Jak obliczyć dawkę antybiotyku dla dziecka? Według masy ciała lub wieku

fot. Adobe Stock, stanislav_uvarov

Spis treści:

1. Jak obliczyć dawkę antybiotyku dla dziecka
2. Jak obliczyć dawkę leku dla dziecka
3. Jak przygotować antybiotyk w zawiesinie
4. Zasady podawania antybiotyku dziecku

Dawki leków, w tym antybiotyków, stosowanych u dzieci różnią się od dawek, które przyjmują dorośli. Szczególną ostrożność należy zachować w leczeniu noworodków. U dzieci dawka leku musi być zmniejszona ze względu na nie w pełni rozwiniętą aktywność enzymatyczną i hormonalną, zmniejszoną filtrację w nerkach, małą masę ciała i spowolnienie wydalania środka leczniczego. Wszystkie te czynniki zwiększają bowiem prawdopodobieństwo przedawkowania leków. Duże dawki leków mogą działać na organizm dziecka toksycznie.

Jak obliczyć dawkę antybiotyku dla dziecka?

Dawkę antybiotyku dla dziecka ustala się na ogół na podstawie masy ciała dziecka oraz prostych proporcji.

Przykład: Jeśli musisz podać dziecku antybiotyk w zawiesinie i wiesz, że:

• dziecko waży 20 kg, 
• jednorazowa dawka leku to 7,5 mg/kg masy ciała,
• a w 5 ml zawiesiny znajduje się 250 mg leku,

to, aby obliczyć dawkę antybiotyku, wykonaj proste działania:

• 20x7,5=150 mg - to zalecana jednorazowa dawka leku dla dziecka o wadze 20 kg,
• następnie ułóż proporcję: 5 ml --> 250 mg ; x --> 150 mg , zatem x = 750:250 = 3 ml - tyle zawiesiny należy podać dziecku jednorazowo. 

Nie ma ogólnego wzoru na obliczanie dawki antybiotyków dla dziecka. Nie wszystkie antybiotyki są sobie równe i mogą się różnić profilem bezpieczeństwa, dlatego najlepszą metodą obliczania dawki antybiotyku jest kierowanie się informacjami w ulotce danego preparatu oraz zaleceniem lekarza. W przypadku antybiotyków o szerokim zakresie bezpieczeństwa można zastosować wzory na obliczanie maksymalnych dawek leków dla dzieci. 

Jak obliczyć dawkę leku dla dziecka? 

Istnieją wzory na obliczanie maksymalnych dawek jednorazowych i dobowych leków dla dziecka. Ich zastosowanie ma jednak swoje ograniczenia. Wzory stosuje się w przypadku leków, które mają szeroki zakres bezpieczeństwa (szeroki indeks terapeutyczny). Wzorów nie stosuje się w przypadku antybiotyków aminoglikozydowych, które są silnie działającymi lekami przeciwbakteryjnymi i dawki muszą być bardzo ściśle określone.

W obliczaniu dawek dla dzieci uwzględnia się:

• wiek dziecka,
• masę ciała,
• powierzchnię ciała.

Maksymalne dawki antybiotyków dla dzieci (i innych leków) można obliczyć na podstawie poniższych wzorów. Jeśli chcemy obliczyć jednorazową maksymalną dawkę leku to do wzorów podstawiamy maksymalną jednorazową dawkę dla dorosłego. Jeśli chcemy obliczyć dawkę dobową, to podstawiamy maksymalną dawkę dobową dla osoby dorosłej. 

Obliczanie dawki dla dzieci poniżej 1 roku życia

Wzór Frieda:

X = wiek dziecka w miesiącach X maksymalna dawka dla dorosłego / 150

Obliczanie dawki leku dla niemowląt

Wzór Clarka:

X = maksymalna dawka dla dorosłego X wiek dziecka w miesiącach / 70

Obliczanie dawki leku dla dzieci od 2 do 12 roku życia

Wzór Younga:

X = maksymalna dawka dla dorosłego X wiek dziecka w latach / (wiek dziecka w latach + 12)

Obliczanie dawki leku dla dzieci powyżej 12 roku życia

Wzór Cowlinga:

X = wiek dziecka w latach X maksymalna dawka dla dorosłego / 24

Obliczanie dawki leku na podstawie masy ciała dziecka

Ten wzór jest odradzany w przypadku dzieci z otyłością, ponieważ wynik obliczeń może być wyższy niż zalecana dla dziecka dawka leku. 

