Białaczki ostre
Początek choroby jest zazwyczaj nagły, a stan chorego pogarsza się szybko. Pomimo to rozpoznanie białaczki jest często opóźnione. Wiąże się to występowaniem podobnych objawów w innych, znacznie częstszych niż białaczka, chorobach.
W momencie, gdy na podstawie objawów lekarz podejrzewa białaczkę, zlecane są:
- badanie ogólne krwi
- badanie szpiku kostnego
W badanu krwi zwykle stwierdza się wzrost liczby krwinek białych - leukocytozę. Rzadziej stwierdza się sytuację odwrotną- leukopenię. Może to być wczesny objaw choroby. Bardzo ważnym badaniem jest rozmaz krwi, w którym krwinki są poddawane ocenie mikroskopowej. W rozmazie stwierdza się niedojrzałe komórki białaczkowe - blasty, których liczba zależy od rodzaju i fazy białaczki. Charakterystyczna dla ostrych białaczek jest tzw. przerwa białaczkowa - obecność blastów obok dojrzałych krwinek białych, bez komórek o pośredniej dojrzałości. Często występuje także niedokrwistość, małopłytkowość oraz wzrost OB.
Czytaj: Białaczka u dzieci - jak ją leczyć?
Podstawą rozpoznania białaczki jest jednak badanie szpiku. Szpik kostny wypełnia jamy szpikowe wewnątrz kości i stanowi u osoby dorosłej 3,4-6% masy ciała. Wyróżniamy szpik kostny żółty (zawierający komórki tłuszczowe) i czerwony (wytwarzający krwinki). U noworodka cały szpik kostny to szpik czerwony, z wiekiem zaczyna on być zastępowany przez szpik żółty. U dorosłego czerwony szpik znajduje się w czaszce, kręgach, mostku, obojczykach, żebrach i kościach miednicy. Szpik do badania można pobrać dwoma sposobami: biopsją aspiracyjną i trepanobiopsją. Powszechniejsza z nich, biopsja aspiracyjna, jest zabiegiem prostym, mało bolesnym i bezpiecznym. Może być wielokrotnie powtarzana. Szpik najczęściej pobiera się z mostka, talerza kości biodrowej, a u małych dzieci- z kości piszczelowej. Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym, u dzieci bywa wykonywany w narkozie. Lekarz wprowadza specjalną igłę do jamy szpikowej danej kości , po czym do strzykawki nabiera niewielką objętość (0,2-0,3 ml, rzadziej więcej- do 2ml) szpiku. Z tak uzyskanego materiału wykonuje się rozmaz szpiku, a także badania immunologiczne, molekularne i genetyczne, które pozwalają dokładnie określić typ choroby.
Dodatkowo krew badana jest pod kątem prawidłowej pracy nerek i wątroby, poziomu elektrolitów, LDH i kwasu moczowego. Sprawdza się również układ krzepnięcia. Z badań obrazowych wykonywany jest rentgen klatki piersiowej i kości, USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa głowy i ECHO serca.
Polecamy też: Do czego służy biopsja?
Białaczki przewlekłe
Metody rozpoznawania białaczek przewlekłych nie odbiegają zasadniczo od opisanej powyżej diagnostyki białaczek ostrych. Główną rolę odgrywa badanie szpiku i krwi. Istniej jednak kilka odrębności. Przebieg białaczek przewlekłych jest początkowo bezobjawowy. Często chorobę rozpoznaje się przypadkowo - w kontrolnie wykonanym badaniu krwi stwierdzana jest leukocytoza. Aby potwierdzić białaczkę, pobiera się szpik kostny - tak jak w przypadku białaczek ostrych. Dla rozpoznania CML niezbędne są badania genetyczne komórek szpiku - wykazanie obecności chromosomu Philadelphia. Z kolei w przypadku CLL bywa niekiedy konieczne badanie histologiczne węzła chłonnego.
Literatura: Podstawy hematologii A.Dmoszyńska, T.Robak
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
