Spis treści:
- Grzyby opieńki – jak wyglądają?
- Czy opieńki mogą być trujące?
- Trujące grzyby przypominające opieńki
- Opieńki trujące – jak zapobiegać objawom zatrucia?
Grzyby opieńki – jak wyglądają?
Opieńki to blaszkowe, smaczne jadalne grzyby, których najwięcej w lasach i parkach pojawia się w październiku oraz listopadzie. Należą do rodziny obrzękowcowatych i rzędu pieczarkowców. Charakterystyczną cechą tych grzybów jest to, że zazwyczaj porastają w skupiskach pnie i korzenie butwiejących drzew, z których czerpią składniki odżywcze. Dlatego są zaliczane do pasożytów. Rosną zarówno na drzewach iglastych, jak i liściastych. Opieńki to bardzo smaczne grzyby, które można jeść w różnych postaciach: smażone, duszone i marynowane.
Opieńki rosnące w polskich lasach to:
- opieńka miodowa (Armillaria mellea),
- opieńka żółtotrzonowa (Armillaria gallica),
- opieńka cebulotrzonowa (Armillaria cepistipes),
- opieńka północna (Armillaria borealis),
- opieńka ciemna (Armillaria ostoyae),
- opieńka bezpierścieniowa (Armillaria tabescens).
Ze względu na walory smakowe szczególną popularnością wśród grzybiarzy cieszą się opieńki miodowe. Rosną na ogół na drzewach liściastych, ale można natknąć się na opieńki porastające drzewa iglaste.
fot. Opieńka miodowa /Adobe Stock, Ilga
Kapelusze opieniek miodowych mają 3-13 cm średnicy. Są wypukłe, a na końcach — spłaszczone. Mają barwę od miodowożółtej, przez brązową po ciemnooliwkową i ciemnobrązową z odcieniem czerwieni. Pod kapeluszem kryją się blaszki. Trzony opieniek są długie — mogą mieć nawet 18 cm. Są żółtawe lub ciemnobrązowe, często zrośnięte ze sobą. Opieńki posiadają żółty pierścień na trzonie, którego porastają na dole żółte włoski. Miąższ opieńki jest białawy i nie zmienia koloru po przekrojeniu. Grzyby te mają przyjemny, słodki zapach.
Czy opieńki mogą być trujące?
Opieńki to grzyby jadalne, ale niektórzy po ich zjedzeniu skarżą się na dolegliwości ze strony układu trawiennego. W większości przypadków są dobrze tolerowane przez organizm i nie powodują objawów zatrucia ani innych skutków ubocznych, ale mogą powodować zatrucie, jeśli są jedzone na surowo.
Niektóre osoby po zjedzeniu opieńków skarżą się na objawy zatrucia grzybami:
- ból brzucha,
- dreszcze,
- nudności,
- wymioty,
- biegunkę,
- nadmierne pocenie się.
Jeżeli pojawiły się po zjedzeniu opieńków dolegliwości, należy udać się po pomoc medyczną. Powinniśmy wziąć ze sobą grzyby, które były spożyte, lub ich fragmenty.
Trujące grzyby przypominające opieńki. Jak je odróżnić?
Opieńki łatwo pomylić z trującymi gatunkami grzybów, np. hełmówką jadowitą albo maślanką wiązkową, a także niejadalnym grzybem łuskwiakiem nastroszonym lub łuskwiakiem ognistym.
Zjedzenie maślanki wiązkowej powoduje silne objawy zatrucia (bóle brzucha, wymioty, biegunkę) w czasie 3 godzin od spożycia grzybów. Choroba ustępuje w ciągu 2 dni. Grzyby te są jednak gorzkie i dlatego rzadko dochodzi do zatruć po ich zjedzeniu.
Opieńki wyróżniają się drobnymi łuskami na kapeluszu i pierścieniem na trzonie. Maślanka wiązkowa nie posiada pierścienia i łusek.
fot. Maślanka wiązkowa to trujący grzyb podobny do opieńki / Adobe Stock, pwmotion
Także spożycie hełmówki jadowitej podobnej do opieńki jest niebezpieczne i potencjalnie śmiertelne. Grzyb zawiera amanitynę, czyli truciznę, która występuje też w niektórych muchomorach.
fot. Hełmówka jadowita to silnie trujący grzyb podobny do opieńki / Adobe Stock, Gerhard
fot. Łuskwiak ognisty, niejadalny grzyb podobny do opieniek / Adobe Stock, all2014
Opieńki trujące – jak zapobiegać objawom zatrucia?
Aby uniknąć zatrucia, należy zbierać grzyby z dużą ostrożnością, ponieważ opieńki bywają mylone z trującymi okazami. Warto skorzystać z atlasu grzybów, jeśli nie jesteśmy doświadczonymi grzybiarzami. Możemy też poradzić się ekspertów w stacjach sanitarno-epidemiologicznych. Opieńki przed zjedzeniem powinny być poddane obróbce termicznej: gotowane lub smażone. Również przed marynowaniem opieńki należy obgotować.
Czytaj także:
Żółte grzyby trujące i niejadalne. Niektóre przypominają smaczne i chętnie zbierane gatunki
Grzyby niejadalne i trujące z gąbką. Łudząco przypominają uwielbiane przez grzybiarzy gatunki
Grzyby to nie tylko smaczny dodatek do dań, są bardzo zdrowe! Wartości odżywcze i kalorie w grzybach
Jak grzyby wpływają na jelita i odporność? Jeśli jeszcze nie polubiłeś grzybów, to powinieneś zacząć
Czy grzyby są ciężkostrawne? Co się dzieje z twoim ciałem, gdy jesz grzyby?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
