Jakie są przyczyny powstawania nowotworów ośrodkowego układu nerwowego?

Nie można określić jednoznacznie przyczyny powstawania złośliwych nowotworów oun. Badacze z całego świata starają się wyróżnić elementy, które mogą powodować rozwój guzów mózgu. Istotne okazują się zarówno czynniki fizyczne, chemiczne, jak również predyspozycje genetyczne.
Czynniki egzogenne – na które mamy wpływ
W zakresie czynników fizycznych mających wpływ na procesy rozrostowe w oun, jasno udowodniono negatywny wpływ promieniowania jonizującego. Szkodliwe działanie wywiera również pole elektromagnetyczne.
Związki chemiczne mające kancerogenne działanie to: pestycydy, herbicydy, produkty przemysłu naftowego, nitrozoaminy, substancje petrochemiczne, polichlorek winylu. Dym tytoniowy i niektóre leki również wykazują działanie rakotwórcze. Jednocześnie zawsze potrzebna jest określona postać i dawka danego czynnika kancerogennego, żeby wywołał efekt biologiczny.
Urazy mózgu okołoporodowe lub doznane w dzieciństwie również mogą przyczyniać się do późniejszego rozwoju zmian nowotworowych. Spekuluje się, że niektóre infekcje wirusowe (wirus Epstein – Barr) także mogą mieć wpływ na powstawanie guzów mózgu, co jednak nie zostało to potwierdzone. U chorych zakażonych wirusem HIV zaobserwowano częstrze występowanie pierwotnych chłoniaków mózgu (niezależnie od poziomu obniżenia odporności). Kontrowersyjny pozostaje wciąż wpływ telefonów komórkowych na rozwój raka mózgu.
Zobacz też: Mózg zaatakowany – przerzuty nowotworów do mózgu
Czynniki endogenne
Uwarunkowania genetyczne są ważnym czynnikiem mającym znaczenie w powstawaniu nowotworów ośrodkowego układu nerwowego. Udowodniono wpływ takich chorób jak: nerwiakowłóknikowatość typy 1 i 2, stwardnienie guzowate, zespół Li – Fraumeni, zespół von Hippel - Lindau, siatkówczak dziedziczny, zespół Turcota, zespół Cowdena, czy mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza typu 1. Prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu u osób z tymi schorzeniami jest znacznie zwiększone.
Pewne zmiany w genach mogą być ważne dla ustalenia rokowania, np. utrata heterozygotyczności na chromosomach 1p i 19q (LOH 1p, LOH 19q) występuje w ponad 80% skąpodrzewiaków i wiąże się z lepszą odpowiedzią na chemioterapię.
Zobacz też: Jak uwarunkowania genetyczne wpływają na rozwój guzów mózgu?
Wiek i płeć również wpływają na zachorowanie i późniejsze rokowanie. Ryzyko rozwoju glejaka rośnie wraz z wiekiem, a także jest większe u mężczyzn niż u kobiet.
W momencie, w którym udałoby się poznać konkretną przyczynę powstawania nowotworów mózgu, możliwość jej wyeliminowania mogłaby ograniczyć zachorowalność i umieralność z ich powodu.
Podsumowując: etiologia powstawania nowotworów ośrodkowego układu nerwowego nie jest znana. Wyróżniono natomiast wiele czynników mogących się przyczyniać do ich rozwoju. Wpływ mają: promieniowanie jonizujące, pole elektromagnetyczne, substancje rakotwórcze (herbicydy, nitrozoaminy itd.), przebyty uraz mózg lub niektóre infekcje wirusowe. Bardzo ważny element stanowią także predyspozycje genetyczne.