Wybicie palca to częsty uraz, który wymaga odpowiedniego leczenia. Bez właściwego działania może dojść do deformacji, sztywności, utraty sprawności w obrębie palca i przewlekłego bólu. Nie warto czekać z wizytą u ortopedy. Oto, co trzeba zrobić, gdy dojdzie do wybicia palca, oraz jak nastawić wybity palec.
Spis treści:
- Jak sprawdzić, czy palec jest wybity?
- Jak nastawić wybity palec?
- Wybity palec - pierwsza pomoc
- Jak długo goi się wybity palec?
Wybity palec - objawy. Jak sprawdzić, czy palec jest wybity?
Wybicie palca to potoczne określenie zwichnięcia stawu międzypaliczkowego lub śródręczno-paliczkowego dłoni lub stopy. Polega ono na przemieszczeniu się kości z ich normalnej pozycji. Wybicie może dotyczyć każdej kości, ale najczęściej spotyka się je w obrębie środkowego paliczka palca małego, serdecznego, środkowego lub wskaziciela.
Aby sprawdzić, czy palec jest wybity, trzeba zwrócić uwagę, przede wszystkim na to jak wygląda. Objawy wybitego palca to:
- silny ból palca,
- obrzęk stawu,
- widocznie zniekształcenie stawu,
- zaczerwienienie lub siniak,
- utrata możliwości ruszania palcem,
- mrowienie, drętwienie,
- utrata czucia w obrębie palca.
Do tego typu urazów dochodzi najczęściej w przypadku siły działającej na czubek palca, przenoszącej się w jego osi i powodującej jego wygięcie i przemieszczenie kości w stawie. Dzieje się tak często podczas uprawiania sportu (zwłaszcza sportów takich jak siatkówka, koszykówka) lub upadku, do czego predysponują wakacyjne wypady. Wybicie powoduje ból i opuchliznę, a palec może pozostawać w nienaturalnym kształcie.
Wybicie palca bywa mylone ze złamaniem, dlatego konieczna jest wizyta u lekarza i wykonanie badań obrazowych. Więcej na ten temat: Złamany palec
Jak nastawić wybity palec?
W przypadku wybicia palca trzeba skonsultować się z lekarzem – najlepiej na ortopedycznym ostrym dyżurze. Nie staraj się nastawiać palca samodzielnie! Lekarz musi ocenić m.in. stan połączeń nerwowych i naczyniowych, nastawić palec i go zabezpieczyć. W rzadkich przypadkach, kiedy nie można nastawić wybitego palca, potrzebna jest interwencja chirurgiczna. Wykonywane jest też zdjęcie RTG, którego wyniki powinien interpretować specjalista.
Zatem nastawianie wybitego palca powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Specjalista chwyta za wybity palec, delikatnie go prostuje i, rozciągając go, stara się stopniowo wepchnąć przemieszczoną część palca do normalnej pozycji anatomicznej. Następnie bada staw pod kątem sprawności ścięgien, zakresu ruchu, miejscowych dolegliwości. Na końcu wybity palec zostaje unieruchomiony (opatrunek gipsowy lub orteza) po to, aby umożliwić właściwe gojenie się stawu i zapobiec wtórnemu wybiciu. Obrzęk oraz krwiak samoistnie zanikają w ciągu 1-3 tygodni. Po 2-3 tygodniach od nastawienia wybitego palca wskazana jest ponowna wizyta u lekarza.
Szczególnie sprawnie powinni zostać opatrzeni ci poszkodowani, którzy stracili czucie w obrębie palca lub jeśli palec jest blady lub siny. Takie działanie w warunkach szpitalnych są dużo bezpieczniejsze, a dodatkowo poszkodowany dostanie leki zmniejszające ból. Odwlekanie decyzji o wizycie lekarskiej może skończyć się stałym zniekształceniem lub nawet niepełnosprawnością.
Wybity palec - pierwsza pomoc
To, co możesz zrobić w domu w przypadku wybicia palca, to przede wszystkim doraźne opatrzenie palca.
- W pierwszej kolejności zdejmij biżuterię, głównie pierścionki, obrączki, bransoletki i zegarek, ponieważ narastająca opuchlizna uniemożliwi ich usunięcie, a ucisk może spowodować nawet martwicę części ciała znajdujących się za uciskającą biżuterią.
- Obłóż palec lodem, aby złagodzić ból i obrzęk. Możesz też użyć specjalnych okładów chłodzących lub suchego lodu w sprayu, albo chłodzić palec zimną wodą.
- Unieruchom palec za pomocą deseczki i delikatnego bandaża.
- Staraj się trzymać palec powyżej poziomu serca, dzięki temu zmniejszysz obrzęk.
W takim stanie należy udać się do szpitala. Tyle tak naprawdę można zrobić samodzielnie z wybitym palcem.
Jak długo goi się wybity palec?
Wybity palec po nastawieniu goi się w ciągu 3 tygodni. W tym czasie nie należy go obciążać i stosować się do zaleceń lekarskich, a także zaleceń dotyczących rehabilitacji.
Źródła:
Grace M Young i inni, Interphalangeal Joint Dislocation of the Fingers and Toes, Medscape, https://emedicine.medscape.com/article/823676,
Taqi M, Collins A. Finger Dislocation. [Updated 2022 Nov 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551508/,
Ramponi D, Cerepani MJ. Finger Proximal Interphalangeal Joint Dislocation. Adv Emerg Nurs J. 2015 Oct-Dec;37(4):252-7. doi: 10.1097/TME.0000000000000079,
Calfee RP, Sommerkamp TG. Fracture-dislocation about the finger joints. J Hand Surg Am. 2009 Jul-Aug;34(6):1140-7. doi: 10.1016/j.jhsa.2009.04.023.
Czytaj także:
Jak zabandażować palec? 3 sposoby
Czy strzelanie palcami jest szkodliwe, czy „tylko” irytujące dla innych?
Skręcona kostka - jak wygląda, pierwsza pomoc, leczenie. Skręcenie stawu skokowego a zwichnięcie i stłuczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
