Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (oun) dotyczą mózgu, rdzenia kręgowego, opon mózgowo rdzeniowych oraz są wynikiem przerzutów z nowotworów pierwotnych innych narządów. Pierwotne guzy mózgu różnią się nieco od nowotworów powstających w innych miejscach. W ich przypadku nieprawdą jest, że zmiany niezłośliwe są niegroźne. Mogą one uciskać struktury ważne życiowo i doprowadzić do inwalidztwa, a nawet śmierci, pomimo swojego łagodnego charakteru. Natomiast nowotwory złośliwe oun rzadko dają przerzuty do innych narządów.
Według klasyfikacji WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) można wyróżnić: nowotwory z tkanki nerwowo-nabłonkowej – neuroepitelialne (np. glejaki, skąpodrzewiaki, wyściółczaki, rdzeniaki), nowotwory nerwów czaszkowych i rdzeniowych (np. nerwiak osłonowy, nerwiakowłókniak), nowotwory opon (oponiak), chłoniaki, nowotwory z pierwotnych komórek rozrodczych, nowotwory okolicy siodła tureckiego (np. nowotwory przysadki) oraz nowotwory przerzutowe, które stwierdza się 2 razy częściej niż zmiany pierwotne.
Złośliwe nowotwory mózgu
Zmiany złośliwe w mózgu stanowią 2% wszystkich nowotworów złośliwych. Zachorowalność związana jest z wiekiem. Dzieci do 10. roku życia oraz osoby po sześćdziesiątce są najbardziej zagrożone. Schorzenie to częściej dotyka mężczyzn. W Polsce co roku na pierwotne nowotwory mózgu i innych części OUN zachoruje około 2800 osób. Niestety ok. 2300 z tych osób umrze z powodu guza. Rokowanie zależy od rodzaju nowotworu. Dzieci jest łatwiej wyleczyć, szanse na 5 – letnie przeżycie ma 50-80%. Prognozy co do długości życia u osób dorosłych są znacznie mniej optymistyczne. 5 lat z guzem mózgu przeżywa jedynie 12% mężczyzn i 19% kobiet.
Glejaki stanowią ponad 40% nowotworów wewnątrzczaszkowych, równocześnie 70 – 80% zmian złośliwych w obrębie OUN (częściej dotyczą mężczyzn). U osób dorosłych nierzadko jest również rozpoznawany oponiak (2 razy częściej u kobiet). Zwykle u dzieci i młodzieży występuje rdzeniak płodowy, gwiaździak włosowatokomórkowy i wyściółczak.
Czytaj także: Mózg zaatakowany – przerzuty nowotworów do mózgu
Jaka jest przyczyna powstawania guzów mózgu?
Niestety nie jest ona do końca znana. Wiadomo jednak, że niektóre czynniki mogą mieć wpływ na rozwój procesu nowotworowego. Należą do nich m.in. promieniowanie jonizujące, pole elektromagnetyczne, pestycydy, herbicydy, produkty przemysłu naftowego, nitrozoaminy. Znaczenie maja prawdopodobnie również przebyte w przeszłości urazy i infekcje. Ze względu na dużą śmiertelność niezwykle ważne jest wczesne rozpoznanie i podjęcie leczenia.
Zobacz też: Jakie są przyczyny powstawania nowotworów ośrodkowego układu nerwowego?
Objawy nowotorów ośrodkowego układu nerwowego
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego dają zróżnicowane objawy. Do grupy objawów ogólnych zaliczają się bóle głowy, nudności i wymioty pojawiające się głownie rano, senność, zaburzenia widzenia i koncentracji. Dolegliwość związane są też z umiejscowieniem guza w konkretnej strukturze mózgu. Należy tu wymienić: napady padaczkowe, zaburzenia widzenia, trudności z mową, niedowłady, zmiany zachowania. Im późniejsze rozpoznanie tym gorsze rokowanie, dlatego nie wolno lekceważyć niepokojących objawów.
Rozpoznanie i leczenie guzów mózgu
Jak wygląda diagnostyka w kierunku nowotworu OUN? Wykonywane jest szczegółowe badanie neurologiczne, jak również badania obrazowe. Do potwierdzenia charakteru zmiany trzeba wykonać także badanie histopatologiczne. Istnieje szereg badań dodatkowych, które pozwalają w sposób obiektywny ocenić funkcjonowanie struktur układu nerwowego i narządów zmysłów (np. badanie okulistyczne, audiometria).
Leczenie nowotworów ośrodkowego układu nerwowego prawie zawsze polega na wykonaniu zabiegu operacyjnego. Wielokrotnie jest to ciężkie, ze względu na lokalizację guza. Czasami zmiany łagodne rozwijają się w miejscach trudno dostępnych dla chirurga i stają się tym samym bardzo niebezpieczne. Zastosowanie w leczeniu znajdują również radio i chemioterapia. Zalecana jest również terapia wspomagająca (m.in. podawanie hormonów kory nadnerczy i leków przeciwdrgawkowych).
Na szczęście nowotwory ośrodkowego układu nerwowego nie należą do bardzo częstych zmian nowotworowych. Biorąc pod uwagę jednak niepomyślne rokowanie, niezwykle ważne jest, aby znać podstawowe objawy, które towarzyszą guzom mózgu i rdzenia kręgowego oraz jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wczesne podjęcie odpowiedniego leczenia zwiększa szanse na przeżycie.
Zobacz też: Glejak - rozmowa na forum Commed
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
