Badanie cytologiczne
Odkrycie badania cytologicznego i jego skuteczności jako badania przesiewowego w raku szyjki macicy całkowicie zrewolucjonizowało diagnostykę tego nowotworu. Badanie techniką Papanicolau jest łatwe i tanie.
Badanie cytologiczne szyjki macicy polega na wprowadzeniu wziernika do pochwy, uwidocznieniu szyjki macicy oraz pobraniu z niej wymazu za pomocą specjalnej szpatułki lub szczoteczki. Badanie jest bezbolesne – wymaz jest nieinwazyjnym zebraniem, niejako starciem złuszczonych i już martwych komórek z powierzchni błony śluzowej szyjki macicy.
Pierwsza cytologia powinna być wykonana najpóźniej 3 lata po rozpoczęciu życia płciowego, ale nie później niż do 21 roku życia. W tym okresie powinna być wykonywana profilaktycznie co roku. Po 30 roku życia cytologię można wykonywać rzadziej (co 3 lata) jeżeli wcześniejsze badania były prawidłowe i nie należy się do grup ryzyka.
Zobacz też: Jakie są typy raka jajnika?
Czynniki ryzyka
Do czynników ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy zalicza się: wczesne rozpoczęcie życia płciowego, licznych partnerów seksualnych, zakażenie HPV, palenie tytoniu, immunosupresję, zakażenie HIV oraz stany przednowotworowe w poprzednich badaniach. U kobiet w grupach ryzyka badanie należy rozpoczynać już od 16 roku życia i trzeba wykonywać je co roku.
Kiedy zgłosić się do ginekologa?
Badanie cytologiczne szyjki macicy powinno być wykonane niezwłocznie gdy wystąpią: krwawienia między miesiączkami, krwawienia kontaktowe (po stosunku), ból podczas lub po stosunku oraz bóle podbrzusza.
Zobacz też: Co to jest rak szyjki macicy?
Badania wirusologiczne – biologia molekularna
Jednym z głównych czynników etiopatogenetycznych raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem HPV, szczególnie szczepem o wysokiej onkogenności (HPV 16 i 18). Udowodniono, że wirus ten ma właściwości pobudzające procesy karcinogenezy (nowotworzeni).
Diagnostyką zakażenia HPV zajmuje się biologia molekularna. W tym celu wykonuje się badanie techniką PCR. Wykrycie zakażenia HPV nigdy nie może zastąpić cytologii – powinno jedynie skłonić do częstszego wykonywania badania cytologicznego.
Istnieje szczepionka skierowana przeciwko onkogennym szczepom HPV. Obecnie szczepimy kobiety, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia oraz seronegatywne (nie zarażone HPV). O szczepionkę należy zapytać swojego ginekologa, ponieważ większość aktualnych doniesień pochodzi z badań, które są dopiero prowadzone i z każdą chwilą informacje o skuteczności i warunkach szczepienia są uzupełniane na bieżąco.
Markery nowotworowe w raku szyjki macicy
W raku szyjki macicy zastosowanie znajduje antygen raka płaskonabłonkowego SCC-Ag. Jest to marker wytwarzany przez komórki nowotworów złośliwych płaskonabłonkowych. Norma SCC-Ag wynosi do 2,0 ng/ml. Podwyższenie stężenia tego markera notuje się w raku szyjki macicy, płaskonabłonkowym raku płuca oraz i innych rakach płaskonabłonkowych (które są już znacznie rzadsze).
SCC-Ag nie zalicza się do podstawowych badań diagnostycznych w raku szyjki macicy, ale jest to dobry marker stosowany do kontroli procesu leczenia oraz wykrywania wznowy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
