Ziemniaki nie cieszą się najlepszą opinią, chociaż należą do warzyw bogatych w składniki mineralne i witaminy. Odpowiednio przyrządzone (bez tłuszczu i niezdrowych dodatków), jedzone w umiarkowanych ilościach, są jak najbardziej w porządku. W niektórych krajach popularnym środkiem na dolegliwości trawienne jest świeżo wyciśnięty sok z ziemniaków. Zainteresowanie jego leczniczymi właściwościami sięga XIX wieku. Co warto wiedzieć o tym napoju?
Spis treści:
- Sok z ziemniaka - właściwości zdrowotne
- Na co pomaga sok z ziemniaka?
- Jak zrobić sok z ziemniaka i jak dawkować?
- Sok z ziemniaka – skutki uboczne
- Sok z ziemniaka – przeciwwskazania
Sok z ziemniaka - właściwości zdrowotne
Ziemniak może być produktem, z którego zrobimy nie tylko frytki, purée czy kopytka, ale sprawdzi się też jako warzywo na sok. Sok z ziemniaka, choć nie jest popularny, jest bardzo zdrowy. Zawiera wiele cennych witamin, fitochemikaliów i składników mineralnych:
- witaminy z grupy B – jedna porcja warzywa pokrywa 40% zapotrzebowanie dzienne na tiaminę (witaminę B1) i niacynę (witaminę B3), znajdą się tu również witaminy B2 i B6,
- witaminę C – ziemniaki są bardzo dobrym jej źródłem,
- potas – w ziemniakach jest go szczególnie dużo,
- żelazo,
- wapń,
- cynk,
- fosfor,
- witaminę K,
- związki przeciwutleniające (karotenoidy, takie jak luteina, zeaksantyna i wiolaksantyna).
Związki zawarte w soku z ziemniaka, czego dowodzą badania, wykazują szereg działań korzystnych dla zdrowia, w tym działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciw otyłości, przeciwcukrzycowe, poprawiające parametry cholesterolu i nadciśnienia tętniczego. Sok ziemniaczany zawiera wiele substancji o działaniu biologicznym, dzięki którym może wpływać na zdrowie organizmu.
Na co pomaga sok z ziemniaka?
Dzięki zawartości wielu cennych związków picie soku z ziemniaka może korzystnie działać przy różnych schorzeniach i dolegliwościach:
- łagodzi refluks i zgagę,
- poprawia stan skóry i włosów,
- zmniejsza obrzęki i podrażnienia,
- wspomaga pracę układu nerwowego,
- dzięki obecności potasu, reguluje gospodarkę wodną organizmu,
- dzięki zawartości witaminy K, wpływa na procesy krzepnięcia krwi i wspomaga transport wapnia w całym organizmie,
- może zapobiegać przewlekłym stanom zapalnym,
- może chronić przed nowotworami, dzięki zawartości antyoksydantów i związków o działaniu przeciwzapalnym,
- spowalnia procesy starzenia – to zasługa antyoksydantów.
Sok z ziemniaka na refluks i zgagę
Sok z ziemniaka jest także polecany na zgagę, niestrawność i refluks żołądkowy, ponieważ jest płynem mocno zasadowym, dzięki czemu zmniejsza kwasowość w żołądku. W rezultacie łagodzi dolegliwości układu pokarmowego.
Naukowcy z niemieckiego Uniwersytetu we Freiburgu przetestowali skuteczność soku z ziemniaka u pacjentów z niestrawnością. Zauważono, że 2/3 badanych odniosło korzyści i objawy dyspeptyczne uległy w tej grupie zmniejszeniu. Badacze przypominają, że sok z ziemniaka może mieć działanie przeciwskurczowe i zobojętniające sok żołądkowy, dlatego jest polecanym środkiem na problemy trawienne.
Sok z surowego ziemniaka a Helicobacter pylori
Kilka lat temu mikrobiolodzy z Uniwersytetu w Manchesterze dokonali zaskakującego odkrycia. Ich zdaniem sok z ziemniaków może być skuteczny w profilaktyce i leczeniu wrzodów żołądka - choroby, którą często powoduje zakażenie Helicobacter pylori.
Sok z ziemniaka zawiera związek antybakteryjny niszczący te drobnoustroje. Dodatkowym atutem jest to, że ziemniaczany napój nie powoduje lekooporności w przeciwieństwie do antybiotyków, a także nie wywoływał skutków ubocznych u badanych.
