O nagłym zezie mówi się wtedy, gdy w stosunkowo krótkim czasie - dni lub tygodni - pojawia się zmiana kąta patrzenia oka względem drugiego oka. Jeśli towarzyszą temu objawy neurologiczne, należy jak najszybciej wykonać badania diagnostyczne.
Spis treści:
Czym jest zez?
Zez, z gr. strabismus, oznaczający oczy patrzące ukośnie/nierówne oczy, jest to wada oczu polegająca na nierównoległym ustawieniu oczu. Zez jest bardzo częstym zaburzeniem u dzieci, ale może też pojawić się u dorosłych. Nagle pojawiający się zez zwłaszcza u osób dorosłych świadczy często o przyczynach neurologicznych, bywa też następstwem zeza dziecięcego. Zeza ma 3-4% ludzi. Wada może występować stale lub pojawiać się okresowo, może być nabyta lub wrodzona.
U noworodków zez często jest zjawiskiem naturalnym. Powinien ustąpić w wieku 4-6 miesięcy, w tym czasie oczy powinny już ustawić się poprawnie. Zez jako nieprawidłowość może wystąpić w każdym wieku, jednak najwięcej przypadków rozpoznaje się w około 3 roku życia.
Nagły zez - o czym może świadczyć?
Przyczyn powstania nagłej zmiany kąta patrzenia jednego oka względem drugiego może być wiele. Jednym z czynników jest długotrwałe, sztuczne przerywanie fuzji obrazu np. podczas przedłużonego leczenia przez zakrycie jednego oka. Dlatego tak ważny jest odpowiedni dobór czasu trwania obturacji (zaklejenia) przy tego typu leczeniu.
Do przyczyn nagłego zeza należą również:
- urazy i choroby neurologiczne (guz, zmiany naczyniowe, udar, stwardnienie rozsiane, miastenia),
- choroby oczodołu (np. guz, stan zapalny),
- cukrzyca,
- nadczynność tarczycy,
- urazy czaszki,
- zatrucie toksynami, lekami,
- powikłania po operacjach,
- zmiany infekcyjne (AIDS, kiła, gruźlica).
Mówiąc inaczej, zez o nagłym początku może wynikać z takich stanów jak uraz fizyczny, choroba czy wstrząs psychiczny. Bywa, że trudno jest znaleźć jednoznaczną przyczynę.
Zez o nagłym początku - objawy
W przypadku zeza nagłego obserwuje się nagłe wystąpienie nierównoległego ustawienia gałek ocznych z diplopią. Diplopia, czyli dwojenie obrazu, jest zaburzeniem widzenia stereoskopowego, a manifestuje się widzeniem podwójnego obrazu przedmiotu, który w rzeczywistości jest pojedynczy. Dwojenie świadczy o tym, że przed wystąpieniem zeza pacjent miał zachowaną poprawną ostrość wzroku oraz prawidłowe widzenie obuoczne. Czasami dwojenie i zez początkowo są objawami niestałymi i dopiero z czasem dochodzi do ich utrwalenia. Występuje prawidłowa korespondencja siatkówkowa oraz brak objawów porażenia mięśni gałkoruchowych. W większości przypadków zeza o charakterze nagłym współistnieje mała lub średnia nadwzroczność.
Stosuje się też określenie tzw. zeza o późnym początku. Tę postać zeza ostrego charakteryzuje średniego stopnia krótkowzroczność oraz dwojenia występujące podczas patrzenia w dal. Podczas patrzenia z bliska dochodzi do prawidłowej fuzji obrazu i zachowane zostaje poprawne widzenie obuoczne.
Leczenie zeza o nagłym początku
Leczenie zeza o nagłym początku zależy od przyczyny. To może być leczenie choroby mózgu, w tym operacja, radio- lub chemioterapia, leczenie hormonalne, leczenie zachowawcze, np. korekcja okularami, ćwiczenia oczu. Zwlekanie z rozpoczęciem terapii może doprowadzić do samoistnego zwiększenia się kąta zeza. Konieczna może być stosunkowa wczesna interwencja chirurgiczna, gdyż jedynie w niewielu przypadkach można oczekiwać dobrych efektów leczenia zachowawczego w postaci korekcji wady refrakcji, szkieł pryzmatycznych czy ćwiczeń fuzji. Po operacji niezbędne jest zastosowanie ćwiczeń ortoptycznych. Rokowanie pacjentów poddanych prawidłowemu leczeniu jest dobre. Zazwyczaj odzyskują oni prawidłowe widzenie obuoczne.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 29.11.2011.
Czytaj także:
Rumianek na oczy i inne okłady
Przekrwione oczy - przyczyny i leczenie czerwonych oczu
Plamka na oku – przyczyny, objawy, kiedy jest groźna?
Przyczyny bólu oka. Poznaj 10 możliwych dolegliwości i metody ich leczenia
Najważniejsze alarmowe objawy neurologiczne
Nocna ślepota. Skąd się bierze gorsze widzenie po zmroku?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