X = maksymalna dawka dla dorosłego X masa ciała dziecka w kg / 70

Najbezpieczniejsze jest korzystanie z zakresu dawkowania opracowanego na podstawie badań klinicznych u dzieci w odpowiednim wieku oraz stosowanie preparatów przeznaczone właśnie dla dzieci.

Jak przygotować antybiotyk w zawiesinie?

Antybiotyk może występować w różnych postaciach. W przypadku dziecka często przepisywane są leki w formie granulatu, z których należy przyrządzić zawiesinę. Dawkowanie antybiotyku w takiej formie może wydawać się trudne. Oto kilka wskazówek:

1. Przed przygotowaniem leku umyj ręce wodą z mydłem i odstaw przegotowaną wodę do wystygnięcia (gorąca woda może zmienić działanie antybiotyku).
2. Wstrząśnij dokładnie proszkiem.
3. Sprawdź w ulotce, ile potrzebujesz wody oraz jaka pojemność widnieje na opakowaniu leku.
4. Dodaj wodę do butelki z lekiem zgodnie z informacjami w ulotce. 
5. Wstrząśnij mocno butelkę z lekiem, aby otrzymać jednorodną zawiesinę. Na ściankach nie może być resztek proszku. 
6. Sprawdź w ulotce, jak przechowywać antybiotyk: w lodówce czy nie. 
7. Sprawdź okres trwałości leku w ulotce i nie stosuj antybiotyku po tym terminie. 
8. Podaj dziecku zalecaną dawkę. Producenci często dodają do leków strzykawkę, łyżeczkę lub kubeczek, którymi możesz odmierzyć odpowiednią ilość. 

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące dawkowania leku, nie domyślaj się, tylko skonsultuj z farmaceutą lub pediatrą. 

Podawanie antybiotyków dzieciom -  ważne zasady

Przy podawaniu antybiotyków dzieciom, łatwo popełnić błędy, które mogą negatywnie wpłynąć na efekty leczenia i bezpieczeństwo dziecka. Dlatego przestrzegaj tych zasad:

• Nie przerywaj stosowania antybiotyku przed końcem kuracji. Nawet jeśli dziecko czuje się już dobrze.
• Antybiotyk podawaj wyłącznie pod kontrolą lekarza. 
• Nigdy nie stosuj antybiotyku, który pozostał w apteczce po wcześniejszej kuracji.
• Probiotyk podawaj dziecku 2-3 godziny przed lub po antybiotyku, a nigdy razem (antybiotyk niszczy dobre bakterie probiotyczne).
• Podaj ponownie lek, jeśli dziecko zwymiotowało w ciągu 15 minut od jego przyjęcia. 
• Do popicia podaj wodę. Napoje mleczne ze względu na zawartość wapnia mogą hamować wchłanianie antybiotyku.
• Nie dziel tabletek. Łamanie czy kruszenie tabletki nie daje gwarancji otrzymania odpowiedniej dawki leku. Tabletkę można dzielić tylko wtedy, gdy wyraźnie zaleci do lekarz.
• Nie podawaj dziecku preparatów przeznaczonych dla dorosłych.

​Bezpieczne przyjmowanie antybiotyków, to także świadomość nieprawdziwych opinii na ich temat. Dowiedz się więcej tutaj: 12 mitów o antybiotykach

Wykorzystano fragmenty artykułu Valentiny Kubisz, którego treść została pierwotnie opublikowana 27.05.2011.

Czytaj także:
Jakich leków przeciwbólowych nie można łączyć, a jakie można
Dawkowanie ibuprofenu dla dziecka. Kiedy można podawać ten lek?
Jak obliczyć dawkę paracetamolu dla dziecka? 

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!