Właściwości szałwii są znane i wykorzystywane od setek lat. Niektórzy przypisują szałwii nawet magiczne właściwości. Szałwia lekarska jest szczególnie ceniona za swoje właściwości lecznicze, które są naprawdę szerokie.
Spis treści:
- Szałwia lecznicza - co zawiera?
- Właściwości lecznicze szałwii
- Magiczne właściwości szałwii
- Jak stosować szałwię?
Szałwia lecznicza - co zawiera?
Szałwia jest ziołem stosowanym w różnorodnych kuchniach na całym świecie. Szałwia ma dość ostry smak i ziemisty aromat, dlatego w kuchni używa się jej zazwyczaj w niewielkich ilościach.
Mimo to szałwia jest uprawiana, sprzedawana i ceniona ze względu na swoje właściwości lecznicze. Zawdzięcza je zawartości nadzwyczajnych fitozwiązków o działaniu prozdrowotnym.
Łyżka szałwii lekarskiej zawiera:
- ok. 6 kcal;
- 33 mg wapnia;
- 32 µg witaminy K
- 0,5 mg żelaza;
- 8,5 mg magnezu;
- 21 mg potasu.
Już ze względu na zawartość minerałów i bardzo wysoką zawartość witaminy K (łyżka szałwii to już 20% dziennego zapotrzebowania), warto stosować szałwię w kuchni. Jej lecznicze właściwości wynikają jednak z obecności innych elementów:
- kwasu kawowego;
- borneolu;
- kwasu chlorogenowego;
- rozmaitych antyoksydantów;
- kwasu rozmarynowego;
- rutyny;
- kwasu elagowego.
To właśnie te elementy odpowiadają za prozdrowotne właściwości szałwii leczniczej.
Właściwości lecznicze szałwii
Szałwia jest ceniona za właściwości prozdrowotne i lecznicze od pokoleń. Stosowana w formie świeżej, suszonej i w formie olejku, szałwia zachwyca pod względem leczniczego wykorzystania.
Szałwia lecznicza łagodzi symptomy menopauzy
Podczas menopauzy następuje naturalny spadek żeńskich hormonów płciowych, estrogenów. Często powoduje to objawy, które mogą być nieprzyjemne.
Najczęstsze z nich to:
- uderzenia gorąca;
- potliwość;
- drażliwość i zmienność nastroju;
- suchość pochwy.
Związki zawarte w szałwii mają podobną strukturę do estrogenów. Od setek lat szałwia używana jest jako naturalne lekarstwo na objawy menopauzy. [1]
Szałwia lekarska pomaga uporać się przede wszystkim z uderzeniami gorąca, nadmierną potliwością i drażliwością spowodowaną menopauzą.
Szałwia wspiera pamięć i funkcjonowanie mózgu
Substancje i pokarmy bogate w antyoksydanty mają właściwości wspierające mózg i ochraniające go przed degeneracją.
Szałwia zatrzymuje też rozpad acetylocholiny, ważnego neuroprzekaźnika odpowiadającego za pamięć.
Nawet niewielkie dawki szałwii wykazują potwierdzone badaniami naukowymi właściwości poprawiające pamięć. Wyższe dawki to poprawa humoru i lepsza uważność. [2]
Szałwia jest badana także pod kątem poprawy stanu osób chorych na chorobę Alzheimera, a wyniki badań w tym zakresie są bardzo obiecujące. [3]
Może obniżać stężenie cholesterolu LDL
Cholesterol frakcji LDL jest nazywany także „złym” cholesterolem. Jego podwyższone stężenie we krwi podwyższa ryzyko chorób serca i zawałów. Właściwości szałwii są pod tym względem podobne do właściwości octu jabłkowego.
Wykazano, że picie herbaty z szałwii dwa razy dziennie, już po dwóch tygodniach obniża stężenie cholesterolu LDL, a nawet podwyższa stężenie cholesterolu HDL, co jest bardzo pożądane. [4]
Działa antybakteryjnie i przeciwdziała próchnicy
Płukanie gardła i jamy ustnej szałwią to tradycyjna, babcina metoda na odkażanie tych obszarów.
Potwierdzają to także badania. [5, 6]
- Dzięki płukaniu jamy ustnej wywarem z szałwii giną bakterie Streptococcus mutans odpowiedzialne za powstawanie próchnicy.
- Olejek szałwiowy ogranicza rozprzestrzenianie się grzyba Candida albicans.
- Płukanie ust szałwią może też zapobiegać infekcjom gardła i aftom.
- Wywar z szałwii łagodzi zapalenia dziąseł.
Szałwia na cukrzycę
Szałwia jest tradycyjnie stosowana jako roślina o właściwościach obniżających stężenie cukru we krwi. Badania na ten temat są dalej prowadzone, ale udało się już osiągnąć zadowalające efekty.
