Olej z czarnuszki/ fot. Fotolia
Czarnuszka – co to za zioło?
Czarnuszka siewna to roślina bardzo popularna w Egipcie i Indiach, gdzie już w starożytności wykorzystywano jej cudowne właściwości nazywając ją złotym środkiem na wszystkie dolegliwości. To roślina, nie tylko pozytywnie wpływa na zdrowie, ale także na nasze odczucia estetyczne – rozkwitnięta roślina przybiera formę niebiesko-białego kwiatu. Nasiona czarnuszki, które znajdują się w tzw. mieszku (owocu rośliny), wyglądem i smakiem przypominają kminek stąd jej druga nazwa – czarny kminek.
Czarnuszka znana jest także w Polsce. Nasze babcie mogą pamiętać jak niegdyś zastępowano nią inne, drogie przyprawy (głównie czarny pieprz). Wówczas często dodawano ją do ciasta na chleb, żeby zmienić jego smak na bardziej wyrazisty. Obecnie sama stanowi niezastąpioną przyprawę (zwłaszcza w kuchni indyjskiej) mającą zdecydowanie szersze zastosowanie.
Czarny kminek na nowo zyskuje swoich zwolenników, a największą popularnością cieszy się olej z czarnuszki. W sklepach zielarskich bez problemu można nabyć nasiona rośliny (całe lub mielone) i olej ( w formie płynnej lub w kapsułkach). Cena czarnuszki mielonej to około 5 zł za 100g, zaś oleju – 30-70zł.
Czarnuszka jako przyprawa
Zastosowanie czarnuszki w kuchni jest wszechstronne. Przede wszystkim warto ją dodawać do dań, które potrzebują wyrazistości: potraw z jagnięciny, z drobiu, sałatek, marynat, pieczywa bądź twarogu. Pasuje też do dań, do których dodaje się tymianek, kolendrę, ziele angielskie. Czarnuszka nadaje niepowtarzalny aromat domowym winom. Czarny kminek jest również dodawany do pieprzu ziołowego. Warto zamienić tradycyjny pieprz na tę formę przyprawy – jest ona łagodniejsza dla żołądka.
Czarnuszka i jej lecznicze właściwości
Mówi się, że czarnuszka leczy wszystko oprócz śmierci. Oczywiście jest w tym sporo przesady, ale faktem jest, że w ziołolecznictwie jest niezastąpioną rośliną, gdyż zwalcza wiele różnorodnych schorzeń. Jest tak dzięki temu, że jej nasiona i ich pochodne poleca się zarówno do stosowania wewnętrznego jak i zewnętrznego.
Warto przeczytać: Rozmaryn – cenny nie tylko w kuchni
Zastosowanie zewnętrzne czarnuszki
Po czarny kminek powinny sięgnąć osoby, które cierpią na atopowe zapalenie skóry, nie mogą pozbyć się grzybicy, łuszczycy czy młodzieńczego trądziku.
Oto przepis na napar, który zaleca się stosować osobom ze skórą łojotokową lub trądzikową: 1 łyżkę nasion (starannie rozdrobnionych) zalać 250 ml wrzątku (ewentualnie mlekiem). Odstawić na około 15-20 minut, po czym przecedzić. Powstałym płynem przemywać skórę. Napar ten pomaga również w leczeniu stanów zapalnych narządów płciowych.
Na skórę również świetnie działa olej z czarnuszki, który można wcierać w miejsca ze zmianami skórnymi, lub przygotować okłady z naparu z nasion. Olej ten stosuje się również doraźnie w przypadku suchości narządów płciowych.
Zastosowanie wewnętrzne czarnuszki
Roślina ta wykazuje właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Poleca się ją kobietą mającym bolesne miesiączki, gdyż ma również działanie rozkurczowe. Regularne stosowanie czarnuszki zapobiega nieżytowi jelit, odkaża układ pokarmowy, przeciwdziała biegunce i zwalcza nieświeży oddech spowodowany problemami trawiennymi. Czarnuszka wzmacnia odporność i ma korzystny wpływ na układ oddechowy, a także wspomaga leczenie chorób zatok.
Jeśli masz katar lub często cierpisz z powodu bólu zatok przygotuj krople do nosa na bazie czarnuszki: zalej łyżkę rozdrobnionych nasion roztworem fizjologicznym soli (100ml). Następnie zagotuj i odstaw na pół godziny. Po tym czasie przecedź i dodaj jeszcze 100 ml roztworu. Przefiltruj przez watę. Za pomocą dozownika wprowadź krople do nosa. Stosuj kilka razy dziennie.
Czarnuszka pomaga w leczeniu chorób autoimmunologicznych: przy alergii, toczniu, reumatyzmie, łojotoku. Ponadto przeciwdziała obrzękom, jest środkiem moczopędnym. Czarny kminek poleca się astmatykom – olejek eteryczny z czarnuszki rozszerza oskrzela, a tym samym jest w stanie zatrzymać atak astmy.
Podobnie jak tradycyjny kminek – czarnuszka wzmaga laktację u karmiących mam. Jest również dobra dla niemowląt – zapobiega bolesnym kolkom. Jednak zanim zdecydujesz się na dodanie jej do diety malucha – skonsultuj się z lekarzem.
Dawkowanie czarnuszki
Pomimo, że czarnuszka ma tyle dobroczynnych właściwości, iż chciałoby się spożywać jej jak najwięcej, należy zachować rozsądek, bo przedawkowanie – jak w przypadku każdego leku – jest równie szkodliwe co nieleczenie.
Olej czarnuszkowy można spożywać 2 razy dziennie po jednej łyżeczce (najlepiej na czczo), zaś sproszkowane nasiona maksymalnie dwa razy dziennie po 1,5-2 g.
Warto zaznaczyć, że czarnuszka nie ma przeciwwskazań do jej stosowania poza jednym bezwzględnym wyjątkiem, jakim jest ciąża. Wówczas ze stosowaniem czarnego kminku należy zaczekać do narodzin malucha. Wtedy już nie tylko można, ale nawet trzeba sięgnąć po czarnuszkę, która wspomoże laktację w okresie karmienia piersią.
Polecamy: Czy konwalia majowa ma właściwości lecznicze?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
