Wśród lekarzy jest wielu zwolenników leków recepturowych, ponieważ są to preparaty bez konserwantów, sporządzone bezpośrednio przed podaniem, pozwalające na indywidualny dobór dawki. Leki recepturowe przygotowywane są pod konkretnego pacjenta. Brak dodatkowych środków zwiększających trwałość i przedłużających okres ważności preparatu, sprawia, że leki recepturowe są bezpieczne dla osób uczulonych na środki konserwujące stosowane szeroko w przemyśle.
Rodzaje leków recepturowych
Recepturę apteczną można podzielić na recepturę niejałową i jałową. W recepturze jałowej wykonuje się głównie leki oczne – krople i maści. W recepturze niejałowej wykonuje się wiele zróżnicowanych postaci leków: płynne, półpłynne i stałe.
Do głównych grup leków recepturowych stałych należą roztwory (solutiones) wodne, glicerynowe, spirytusowe, olejowe, mieszanki (mixturae), krople (guttae). Półstałe: emulsje (emulsiones), zawiesiny (suspensiones), mazidła (linimenta), maści (unguenta), pasty (pastae). Stałe: proszki (pulveres), czopki (suppositoria).
Opłata za leki recepturowe
W tym roku zmieniły się zasady rozliczania leków recepturowych. Opłata ryczałtowa za lek wynosi 7,5 zł, a nie jak do tej pory 5 zł. Na jednej recepcie może się znaleźć lek za jeden ryczałt. Oznacza to, że lekarz, chcąc zapisać pacjentowi 200 g maści, musi wypisać dwie recepty, każda po 100,0 gram.
Czas wykonania leku
Apteka na wykonanie leku recepturowego ma 48 godziny. Chyba, że na recepcie lekarz napisał adnotację „CITO”. Ten zapis oznacza, że pacjent musi otrzymać lek w ciągu czterech godzin. Wyjątek stanowi przerwa weekendowa – wtedy apteka indywidualnie ustala termin wykonania leku. Z reguły recepta przyniesiona w piątek do apteki, jest gotowa do odbioru w poniedziałek.
Warto wiedzieć: Leki - co musisz o nich wiedzieć?
Wymagania dla leków recepturowych
Wszystkie nowo powstałe apteki mają obowiązek posiadania pokoju do sporządzania receptury. Jest to wydzielone w aptece pomieszczenie, które musi spełniać odpowiednie standardy. Apteka może odmówić wykonania leku, gdy nie ma na stanie substancji, które są przepisane na recepcie. Na recepcie powinny być określone ilości składników potrzebnych do wykonania leku, a także postać leku.
Receptura apteczna ma szczegółowo opisane wymagania, dotyczy to zarówno przystosowania pomieszczeń do wytwarzania leków, jak i jakości surowców farmaceutycznych. Szczegółowe opisy wymogów receptury aptecznej zawiera Farmakopea.
Surowiec farmaceutyczny stosowany do wytwarzania leków w zakresie receptury aptecznej powinien spełniać bardzo wysokie wymagania jakościowe. Ministerstwo Zdrowia rozpoczęło prace nad rozporządzeniem w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych.
Precyzja i dokładność
Każdy lek recepturowy musi być wykonany z bardzo dużą dokładnością, według odpowiednich procedur z uwzględnieniem interakcji pomiędzy surowcami. Farmaceuta ma obowiązek sprawdzenia, czy na przypisanej recepcie nie są przekroczone dawki substancji działających. Sprawdzenie dawek jest szczególnie istotne w sporządzaniu leków recepturowych pediatrycznych, czyli dla dzieci. Jeśli lekarz celowo przekracza dopuszczalną dawkę, to musi to w odpowiedni sposób zaznaczyć na recepcie.
Leki recepturowe dzięki swoim niezaprzeczalnym zaletom, które są nie do spełnienia przez przemysł farmaceutyczny, sprawiają że takie postaci leków jeszcze długo będą wykonywane w aptekach.
Polecamy: Lek recepturowy - lek zrobiony w aptece
Autor: mgr farm. Kamil Szymczak
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
