Białaczka niejedno imię ma

Wnioski naukowców mają pomóc lekarzom w opracowaniu skutecznej metody terapii i wskazać leki, które najlepiej zwalczają groźną odmianę E. coli. /fot. Fotolia
Często nie uświadamiamy sobie, że pod hasłem „białaczka” kryją się różnorodne typy choroby. Tymczasem okazuje się, że białaczka u kilkuletniego dziecka to schorzenie zupełnie inne niż białaczka u osoby starszej. Wraz z postępem w diagnostyce opisywane są coraz liczniejsze typy białaczek.
/ 29.09.2011 10:21
Wnioski naukowców mają pomóc lekarzom w opracowaniu skutecznej metody terapii i wskazać leki, które najlepiej zwalczają groźną odmianę E. coli. /fot. Fotolia

Co wiemy na temat białaczki?

Kiedy w 1845 roku niemiecki naukowiec Rudolf Virchow wprowadził termin „weiβes Blut” (biała krew) dla określenia białaczki, uważano, że chodzi o jedną chorobę. Nazwa ta, odnosząca się do wspólnej cechy białaczek - zwiększonego odsetka białych krwinek - przetrwała do dzisiaj, jako pochodząca z greki leukaemia (od leukos-biały i aima-krew).

Dokładniejsze badania i obserwacja chorych pokazały jednak, że białaczka to w rzeczywistości grupa chorób o wspólnych objawach, jednak różnym pochodzeniu i przebiegu.

Podział białaczek

Białaczki możemy podzielić ze względu na dynamikę przebiegu, na:

  • białaczki ostre - cechujące się znacznym tempem rozwoju choroby . W ostrych białaczkach objawy występują wcześnie i gwałtownie ulegają zaostrzeniu. W przypadku braku leczenia pacjenci umierają w ciągu kilku tygodni.
  • białaczki przewlekłe - o przebiegu powolnym, początkowo bez dolegliwości. Od początku choroby do pojawienia się objawów mijają miesiące, a nawet lata. Objawy choroby narastają stopniowo. Czynniki te sprawiają, że przewlekłe białaczki często bywają wykryte przypadkowo, po wykonaniu rutynowych badań krwi.

Wyróżniamy dwa zasadnicze rodzaje krwinek białych (leukocytów) : limfocyty i „nielimfocyty” (należą tu granulocyty i monocyty) . Przemiana białaczkowa może dotyczyć obu z nich. Na podstawie typu komórek, z którego  wywodzi się choroba białaczki dzieli się odpowiednio na limfoblastyczne (limfatyczne) i szpikowe.

Polecamy: Leukocyty w badaniu morfologicznym krwi

Po uwzględnieniu dwóch wyżej wymienionych kryteriów dają się wyróżnić cztery podstawowe typy białaczek:

  • ostra białaczka limfoblastyczna-ALL (ang. acute lymphoblastic leukemia)
  • ostra białaczka szpikowa (nielimfoblastyczna)-AML, ANLL (acute myeloid leukemia, acute non-lymphoblastic leukemia)
  • przewlekła białaczka szpikowa-CML (chronic myeloid leukemia)
  • przewlekła białaczka limfatyczna-CLL (chronic lymphoblastic leukemia)

Należy tutaj zaznaczyć, że CLL jest obecnie zaliczana do innej grupy nowotworów-do chłoniaków złośliwych.

Typy i podtypy

W obrębie poszczególnych rodzajów białaczek wyróżniane są liczne podtypy. Podziałów tych dokonuje się na podstawie kryteriów uwzględniających między innymi:

  • aktywności charakterystycznych enzymów;
  • obecności w komórkach białaczkowych tzw. węglowodanów PAS-dodatnich;
  • obecności na powierzchni komórek białek zwanych antygenami, określanych skrótem CD-wykrywanie określonych cząsteczek CD nazywane jest immunofenotypowaniem;
  • występowania w komórkach charakterystycznych zmian genetycznych, np. chromosomu Philadelphia w przewlekłej białaczce szpikowej.

Tak szczegółowe określenie typu białaczki pozwala na dobranie odpowiedniego rodzaju leczenia, a także może - w przybliżeniu - mówić o rokowaniach chorego. Co istotne, wszystkie opisane powyżej badania wykonuje się na materiale pochodzącym z biopsji szpiku.

Czytaj też: Do czego służy biopsja?

Literatura:   Podstawy hematologii A.Dmoszyńska, T.Robak;
                     Choroby wewnętrzne
A.Szczeklik

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA