Ten halucynogenny grzyb występuje w Polsce. Jak wygląda, jak działa i czym grozi jego spożycie?

łysiczka lancetowata fot. Adobe Stock, Liudmila
Łysiczka lancetowata to grzyb o właściwościach psychodelicznych. Psylocybina zawarta łysiczce lancetowatej jest związkiem o działaniu halucynogennym, który ma podobną budowę do serotoniny, przez co znacznie zwiększa poziom tego neuroprzekaźnika w mózgu. W rezultacie dochodzi do dziwnych doznań percepcyjnych, złudzeń wzrokowych i słuchowych, zmian nastroju. Czy spożycie łysiczki jest groźne, jakie objawy powoduje? Jak wygląda „grzybek halucynek”?
/ 03.03.2024 05:28
łysiczka lancetowata fot. Adobe Stock, Liudmila

Spis treści:

  1. Łysiczka lancetowata
  2. Łysiczka lancetowata – jak wygląda i gdzie występuje?
  3. Łysiczka lancetowata - działanie
  4. Objawy spożycia łysiczki lancetowatej
  5. Zatrucie łysiczką lancetowatą i inne zagrożenia

Łysiczka lancetowata

Łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata) to szeroko rozpowszechniony halucynogenny gatunek grzyba z rodzaju Psilocybe. Zawiera związki psychoaktywne z grupy alkaloidów, głównie psylocybinę i psylocynę, które wywołują zaburzenia percepcji, nastroju i świadomości po spożyciu. W Polsce łysiczkę lancetowatą nie jest łatwo napotkać. Rośnie głównie na południu kraju. Potocznie grzyb bywa nazywany „grzybkiem halucynkiem” albo „czapeczką wolności”. W wielu krajach, w tym Polsce, posiadanie i sprzedaż grzybów psilocybinowych to nielegalny proceder.

Łysiczka lancetowata – jak wygląda i gdzie występuje?

Łysiczka lancetowata to grzyb blaszkowy o charakterystycznym wyglądzie, z brązowym kapeluszem (1-2 cm średnicy) w kształcie stożka i wyraźnym czubkiem oraz długim, cienkim i łukowatym trzonem (4-15 cm). Kapelusz zmienia kolor w zależności od stopnia nawodnienia grzyba. Podobne do łysiczki lancetowatej gatunki to trujące grzyby z rodzaju hełmówek i stożkogłówek.

łysiczka lancetowata wygląd
fot. Łysiczka lancetowata / Adobe Stock, Henri Koskinen

łysiczka lancetowata jak wygląda
fot. Łysiczka lancetowata / Adobe Stock, Alexey Antipov

Łysiczka lancetowata rośnie na siedliskach porośniętych trawą i mchem, szczególnie terenach wilgotnych. Można ją znaleźć na otwartych areałach, jak łąki, pola, leśne polany.

Łysiczka lancetowata - działanie

Wpływ halucynogenów zawartych w łysiczce lancetowatej na pracę mózgu wynika głównie z oddziaływania na receptory serotoniny – neuroprzekaźnika, do którego psylocybina i psylocyna są podobne pod względem budowy. Psylocybina w organizmie przekształca się w psylocynę, która odpowiada za faktyczne działanie psychodeliczne łysiczki lancetowatej. 

Grzyb po spożyciu silnie wpływa na nastrój, percepcję i procesy poznawcze człowieka. Uważa się, że chociaż halucynogeny rzadko zagrażają zdrowiu, to jednak odmienny stan psychiczny po ich zażyciu może wpływać na podejmowanie ryzykownych zachowań. 

Objawy spożycia łysiczki lancetowatej

Typowe objawy spożycia łysiczki lancetowatej obejmują:

  • halucynacje wzrokowe (zniekształcenia koloru – mogą być bardziej intensywne i wyraźne, kształtu, przestrzeni, barwne plamy, spirale i inne wzory), postrzeganie obrazów jest zniekształcone: przedmioty poruszają się, pulsują albo np. roślina jest postrzegana jako zwierzę,
  • halucynacje słuchowe – słyszane dźwięki są odbierane w zupełnie inne sposób, np. szept wydaje się krzykiem, pojawiają się echo, piski itp.,
  • zmieniony stan świadomości,
  • zaburzenia postrzegania czasu,
  • zaburzenia nastroju (np. euforia, uczucie silnej ekscytacji, lęk, paranoja, niepokój, pobudzenie).

Co ważne, objawy zjedzenia tej samej ilości łysiczki lancetowatej mogą się różnić u poszczególnych osób. Skutki zdrowotne są więc w pewnym sensie nieprzewidywalne.

Mogą wystąpić również objawy fizyczne po spożyciu łysiczki lancetowatej:

  • tachykardia (szybkie tętno),
  • trudności w utrzymaniu równowagi i zaburzenia koordynacji,
  • nudności i wymioty, 
  • rozszerzenie źrenic. 

Zatrucie łysiczką lancetowatą i inne zagrożenia

Chociaż większość przypadków zatrucia po spożyciu łysiczki lancetowatej przemija bez konsekwencji zdrowotnych, to jednak literatura medyczna opisuje przypadki poważnych komplikacji po zjedzeniu grzybków.

Możliwe skutki zatrucia to poważne arytmie zagrażające życiu, zawał mięśnia sercowego, zespół Wolffa-Parkinsona-White'a, zaburzenia układu krwionośnego. Ryzyko jest większe, gdy występuje częste spożywanie grzybków lub zażycie dużej dawki. 

Istnieje zwiększone ryzyko wypadków i urazów. Odmienny stan świadomości po spożyciu łysiczki lancetowatej może skutkować nieprzewidywalnymi zagrażającymi zdrowiu i życiu zachowaniami. 

Związki aktywne zawarte w łysiczce lancetowatej mogą też wchodzić w interakcje z innymi substancjami, takimi jak alkohol lub leki, co stwarza zagrożenie niebezpiecznych działań niepożądanych. 

Źródła:

van Amsterdam J, Opperhuizen A, van den Brink W. Harm potential of magic mushroom use: a review. Regul Toxicol Pharmacol. 2011 Apr;59(3):423-9. doi: 10.1016/j.yrtph.2011.01.006,

Passie T, Seifert J, Schneider U, Emrich HM. The pharmacology of psilocybin. Addict Biol. 2002 Oct;7(4):357-64. doi: 10.1080/1355621021000005937,

Lowe H, Toyang N, Steele B, Valentine H, Grant J, Ali A, Ngwa W, Gordon L. The Therapeutic Potential of Psilocybin. Molecules. 2021 May 15;26(10):2948. doi: 10.3390/molecules26102948

Czytaj także:
Nalewka z muchomora – na co jest stosowana i czy jej picie jest bezpieczne?
Influencerka lansuje jedzenie muchomorów, a lekarze załamują ręce. „Większość moich znajomych je te magiczne grzyby regularnie”
LSD bardzo silnie wpływa na psychikę. Jak działa ten narkotyk?
Objawy przyjmowania narkotyków: amfetamina, kokaina i metamfetamina

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA