Gorączka u dziecka spędza sen z powiek wielu rodzicom. Jest też tematem, wokół którego jest sporo niejasności, a to tylko pogłębia niepewność. Spokojnie. Gorączka nie jest szkodliwa a jej zadaniem jest uruchomienie układu odpornościowego do walki. To jednak nie oznacza, żeby gorączkę lekceważyć.
MIT 1. Podwyższona temperatura u dziecka najczęściej wynika z infekcji
Fakt: Wahania temperatury ciała u dziecka w ciągu dnia są normą i nie muszą wiązać się z infekcją. Dziecko może mieć wyższą temperaturę (lub być cieplejsze) w czasie zabawy, płaczu, upałów czy po wstaniu z łóżka. Temperatura u dzieci zwykle wzrasta w ciągu dnia (rankiem jest niższa niż wieczorem) i spada w nocy. Dlatego nie przesądzajmy. Jeśli dziecko czuje się dobrze, a termometr pokazuje więcej niż zwykle, odczekajmy 20 minut i wykonajmy pomiar jeszcze raz.
MIT 2. Temperatura u dziecka powyżej 37°C to gorączka
Fakt: Temperatura ciała 37–38°C to stan podgorączkowy. Za gorączkę uznaje się temperaturę 38°C lub wyższą. Kiedy termometr pokazuje 38–38,5°C, mówi się o umiarkowanej gorączce.
MIT 3. Gorączki do 38°C nie powinno się u dziecka obniżać lekami
Fakt: Wielu rodziców uważa, że jeśli temperatura ciała nie przekracza 38°C (a nawet 38,5°C), dziecku nie należy podawać leków przeciwgorączkowych. To błędne podejście. O tym, czy podawać lek, powinniśmy decydować nie tylko na podstawie pomiaru temperatury. Bardzo ważna jest ocena stanu dziecka – jego samopoczucia i zachowania.
Jeżeli dziecko ma gorączkę, ale dobrze się czuję i jest aktywne, możemy zrezygnować z podawania leku przeciwgorączkowego. Jeżeli dziecko źle się czuje (jest apatyczne, ma dreszcze, płacze), wtedy należy podać lek, nawet jeżeli termometr pokazuje mniej niż 38°C.
Nie wszystkie dzieci radzą sobie z gorączką w taki sam sposób. Co więcej, ze względu na to, że niektóre małe dzieci są narażone na wystąpienie drgawek gorączkowych, to z podaniem leku u najmłodszych nie powinniśmy zwlekać.
MIT 4. Gorączka u dziecka świadczy o poważnej chorobie
Fakt: Oczywiście gorączki u dziecka nie powinnyśmy bagatelizować, jednak w większość przypadków nie jest ona groźna, wynika z infekcji wirusowych i samoistnie ustępuje w ciągu 2-3 dni. W rzadszych przypadkach gorączka wskazuje na poważniejsze infekcje bakteryjne lub inne przyczyny.
MIT 5. Każde dziecko może dostać drgawek gorączkowych
Fakt: Nie każde dziecko może dostać drgawek z powodu gorączki. Źródła naukowe podają, że napad pojawia się najczęściej u dzieci od 6. miesiąca życia do 5 lat, jednak to ryzyko występuje u około 4% dzieci. Nieprawdą jest też to, że drgawki gorączkowe muszą się u dziecka powtarzać. Zdarza się, że dzieci mają pojedynczy napad gorączkowy w całym życiu. Niektóre przechodzą go wielokrotnie.
MIT 6. Drgawki gorączkowe powodują padaczkę w dorosłym życiu
Fakt: Absolutnie nie. Naukowcy dowodzą, że tylko od 1–2% dzieci z napadami drgawek gorączkowych rozwija w późniejszym życiu padaczkę – jest to tylko minimalnie większe ryzyko niż w ogólnej populacji.
Występowanie drgawek gorączkowych w dzieciństwie, według badań, nie ma żadnego związku z niższą inteligencją czy problemami z uczeniem się. Drgawki gorączkowe nie zagrażają życiu dziecka i nie wywołują uszkodzeń neurologicznych. Niezależnie od tego, każdy rodzic powinien wiedzieć, jak postąpić, gdy dziecko dostanie napadu. Więcej tutaj: Drgawki gorączkowe – objawy i postępowanie.
MIT 7. Gorączka może uszkodzić mózg dziecka
Fakt: Nie, gorączka wynikająca z infekcji nie uszkadza mózgu. Dopiero temperatura 42°C jest uznawana za taką, która stanowi poważne zagrożenie dla organizmu i może powodować nieodwracalne skutki zdrowotne. Wystąpienie tak wysokiej gorączki jest jednak rzadkością. Najczęściej ekstremalna temperatura ciała wynika z ludzkiego błędu, np. pozostawienia dziecka w zamkniętym samochodzie podczas upałów.
Przeczytaj też: Gorączka u dziecka w upały
MIT 8. Domowe sposoby nie nadają się do zbijania gorączki
Fakt: Niektóre domowe sposoby jak najbardziej nadają się do obniżenia gorączki u dziecka. Obok środków farmaceutycznych naturalne metody mogą być bardzo pomocne w obniżeniu temperatury u najmłodszych. W takich sytuacjach najskuteczniejsze są chłodne okłady i letnią kąpiel. Trzeba pamiętać o tym, że dziecko powinno spożywać regularnie płyny, co pozwoli organizmowi lepiej radzić sobie z gorączką.
Przeczytaj: Domowe sposoby na gorączkę
MIT 9. Gorączka u dziecka po szczepieniu pojawia się w ciągu doby
Fakt: Gorączka jest jednym z najczęstszych objawów poszczepiennych u dzieci. Zazwyczaj pojawia się szybko – w ciągu doby od szczepienia – i ustępuje w czasie 2-4 dni, lecz po niektórych szczepionkach (np. przeciwko odrze, śwince i różyczce) gorączka może wystąpić nawet po 2 tygodniach od szczepienia.
MIT 10. Gorączka jest szkodliwa dla dziecka
Fakt: Gorączka nie tylko nie jest szkodliwa dla dziecka, ale jest sprzymierzeńcem w walce z infekcją. Już niewielki wzrost temperatury ciała w trakcie infekcji powoduje produkcję wielu komórek odpornościowych, które docierają w miejsce ataku wirusów i innych drobnoustrojów, rozpoznają i niszczą wroga. Są to takie komórki jak makrofagi, limfocyty i granulocyty. Dlatego jeśli dziecko ma wyższą temperaturę, ale czuję się dobrze, można wstrzymać się z od obniżania gorączki.
Źródła:
Baruch S. Krauss i inni, Fever in Children: Pearls and Pitfalls, doi: 10.3390/children4090081,
K.L. Xixis i inni, Febrile Seizure, www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448123,
J.B Latkowski (red.), Medycyna Rodzinna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019,
K. Janicki (red.), Domowy Poradnik Medyczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
Czytaj także:
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Obalamy mity: 11 fałszywych opinii o koronawirusie, w które wciąż wierzymy
Obalamy mity: Czy cukier powoduje nadaktywność u dzieci?
Obalamy mity: Czy witamina C jest dobra na odporność i przeziębienie?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
