Niewłaściwe stosowanie antybiotyków prowadzi do oporności bakterii na leki i rozwoju groźnych chorób, na które nie będziemy mieć lekarstwa. Według analiz ekspertów do 2050 r. oporność na antybiotyki może doprowadzić do większej liczby zgonów, niż z powodu chorób nowotworowych. Prowadzi także do obniżenia odporności i zaburzenia mikroflory organizmu, co jest podłożem wielu chorób.
Grzechów mamy na swoim koncie wiele. Począwszy od zbyt szybkiego kończenia kuracji antybiotykowej, zażywania leków bez konsultacji z lekarzem, po leczenie antybiotykami infekcji wirusowych. Oto 12 popularnych opinii o antybiotykach, które ogromnie szkodzą.
MIT 1. Antybiotyk to skuteczne lekarstwo na przeziębienie i grypę
Według raportu Narodowego Instytutu Leków Polacy najczęściej przyjmują antybiotyki z powodu takich dolegliwości jak: przeziębienie, ból gardła, grypa, kaszel. Aż połowa z nas uważa, że antybiotyki skutecznie leczą grypę. Jeszcze więcej osób odpowiada, że leki z tej grupy zabijają wirusy. Nie jest to prawdą. Antybiotyk zwalcza bakterie, a nie wirusy. Przeziębienie i grypa to infekcje wirusowe, dlatego antybiotyki nie powinny być stosowane w leczeniu tych chorób. Większość infekcji dróg oddechowych powodują wirusy.
Antybiotyki należy przyjmować przy anginie ropnej (paciorkowcowym zapaleniu gardła), infekcjach dróg moczowych, w przypadku przedłużającej się infekcji, która może świadczyć o nadkażeniu bakteryjnym, oraz u grup zagrożonych taką infekcją.
MIT 2. Antybiotyki łagodzą objawy infekcji takie jak kaszel lub gorączka
Antybiotyki zabijają bakterie lub hamują ich namnażanie, a ich zażycie nie zmniejsza gorączki, kataru czy kaszlu.
MIT 3. Leczenie antybiotykami można przerwać, gdy objawy ustąpią
Antybiotyk powinien być przyjmowany dokładnie tyle, ile zalecił lekarz. Nie wolno przerywać leczenia przed zakończeniem kuracji, ponieważ może prowadzić to do nawrotu infekcji oraz do zyskania oporności bakterii na lek.
MIT 4. Antybiotyki łagodzą objawy COVID-19
Antybiotyki są lekami stosowanymi przy chorobach wywoływanych przez bakterie, a COVID-19 taką chorobą nie jest. Jej przyczyną są wirusy. Jednak w przypadku pacjentów hospitalizowanych, którym grozi zakażenie bakteryjne, lekarz może zdecydować o podaniu antybiotyków.
MIT 5. Jeżeli masz katar w kolorze zielonym, to powinieneś przyjmować antybiotyk
Istnieje popularne przekonanie o tym, że zielone zabarwienie kataru lub odkrztuszanej wydzieliny świadczy o zakażeniu bakteryjnym. Na ogół nie. Katar może mieć różnorodne kolor w zależności od tego, jaki etap infekcji przechodzimy. Pewność co do przyczyny zakażenia – tego, czy spowodowały je wirusy czy bakterie – może nam dać tylko badanie pobranego wymazu.
MIT 6. Lekarze za rzadko przepisują antybiotyki
Wiele osób uważa, że lekarze niesłusznie niechętnie przepisują antybiotyki, i stara się niejednokrotnie wymusić receptę. Fakty są takie, że antybiotyki są stosowane najczęściej w przypadku wirusowych infekcji układu oddechowego, a zatem w nieuzasadnionych przypadkach.
Nierozważne stosowanie antybiotyków prowadzi do lekooporności bakterii. Co więcej, aż 80% niepożądanych działań leków zgłoszonych w przypadku dzieci do 5. roku życia dotyczy właśnie antybiotyków. Powodują one częściej reakcje alergiczne u małych pacjentów. Dlatego powinny być stosowane bardzo ostrożnie. Nie warto na siłę dążyć do uzyskania recepty na antybiotyk.
MIT 7. Niewykorzystany do końca antybiotyk można bez konsultacji z lekarzem przyjmować przy kolejnej chorobie
To częsty błąd dotyczący przyjmowania antybiotyków. Leku, który nie został skończony, nie powinno się ponownie przyjmować bez konsultacji lekarskiej. Antybiotyk antybiotykowy nierówny. Dopiero na podstawie objawów i badań lekarz rozpozna źródło choroby i dobierze odpowiedni lek. Konkretne antybiotyki są ukierunkowane na zwalczanie innych szczepów bakterii. Nie należy też stosować antybiotyków, które zostały przypisane innej osobie.
MIT 8. Antybiotyki zabijają tylko złe bakterie
Antybiotyki mogą niszczyć nie tylko złe, ale również te dobre mikroorganizmy zasiedlające naturalną mikroflorę człowieka. Po antybiotykoterapii dochodzi do zaburzenia składu flory bakteryjnej. Niekiedy może prowadzić to do biegunek lub grzybicy. Zapobiegają temu probiotyki.
MIT 9. Problem lekooporności bakterii dotyczy osób stosujących regularnie antybiotyki
Każdy z nas na każdym etapie życia może spotkać się z bakterią oporną na antybiotyki (tzw. superbakterią). Niezależnie od częstości stosowania antybiotyków, problem lekooporności dotyczy całej populacji, a nie tylko poszczególnych osób.
MIT 10. Jeśli antybiotyk pomógł nam raz, będzie skuteczny również przy kolejnej chorobie
Powinniśmy przyjmować antybiotyk dopasowany do konkretnej infekcji w danym czasie, co nie gwarantuje skuteczności tego samego leku w przyszłości. Według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków istnieje ponad 15 odmiennych klas antybiotyków różniących się pomiędzy sobą strukturą chemiczną i działaniem przeciwbakteryjnym. Nie wszystkie antybiotyki działają na wszystkie bakterie.
MIT 11. Ciąża jest przeciwwskazaniem do przyjmowania antybiotyków
Antybiotyki mogą być przyjmowane w ciąży po konsultacji z lekarzem. Zalecane są m.in. penicyliny, cefalosporyny, nystatyna, izoniazyd, ryfampicyna, furazydyna. Antybiotyki przeciwwskazane w czasie ciąży to m.in. tetracykliny, chinolony, monobaktamy, rybawiryna.
MIT 12. Odkrywcy antybiotyków nie przewidzieli zagrożenia antybiotykooporności
Już Alexander Fleming – odkrywca penicyliny – informował w 1945 roku, że „mogą nadejść czasy, gdy penicylina będzie mogła być kupiona przez każdego w sklepie. Istnieje więc niebezpieczeństwo, że nieświadomy człowiek będzie ją przyjmował w zbyt niskiej dawce i drobnoustroje poddawane nieodpowiednim dawkom leku staną się oporne”. A jednak problem nas nie ominął.
Czytaj także:
Obalamy mity: 11 fałszywych opinii o koronawirusie, w które wciąż wierzymy
Obalamy mity: Czy witamina C jest dobra na odporność i przeziębienie?
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Obalamy mity: Czy kawa odchudza?
Obalamy mity: Czy cukier powoduje nadaktywność u dzieci?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