Jak zrobić sok z ziemniaka i jak dawkować?
Aby przygotować sok z ziemniaka, najlepiej dokładnie wyczyszczone, pokrojone surowe ziemniaki (w skórce) wycisnąć w sokowirówce. Można też zetrzeć ziemniaki na tarce i wycisnąć z nich sok. Płyn można następnie dodać do innego ulubionego soku i wypić w tej formie. Albo dodać do niego sok z cytryny lub bazylię. W celach leczniczych zaleca się pić jedną szklankę soku z ziemniaka dziennie doraźnie przy dolegliwościach, np. 3 raz w ciągu dnia przed posiłkami. Początkowo warto zacząć od mniejszych ilości (2-3 łyżek), aby sprawdzić, jak organizm reaguje, jeżeli wcześniej go nie piliśmy.
Sok z ziemniaka – skutki uboczne
Czy sok z ziemniaka może być szkodliwy? Tak, nadmierne spożywanie surowych ziemniaków, zbyt starych lub nieprawidłowo przechowywanych może powodować zatrucie i gorączkę.
Surowe ziemniaki zawierają toksyczne związki – glikoalkaloidy (głównie solaninę i chakoninę). Według European Food Safety Authority zagrożenie związane z ich spożywaniem występuje zwłaszcza w przypadku niemowląt i małych dzieci oraz osób dorosłych przy częstym spożywaniu.
Objawy zatrucia glikoalkaloidami to nudności, wymioty i biegunka. Zawartość związków w warzywie zmniejsza się, jeśli ziemniaki są poddane obróbce: obieraniu, gotowaniu lub smażeniu. W ziemniakach zebranych o prawidłowym czasie nie stwierdzono obecności toksycznych ilości glikozydów.
Co ważne, należy unikać spożywania surowych ziemniaków z zielonym miąższem lub takich, które zaczęły kiełkować. To oznacza, że były nieprawidłowo lub zbyt długo przechowywane.
Sok z ziemniaka – przeciwwskazania
Pomimo że sok z ziemniaków ma wiele zalet, są pewne przeciwwskazania do jego stosowania. U osób z niską kwasowością żołądka skrobia zawarta w napoju może nasilać dolegliwości, takie jak bóle brzucha, pieczenie w przełyku i nudności. Przeciwwskazaniem jest również ostre zapalenie trzustki. Osoby z cukrzycą powinny poradzić się przed zastosowaniem swojego lekarza.
Źródła:
Chrubasik S, Chrubasik C, Torda T, Madisch A. Efficacy and tolerability of potato juice in dyspeptic patients: a pilot study. Phytomedicine. 2006 Jan;13(1-2):11-5. doi: 10.1016/j.phymed.2005.03.005,
Kowalczewski, P.Ł.; Olejnik, A.; Wieczorek, M.N.; Zembrzuska, J.; Kowalska, K.; Lewandowicz, J.; Lewandowicz, G. Bioactive Substances of Potato Juice Reveal Synergy in Cytotoxic Activity against Cancer Cells of Digestive System Studied In Vitro. Nutrients 2023, 15, 114. https://doi.org/10.3390/nu15010114,
Singh N, Kamath V, Narasimhamurthy K, Rajini PS. Protective effect of potato peel extract against carbon tetrachloride-induced liver injury in rats. Environ Toxicol Pharmacol. 2008 Sep;26(2):241-6. doi: 10.1016/j.etap.2008.05.006,
M. Ellen Camire,Stan Kubow &Danielle J. Donnelly, Potatoes and Human Health, https://doi.org/10.1080/10408390903041996,
A. Glendinning, Manchester University scientists find potential stomach ulcer cure from humble potato, https://www.manchestereveningnews.co.uk,
Glycoalkaloids in potatoes: public health risks assessed, European Food Safety Authority, www.efsa.europa.eu/en/news/glycoalkaloids-potatoes-public-health-risks-assessed.
Czytaj także:
Syrop z lipy - właściwości i przepis na syrop z kwiatów lipy
Sok brzozy - właściwości, zastosowanie + jak zrobić sok z brzozy
Sok z pokrzywy – prosty przepis, właściwości, przeciwwskazania
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
