W przypadku raka jelita grubego, który jest jednym z najczęstszych nowotworów i cechuje się wysokim współczynnikiem umieralności badania przesiewowe mają podstawowe znaczenie. Zaleca się, aby każdy chory niezależnie od płci od 50 roku życia miał wykonywane badanie kału na krew utajoną co roku oraz kolonoskopię co 10 lat lub ewentualnie sigmoidoskopię co 5 lat lub wlew doodbytniczy metodą podwójnego kontrastu. Kolonoskopia i sigmoidoskopia należą do badań endoskopowych dolnego odcinka przewodu pokarmowego, wykonywanych specjalnym giętkim aparatem. Różnią się jedynie zasięgiem wykonanego badania to znaczy tym jak głęboko zostanie wprowadzony aparat. W przypadku sigmoidoskopii uwidacznia się odbytnicę i esicę a w kolonoskopii dodatkowo jeszcze wstępnicę, poprzecznicę i zstępnicę aż do kątnicy, czyli całe jelito grube.
U osób obciążonych zwiększonym ryzykiem zachorowania badania przesiewowe rozpoczyna się wcześniej i wykonuje częściej. I tak zaleca się wykonywanie badań przesiewowych osobom w wieku 40 – 65 lat, które mają, co najmniej jednego krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano raka jelita grubego. A w przypadku osób gdzie w rodzinie występuje rodzinny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością (HNPCC) kolonoskopię wykonuje się od 25 roku życia i powtarza, co 2 – 3 lata.
Zobacz też: Jak zdiagnozować raka jelita grubego?
Jeśli w trakcie badania wykryje się polipy, które często są punktem wyjścia nowotworu badania należy powtarzać. U chorych, u których wykryto jeden lub 2 małe polipy gruczolakowate badanie należy powtarzać co 5 lat. Wykrycie 3 lub 4 małych gruczolaków lub przynajmniej jednego o średnicy powyżej 1cm decyduje o tym, że badania kontrolne należy wykonywać co 3 lata, dopóki 2 kolejne badania nie wykażą zmian patologicznych. Przy każdej większej ilości należy powtórzyć badanie po 12 miesiącach a kolejne co 3 lata. Kolonoskopia cechuje się największą czułością, czyli cechą mówiącą o zdolności testu do wykrycia choroby, dlatego jest zalecana, jako badanie przesiewowe według zasad podanych powyżej.
Badanie kału na krew utajona powinno być wykonywane systematycznie, raz na rok, pojedyncze badanie nie jest badaniem przesiewowym. Wynik dodatni stanowi wskazanie do kolonoskopii.
Jednak test ten daje dużo wyników fałszywie dodatnich, odznacza się małą czułością w wykrywaniu stanów przedrakowych, jakim są gruczolaki. Dlatego z Polsce nie jest realizowany. Natomiast jest realizowany program badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego polegający na wykonywaniu kolonoskopii według zasad podanych powyżej.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
