Cis pospolity (Taxus baccata L.)
Cis pospolity to zimozielona roślina iglasta w postaci niewysokiego drzewa lub krzewu. Jest gatunkiem objętym ścisłą ochroną gatunkową. Najliczniej rośnie na Pojezierzu Pomorskim i Śląsku, w Małopolsce, Podkarpaciu oraz Górach Świętokrzyskich. Zawiera substancje, które są wykorzystywane do produkcji leków przeciwnowotworowych.
Ponadto cis ma właściwości trujące. Toksyczne są wszystkie części rośliny (zwłaszcza igły i nasiona), poza charakterystyczną, czerwoną osnówką nasienia. Trucizna uszkadza serce, nerki i ośrodkowy układ nerwowy, u kobiet w ciąży wywołuje poronienie. Objawami zatrucia są:
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, silny ból brzucha, biegunka);
- zawroty głowy;
- senność i otępienie;
- drgawki;
- krwiomocz;
- duszności i zaburzenia oddychania;
- zaburzenia akcji serca prowadzące do śmierci.
Polecamy: Jak pomóc przy zatruciu?
Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.)
Glistnik jaskółcze ziele to gatunek pospolity w całej Polsce. Roślina o bogatym składzie chemicznym. Jej sok w medycynie ludowej służy do leczenia kurzajek.
Substancje zawarte w jaskółczym zielu szkodzą wątrobie, dlatego w medycynie coraz rzadziej stosuje się preparaty zawierające wyciąg z glistnika. Roślina przybiera kształt kulistej kępki. Posiada charakterystyczne, pierzastosieczne liście oraz żółte kwiaty skupione w baldaszkach. Do objawów zatrucia glistnikiem należą:
- podrażnienie błon śluzowych jamy ustnej (ból, pieczenie, ślinotok);
- ból brzucha;
- biegunka (czasem krwawa);
- zawroty głowy;
- zaburzenia świadomości;
- zaburzenia pracy serca (prowadzące nawet do zgonu).
Sok tej rośliny może działać drażniąco na skórę i spojówki.
Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia jaskółczym zielem polega na zneutralizowaniu toksyny przez podanie białka jaja kurzego lub mleka. Następnie należy chorego zabrać do szpitala, gdzie zostanie wykonane płukanie żołądka.
Kąkol polny (Agrostemma githago L.)
Jednoroczny chwast towarzyszący uprawom zbóż. Nie występuje w naturalnych zbiorowiskach roślinnych. Obecnie gatunek wymierający, spotykany coraz rzadziej. Kąkol posiada charakterystyczne, purpurowe kwiaty składające się z 5 wolnych płatków korony i 5 dużych, zielonych działek kielicha, które są dłuższe od płatków.
Roślina jest trująca dla ludzi i zwierząt hodowlanych. Do objawów zatrucia kąkolem należą:
- mdłości;
- podrażnienie błon śluzowych;
- ból głowy;
- przyspieszenie akcji serca;
- paraliż mięśni oddechowych.
Konwalia majowa (Convallaria majalis L.)
Roślina szeroko rozprzestrzeniona w lasach całego kraju, ponadto sadzona w ogrodach. Jest objęta częściową ochroną. Rośnie w skupiskach. Białe, dzwonkowate kwiaty o przyjemnym zapachu pojawiają się w maju i czerwcu. Liście zwykle mają kształt lancetowaty lub eliptyczny z zaostrzonym wierzchołkiem. Konwalia rzadko owocuje, tworzy czerwone, kuliste jagody o średnicy 2,5 cm.
Roślina silnie trująca, niebezpieczna zwłaszcza dla dzieci. Zjedzenie którejkolwiek części rośliny (owocu, pędu, kwiatu) czy wypicie wody z wazonu, w którym stały kwiaty grozi śmiercią. Szkodliwe mogą być nawet perfumy z konwalii.
Objawy wskazujące na zatrucie konwalią to:
- osłabienie;
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka);
- ból i zawroty głowy;
- zaburzenie widzenia barw;
- zaburzenia gospodarki potasem;
- zaburzenia pracy serca (w cięższych przypadkach prowadzące do zapaści).
Szalej jadowity (Cicuta virosa L.)
Inaczej zwany cykutą lub blekotem. Zasiedla wilgotne tereny, nie występuje w górach. Roślina spokrewniona z selerem, przekraczająca wysokość 1 m, posiada charakterystyczne, bulwiaste kłącza nadziemne. Zapach szaleju przypomina woń pietruszki. Od czerwca do sierpnia wytwarza drobne, białe kwiaty zebrane w baldachowaty kwiatostan.
Cykuta jest niezwykle niebezpieczną rośliną – zawiera silnie trujący związek chemiczny, cykutoksynę.
Objawy zatrucia pojawiają się bardzo szybko, nawet kilka minut po spożyciu. Należą do nich:
- ślinotok;
- pieczenie w jamie ustnej;
- podrażnienie układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka;
- drgawki;
- utrata przytomności;
- porażenie ośrodka oddechowego i śmierć.
Śmiertelna dawka szaleju mieści się w przedziale od 2 do 3 g. Zgodnie z tradycją literacką, Sokrates został otruty cykutą. Dawniej cykuta była częstym narzędziem skrytobójców.
Polecamy: Jakie są objawy zatrucia grzybami?
Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.)
Pospolita roślina o intensywnym, przypominającym kamforę zapachu.
Osiąga wysokość do 1,5 m, posiada duże, pierzastosieczne liście. Od czerwca do sierpnia wrotycz wytwarza charakterystyczne, baldachokształtne kwiatostany, złożone z żółtych, rurkowatych kwiatów zebranych w małe koszyczki.
Roślina wykorzystywana w ziołolecznictwie jako środek zwalczający pasożyty (wszy, świerzbowce, robaki obłe). Należy jednak zachować ostrożność, gdyż wrotycz ma właściwości trujące. Zatrucie wrotyczem daje następujące objawy:
- podrażnienie przewodu pokarmowego;
- zawroty głowy;
- utrata przytomności.
U kobiet w ciąży na skutek spożycia wrotyczu może dojść do poronienia.
Co zrobić w przypadku zatrucia?
Zatrucie groźnymi substancjami roślinnymi wymaga interwencji lekarskiej. Trzeba natychmiast wezwać pogotowie. W oczekiwaniu na nadejście pomocy medycznej należy sprowokować wymioty i bacznie obserwować chorego. Jeżeli dojdzie do zaniku podstawowych czynności życiowych, należy niezwłocznie rozpocząć resuscytację.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
