Antykoncepcja to wszelkie działania mające zapobiegać zapłodnieniu. Obecnie pojęcie to jest rozszerzone i obejmuje także działania zapobiegające zagnieżdżeniu się zarodka wewnątrz macicy (tzw. środki wczesnoporonne). Ze względu na mnogość i duże zróżnicowanie dostępnych na rynku środków warto poznać każdą z metod i wybrać odpowiednią dla siebie.
Żadna z metod nie daje 100% pewności. Do oceny skuteczności metod antykoncepcji, służy wskaźnik Pearla. Określa on ilość kobiet spośród 100, które w ciągu roku mimo stosowania antykoncepcji zaszły w ciążę. Im wskaźnik jest niższy, tym metoda jest skuteczniejsza.
Metody naturalne (NPR)
Przeczytaj też: Jeśli nie pigułka to co? Alternatywne metody antykoncepcji
- Objawowo – termiczna – obserwacja śluzu, pomiary temperatury, kontrola samopoczucia
- Owulacji (Billingsów) –obserwacja śluzu szyjkowego
- LAM – jest to naturalna metoda, wykorzystująca fakt czasowej niepłodności. Występuje podczas karmienia piersią po porodzie (tzw. laktacyjny brak miesiączki). Skuteczność obserwowana tylko do 6 miesięcy po porodzie. Aby metoda ta była skuteczna, należy spełnić szereg wymagań, np. od porodu nie może upłynąć więcej niż 6. miesięcy, nie wystąpiła jeszcze pierwsza miesiączka, dziecko jest karmione wyłącznie piersią bez dokarmiania i dopajania (tzw. karmienie na żądanie). Hamowanie owulacji następuje w wyniku wzmożonego wydzielania oksytocyny i prolaktyny w organizmie mamy podczas karmienia piersią.
Metody sztuczne
- Mechaniczne – zapobiegają wniknięciu spermy do macicy. Nie wymagają wcześniejszej konsultacji lekarskiej i zmniejszają ryzyko chorób przenoszonych drogą płciową. Większość z nich wymaga każdorazowej aplikacji:
- Prezerwatywa, często pokrywana środkiem plemnikobójczym
- Kapturek naszyjkowy
- Gąbka dopochwowa
- Diafragma
- Wkładka wewnątrzmaciczna
- Femidom – prezerwatywa dla kobiet
- Chemiczne
- Preparaty uszkadzające plemniki (żele, pianki, maści, tabletki), które uniemożliwiają im ruch. Aplikacja w pochwie 10-15 minut przed stosunkiem
- Hormonalne – blokada wydzielania hormonów odpowiedzialnych za dojrzewanie komórek jajowych i owulację. Powodują ponadto zmiany w śluzie szyjkowym i błonie śluzowej macicy oraz jajowodów.
Przeczytaj też: Antykoncepcja hormonalna - wady i zalety
- Preparaty jednoskładnikowe (tabletki lub zastrzyki) zawierają tylko hormon z grupy gestagenów. Są one uważane za mniej skuteczne. Powodują zmianę właściwości śluzu szyjki macicy oraz utrudniają poruszanie się plemników w drogach rodnych, u większości kobiet hamują także owulację.
- Dwuskładnikowe tabletki zawierają dodatkowo etynyloestradiol (hamuje on wydzielanie hormonu folikulotropowego, uniemożliwiając dojrzewanie pęcherzyków Graffa, a w konsekwencji komórek jajowych) i octakalioestriol. Współdziałając zapobiegałyby zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy, gdyby doszło do zapłodnienia.
- Chirurgiczne – podwiązanie lub przecięcie jajowodów lub nasieniowodów (sterylizacja). Jest to jedna z najskuteczniejszych metod. Niestety powrót do płodności jest możliwy tylko u ok. 70% osób.
- Inne – stosunek przerywany, płukanie pochwy – metody o mniejszej skuteczności.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
