Spis treści:
- Czym jest opatrunek uciskowy?
- Opatrunek uciskowy – kiedy się stosuje?
- Jak założyć opatrunek uciskowy?
- Jak długo może być założony opatrunek uciskowy?
- Opatrunek uciskowy a opaska uciskowa
Czym jest opatrunek uciskowy?
Opatrunek uciskowy to rodzaj opatrunku stosowany w celu zatamowania krwawienia, którego istotą jest ucisk miejsca krwawienia. Zakłada się go na ranę. Ucisk powoduje zamknięcie naczyń krwionośnych i zmniejszenie krwawienia. Do założenia opatrunku uciskowego wykorzystuje się jałową gazę i bandaż.
Opatrunek powinien być zawsze dostosowany do rodzaju rany i jej lokalizacji. Niewielkie krwawienia mogą samoistnie ustępować. Jeśli rana krwawi w małym stopniu, należy przyłożyć opatrunek osłaniający (jałowa gaza i plaster samoprzylepny). Jeśli krwawienie nie ustaje, zalecane jest założenie opatrunku uciskowego. Jeśli i to nie pomaga, w ostateczności należy zastosować opaskę uciskową.
Opatrunek uciskowy – kiedy się stosuje?
Opatrunek uciskowy stosuje się w celu zatamowania większości umiarkowanych krwawień, np. w przypadku skaleczenia, otwartego złamania, ran kłutych czy szarpanych. Jeśli krwotok jest masywny, opatrunek uciskowy może być nieskuteczny.
Jak założyć opatrunek uciskowy?
Do rany przykładamy grubą warstwę jałowej gazy, a następnie całość mocno bandażujemy. Jeśli opatrunek uciskowy przesiąknie krwią – dokładamy warstwę gazy i ponownie mocno bandażujemy. Opatrunek powinien być założony ciasno, ale nie za bardzo. Jeśli kończyna staje się sina lub biała, ponownie trzeba wykonać opatrunek.
Do przyjazdu karetki ranny powinien leżeć okryty czymś ciepłym. Można podać mu ciepły płyn do picia. Jeśli u poszkodowanego wystąpi krwotok, powinniśmy zachować spokój, pozostać przy nim i monitorować stan zdrowia.
Zakładanie opatrunku uciskowego — kilka ważnych zasad
Podczas udzielania pierwszej pomocy i zakładania opatrunku uciskowego pamiętaj o kilku zasadach:
- wezwij karetkę pogotowia, jeśli krwawienie jest duże,
- załóż rękawiczki ochronne,
- unieś zranioną kończynę do góry, co zmniejszy krwotok,
- nie stosuj materiałów, które łatwo się rozpadają i dostają do rany (np. wata),
- nie usuwaj ciała obcego z rany, szczególnie gdy krwawienie jest duże (należy zabandażować w odpowiedni sposób ranę wraz z ciałem obcym),
- nie używaj do dezynfekcji głębokich ran alkoholu czy jodyny, ponieważ mogą uszkodzić tkanki (zalecane preparaty do dezynfekcji ran to środki na bazie oktenidyny).
Jak długo może być założony opatrunek uciskowy?
To, na jak długo może być założony opatrunek, zależy od różnych czynników, m.in. rodzaju rany i rozległości krwawienia. Przyjmuje się, że średnio opatrunek uciskowy może być założony na 24-48 godzin od urazu, ponieważ dłuższe zastosowanie mogłoby negatywnie wpłynąć na proces gojenia. Jest to jednak kwestia, którą należy indywidualnie omówić z lekarzem.
Opaska uciskowa – kiedy jest stosowana i czym się różni od opatrunku uciskowego?
Opaskę uciskową (inaczej staza) stosuje się w przypadku silnego krwotoku, zwłaszcza gdy doszło do zmiażdżenia, oderwania lub odcięcia kończyny. Są to krwawienia zagrażające życiu. Opaska ma zastosowanie, gdy zwykły opatrunek uciskowy jest nieskuteczny w tamowaniu krwotoku.
Opaskę uciskową załóż 5-7 cm powyżej miejsca krwawienia (ale nie na stawie), co umożliwia przyciśnięcie tętnicy do kości i zatamowanie krwotoku. Zaciskaj opaskę do momentu, aż krwawienie zacznie ustępować. Może to być bardzo bolesne. W efekcie kończyna zaczyna blednąć, a krwotok ustaje, co jest dobrym znakiem, gdyż świadczy to o poprawnym założeniu opaski uciskowej. Po założeniu opaski zanotuj godzinę jej założenia. Opaskę zdjąć powinien jedynie lekarz.
Jeśli nie masz pod ręką oryginalnej opaski uciskowej, a konieczne jest udzielenie pierwszej pomocy, możesz wykorzystać pasek od spodni, krawat, sznurówki, fragment materiału lub chustę trójkątną.
Ważne jest, by opaska uciskała kończynę poszkodowanego nie dłużej niż 60-90 minut, ponieważ dłuższy okres może spowodować martwicę tkanek.
Musimy pamiętać, by przed założeniem opaski umieścić pod nią swojego rodzaju podkładkę – może to być np. ręcznik czy chusta. Następnie na tym owijamy kilkukrotnie opaskę i silnie zaciskamy.
Źródło:
D. Zideman i inni, Wytyczne resuscytacji, Pierwsza pomoc, prc.krakow.pl.
Czytaj także:
Co to jest opatrunek okluzyjny? Kiedy i jak go stosować?
Jak zabandażować palec? 3 sposoby
Mity na temat odkażania ran
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
