Jajnik jest parzystym narządem pełniącym funkcje gruczołu i narządu płciowego (tutaj powstają komórki jajowe). Położony jest w miednicy mniejszej, po obu stronach macicy, w bliskim sąsiedztwie ujścia jajowodów.
Jajnik jest narządem niejednorodnym, składającym się z wielu różnych rodzajów komórek. Praktycznie każdy typ komórek może być punktem wyjścia nowotworu złośliwego.
Jajnik pokryty jest jednowarstwowym nabłonkiem mezotelialnym o zmiennej wysokości. Leży on na błonie podstawnej, pod którą znajduje się błona biaława. Powierzchnia jajnika jest pofałdowana podobnie jak kora mózgu. Z wiekiem to pofałdowanie jest większe i pojawiają się torbielki inkluzyjne, wyścielone nabłonkiem, w którym obserwuje się metaplazję (przemianę komórek) w kierunku nabłonka surowiczego, śluzowego lub endometrialnego (takiego jaki znajduje się na błonie śluzowa macicy). Te wszystkie komórki mogą być podłożem powstawania nowotworów nabłonkowych – raków.
W jajniku wyodrębnia się dwie części: korową i rdzenną. Zawierają one wiele różnych komórek tzw. komórek zrębu oraz komórek rozrodczych. Z tych pierwszych powstają nowotwory gonadalne, a z tych drugich germinalne.
Czytaj też: Jak rozpoznać raka jajnika?
Nowotwory nabłonkowe
Określenie „rak” w prawidłowej nomenklaturze medycznej oznacza nowotwór złośliwy pochodzenia nabłonkowego. Wynika z tego, że jedynie ta grupa nowotworów jajnika sensu stricte może być tak nazywana. Raki są najczęstszymi pierwotnymi nowotworami złośliwymi jajnika.
Wśród nowotworów nabłonkowych wyróżniamy guzy łagodne, graniczne i złośliwe. Do cech złośliwości zalicza się: naciekanie tkanek, zdolność do tworzenia przerzutów, szybki wzrost, brak torebki guza oraz zwiększoną ilość podziałów komórkowych. Guzy łagodne nie wykazują tych cech, natomiast guzy graniczne posiadają cechy złośliwości cytologicznej (dużo podziałów komórkowych itp.) bez cech destrukcji podścieliska guza (naciekania). Nowotwory złośliwe wykazują już wszystkie cechy złośliwości.
Typy raka jajnika
Raki jajnika dzielimy na:
- surowicze (40-50%),
- endometrioidalne (15-30%),
- śluzowe (5-15%),
- jasnokomórkowe (5-10%),
- niezróżnicowane (5-15%),
- niesklasyfikowane i mieszane.
Nowotwory germinalne
Nowotwory germinalne powstają na podłożu zmian w komórkach rozrodczych. Stanowią drugą pod względem częstości występowania grupę nowotworów jajnika. W większości jednak przypadków są to guzy łagodne. Złośliwe nowotwory germinalne stanowią 5-9% wszystkich nowotworów złośliwych rozwijających się w jajniku.
Nowotwory rozwijające się z pierwotnej komórki płciowej.
Jest to bardzo zróżnicowana grupa nowotworów. Wyróżnia się: rozrodczaki, raki zarodkowe, guz woreczka żółtkowego, kosmówczaki, potworniaki, rakowiaki i postaci mieszane. Różną się między sobą morfologią, diagnostyką, przebiegiem choroby, leczeniem, rokowaniem.
Nowotwory gonadalne
Nowotwory gonadalne stanowią bardzo rzadką grupę nowotworów jajnika, przeważnie są niezłośliwe lub o powolnym stopniu złośliwienia. Powstają z komórek tworzących zrąb jajnika. W tej grupie nowotworów wyróżnia się: ziarniszczaki, otoczkowiaki i włókniaki, androblastoma, jądrzaki, sertolioma, leydigoma, nowotwory mieszane i niesklasyfikowane.
Zobacz też: Jakie objawy sugerują raka jajnika?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