Ekstrakty z szałwii i wyciągi szałwiowe wykazują działanie podobne do leków przeciwcukrzycowych. Zwiększają wrażliwość komórek na insulinę i obniżają stężenie cukru na czczo. [7, 8] Szałwia ma pod tym względem działanie podobne do właściwości cynamonu.
Właściwości przeciwnowotworowe szałwii
Szałwia lecznicza to roślina o naprawdę potężnych właściwościach. Nadużyciem jest mówienie o tym, że ma właściwości przeciwnowotworowe, ale jest intensywnie badana pod tym kątem.
Zaobserwowano ciekawe i pozytywne wyniki przy zastosowaniu ekstraktów z szałwii przy nowotworach:
- jelit;
- ust i jamy ustnej;
- wątroby;
- nerek;
- skóry;
- piersi.
To na pewno ciekawy kierunek, który będzie w niedalekiej przyszłości eksplorowany przez naukowców.
Szałwia na biegunkę
Tradycyjna medycyna ludowa wykorzystuje napar z szałwii jako lek na biegunkę. To dzięki właściwościom relaksującym jelita. Napar z szałwii zmniejsza skurcze jelit i może przynosić ulgę.
Magiczne właściwości szałwii
Co ciekawe, szałwia od wieków była też stosowana przez zielarzy, szamanów i czarownice. Przypisywano jej właściwości oczyszczające.
Nazwa szałwii wywodzi się od łacińskiego słowa oznaczającego zdrowie. Nasi przodkowie wierzyli w nadprzyrodzone właściwości szałwii. Ponoć odpędzała złe duchy oraz choroby, przypisywano jej nawet moc wskrzeszania zmarłych.
Szałwię dalej stosuje się w wielu rytualnych, spirytualnych ceremoniach. Najczęściej pali się wysuszone liście szałwii i okadza powstałym dymem dane pomieszczenie, osobę lub przedmioty, które są poddawane rytuałowi oczyszczania.
Osoby stosujące szałwię w ten sposób twierdzą, że „odpycha ona złą energię”.
Oczywiście żadne badania naukowe i analizy nie potwierdzają tych właściwości szałwii, ale roślinę można nazwać magiczną pod względem jej właściwości leczniczych.
fot. Adobe Stock, rawpixel.com
Jak stosować szałwię?
Istnieje ponad 900 odmian szałwii. Najbardziej znane z nich to:
- szałwia lekarska,
- szałwia biała,
- szałwia czerwona,
- szałwia hiszpańska (to z niej pozyskuje się nasiona chia).
Rodzaje szałwii różnią się delikatnie zawartością składników, ale wszystkie z nich mają podobne właściwości.
Szałwię można kupić w różnych formach i wykorzystywać w różnorodny sposób.
Świeże liście szałwii są świetnym dodatkiem do potraw. Urozmaicą smak twoich dań i dodadzą im dodatkowych właściwości prozdrowotnych.
- Dodawaj posiekaną szałwię do omletów, muffinów jajecznych i innych fit śniadań z jajek.
- Posiekaj drobno świeżą szałwię i wymieszaj z masłem, tworząc aromatyczne ziołowe masło.
- Pokrusz suszone liście i dodaj je do marynaty do mięs i warzyw.
- Dodaj suszoną szałwię do tłuszczonych ziemniaków, by nadać im ciekawego, niebanalnego posmaku.
Z suszonych liści szałwii zrób też herbatę szałwiową, którą możesz pić lub wykorzystać do płukania ust. Jest też wiele suplementów z wyciągami z szałwii.
Jak długo można stosować szałwię?
Szałwia ma bardzo mało potencjalnych efektów ubocznych. Niektórzy są zaniepokojeni obecnością tujonu w szałwii. To związek o potencjalnie toksycznym działaniu obserwowanym na zwierzętach.
Faktycznie, szałwia podobnie jak piołun, wrotycz pospolity i bylica, zawiera tujon. Nie są to jednak ilości, które mogłyby spowodować problemu zdrowotne. Nie ma też dowodów na to, że tujon jest toksyczny dla ludzi. [9] Jeśli bardzo martwi cię jednak obecność tujonu, stosuj szałwię hiszpańską zamiast szałwii lekarskiej.
Za bezpieczną dawkę herbaty z szałwii uznaje się od 3 do 6 filiżanek naparu dziennie. Nie ustalono górnej dawki spożycia świeżej szałwii. Jeśli masz zamiar przyjmować suplementy z ekstraktem z szałwii, koniecznie stosuj się do zaleceń producenta.
Czytaj także:
Zioła szwedzkie – zastosowanie, właściwości, skład
Jagody leśne i borówki amerykańskie - właściwości zdrowotne
Właściwości zdrowotne agrestu - 8 powodów dla których warto go jeść
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
