Spis treści:
- Co to jest tyrozyna?
- Działanie tyrozyny
- Suplementacja tyrozyną
- Dawkowanie tyrozyny
- Skutki uboczne przyjmowania tyrozyny
- Tyrozyna - cena
Co to jest tyrozyna?
Tyrozyna jest aminokwasem, aminokwas zaś to podstawowa jednostka budulcowa białka. Często spotykane na opakowaniach suplementów określenie l-tyrozyna opisuje izomer lewoskrętny tego związku. W białkach pochodzących z żywności aminokwasy występują właśnie w formie l-izomerów. Możesz także spotkać się ze skrótem Tyr od tyrozyna.
Tyrozyna należy do grupy tzw. aminokwasów endogennych – oznacza to, że zdrowy organizm potrafi ją sam syntetyzować z innego aminokwasu fenyloalaniny. Podstawowym źródłem tyrozyny jest żywność bogata w białko. Tyrozyna występuje w:
- mięsie,
- jajkach,
- przetworach mlecznych,
- warzywach strączkowych,
- orzechach.
Czy w związku z tym warto ją suplementować? Najpierw poznaj rolę fizjologiczną tyrozyny w organizmie człowieka.
Działanie tyrozyny
Jest prekursorem ważnych neuroprzekaźników: dopaminy i noradrenaliny.
Z tyrozyny na drodze przemian enzymatycznych powstaje dopamina, zaś z dopaminy syntetyzowana jest noradrenalina. Oba związki (dopamina i noradrenalina) są neuroprzekaźnikami i odpowiadają za nasze samopoczucie fizyczne i psychiczne, jednak ich działanie jest odmienne.
- Dopamina = spokój, poczucie wysokiego poziomu energii życiowej, głębsze odczuwanie przyjemności, lepsza pamięć.
- Noradrenalina = motywacja do działania, zwiększony doraźnie poziom energii, szybsze bicie serca, wyższe ciśnienie krwi, wzmożona koncentracja, uczucie lekkiego niepokoju.
Oba neuroprzekaźniki są intensywniej syntezowane w sytuacji stresu, dużego wysiłku fizycznego i umysłowego. Noradrenalina ma działanie doraźne, dopamina poprawia samopoczucie na dłuższą metę.
Suplementacja tyrozyną
Suplementacja tyrozyną często zalecana jest przez producentów w sytuacji obniżonego poczucia energii życiowej. Badania wykazały jednak, że l-tyrozyna jest zużywana przez organizm do syntezy neuroprzekaźników tylko w sytuacji znacznego stresu wymagającego wzmożonych funkcji poznawczych.
Pomaga zatem przed ważną prezentacją, gdy intensywnie myślisz i musisz zapamiętywać (np. w trakcie sesji na studiach), ale nie jest potrzebna na co dzień. Badania naukowe potwierdzają, że suplementację tyrozyną warto jest stosować tylko krótkookresowo, w czasie zwiększonego wysiłku umysłowego lub nasilonego stresu. Stężenie tyrozyny osiąga szczyt w pierwszych dwóch godzinach po spożyciu i pozostaje podwyższone przez około 8 godzin, wtedy suplement zwiększa twoją zdolność do przyswajania, zapamiętywania i logicznego myślenia, a także poprawia nastrój.
Jeśli rozważasz tyrozynę, jako element programu utraty masy ciała, nie daj się nabrać! Badania nie potwierdziły ani działania wspomagającego odchudzanie, ani poprawiającego wyniki sportowe.
Niektórzy sugerują, że suplementy z tyrozyną mogą wspierać leczenie depresji. Działanie wspomagające pracę układu nerwowego zostało potwierdzone na osobach zdrowych. Depresja wiążą się z zaburzonym mechanizmem powstawania neuroprzekaźników, dlatego nie wystarcza dostarczenie „surowca”, jakim jest tyrozyna.
Pozostałe ważne funkcje tyrozyny:
Bierze udział w syntezie hormonów tarczycy. Hormony tarczycy regulują tempo przemian metabolicznych całego organizmu. Niedoczynność tarczycy w postaci klasycznej czy wywołana chorobą Hashimoto skutkuje zazwyczaj zwiększeniem masy ciała, jednak rzadko ma to związek z niedostatecznym spożyciem tyrozyny. Na niedobory tego aminokwasu narażone są tylko osoby stosujące przez dłuższy czas diety niskobiałkowe (np. w chorobach nerek) lub stosujące głodówki, czy detoksy warzywno-owocowe. Z tego powodu suplementacja tyrozyną w niedoczynności tarczycy lub jako wspomaganie odchudzanie jest bez znaczenia.
Jest niezbędna do produkcji melaniny. Melanina to barwnik odpowiedzialny za odcień skóry, czy włosów. Tyrozyna jest niezbędna do powstawania melaniny. Dzieje się to przy udziale enzymu tyrozynazy.
Dawkowanie tyrozyny
Nie ma jasno określonych wytycznych dawkowania tyrozyny. W badaniach naukowych stosowane były dawki od 500 mg do 12 g na dzień. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, by nie przekraczać dziennej dawki tyrozyny wynoszącej 14 mg na kilogram masy ciała.
Oznacza to, że jeśli ważysz 60 kg możesz suplementować 770 mg tyrozyny lub mniej.
Skutki uboczne przyjmowania tyrozyny
Stosowanie znacznie wyższych dawek nie przynosi efektu, ponieważ enzymy wykorzystywane do przekształcania tyrozyny w neuroprzekaźniki mają określoną wydajność. W przypadku wysokich dawek tyrozyna jest przyswajana jak każdy inny aminokwas z białka, a u niektórych może nasilać niepokój (co wiąże się z wyższym stężeniem noradrenaliny).
Tyrozyna - cena
W sklepach tyrozynę spotkasz w różnych formach od najpopularniejszych kapsułek, po preparaty rozpuszczalne, skończywszy na preparatach złożonych także z innych składników. Cena za opakowanie tyrozyny uzależniona jest od producenta oraz dawki, waha się w granicach 30-100 zł.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 21.04.2017.
Więcej o suplementach:Jaką rolę w organizmie pełnią witaminy z grupy B?Suplementy diety a lekiNa co wpływa witamina E?Niacyna - rola w organizmie i źródła niacyny
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
