziąć pod uwagę dolegliwości pacjenta, badanie przedmiotowe, dodatkowe parametry czynności nerek jak mocznik, badanie ogólne moczu oraz badania dodatkowe typu ultrasonografia jamy brzusznej z oceną czynności nerek.
Polecamy: O czym świadczy nieprawidłowe stężenie białka całkowitego we krwi?
Dowiedz się więcej o nerkach z naszego forum medycznego.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
