Pieczarka trująca rośnie w całej Polsce, nie jest ciężko na nią trafić. Wygląda jak wiele pieczarek jadalnych, ale pozory mylą, bo może powodować zatrucia. Na szczęście przypadkowe zjedzenie pieczarek trujących nie zdarza się często. Ma ona pewne charakterystyczne cechy, które pozwalają odróżnić ją od pieczarek polnych i odpychają od spożycia. Trzeba tylko wiedzieć, na co zwracać uwagę.
Spis treści:
- Pieczarka trująca – co to jest?
- Jak wygląda pieczarka trująca? Zdjęcia
- Pieczarka trująca a pieczarka jadalna: różnice i podobieństwa
- Czym grozi zjedzenie pieczarki trującej (karbolowej)?
Pieczarka trująca – co to jest?
Pieczarką trującą nazywa się najczęściej pieczarkę karbolową o łacińskiej nazwie Agaricus xanthodermus. To grzyb polny z rodziny pieczarkowatych, dość powszechny w całej Polsce. Pieczarkę karbolową można spotkać na łąkach, w parkach, w pobliżu dróg, w ogrodach i liściastych (rzadziej w iglastych) lasach. Rośnie od maja do października, a szczyt jej występowania w Polsce przypada na wrzesień. Zazwyczaj pieczarki karbolowe tworzą większe skupiska i występują w grupach. Pieczarki trujące tak jak wszystkie inne pieczarki rosną bardzo szybko, szczególnie po deszczu.
Inaczej na pieczarkę trującą (karbolową) mówi się: „pieczarka cuchnąca” od charakterystycznego zapachu tego grzyba, lub pieczarka żółtawa, od żółtego zabarwienia pojawiającego się na niej na skutek działania dotyku lub ciepła.
W języku angielskim pieczarkę trującą nazywa się yellow-staining mushroom, co oznacza dosłownie „grzyb plamiący na żółto”.
Jak wygląda pieczarka trująca? Zdjęcia
Pieczarka trująca (karbolowa, cuchnąca) ma pewne charakterystyczne cechy wyglądu:
- To grzyb blaszkowaty, z cienkimi i delikatnymi blaszkami w kolorze od różowego do czekoladowego. Im młodszy grzyb, tym jaśniejsze blaszki.
- Kapelusz pieczarki trującej jest bardzo podobny do kapelusza pieczarki polnej, jadalnej – biały, o średnicy sięgającej maksymalnie 15 cm. Najczęściej mają od 5 do 11 cm. Duże okazy pieczarki karbolowej mogą przyjmować delikatne żółtawe zabarwienie.
- Pod naciskiem skórka, miąższ i trzon pieczarki trującej przebarwiają się na żółto. Zabarwienie takie pojawia się też na pieczarkach karbolowych na skutek działania ciepła.
- Trzon (noga) pieczarki trującej posiada charakterystyczny dla wszystkich pieczarek kant i pierścień. Mniejsze okazy mają trzon bulwiasty, duże pieczarki trujące mają trzon sięgający 12 cm.
fot. Pieczarka trująca - zdjęcie z charakterystycznymi przebarwieniami/ Adobe Stock, kazakovmaskim
Żółte grzyby trujące i niejadalne. Niektóre przypominają smaczne i chętnie zbierane gatunki
Pieczarka karbolowa zawdzięcza swój przydomek charakterystycznemu zapachowi, który wydziela. Specyficzny zapach tego grzyba można poczuć już na surowo, ale pełna woń ujawnia się dopiero podczas gotowania. Wydziela się silny zapach karbolu, czyli fenolu – trującego związku chemicznego. Zapach ten przypomina trochę atrament.
Pieczarka trująca a pieczarka jadalna: różnice i podobieństwa
Pieczarka trująca (karbolowa) różni się od pieczarki jadalnej (czyli pieczarki polnej i pieczarki łąkowej) przede wszystkim zapachem i smakiem. Na pierwszy rzut oka mało doświadczony grzybiarz nie odróżni pieczarki jadalnej (białawej, bulwiastej lub leśnej) od dziko rosnącej polnej pieczarki trującej. Mało pomocne mogą okazać się też aplikacje do rozpoznawania grzybów. Z tego powodu samodzielne zbieranie pieczarek jest niebezpieczne i zawsze obarczone pewnym ryzykiem.
Cechy, które pozwalają odróżnić trujący gatunek pieczarki od pieczarek jadalnych to:
- Smak – trujące pieczarki mają odstręczający smak;
- Zapach – trujące pieczarki wydzielają intensywną karbolową woń;
- Wygląd – po naciśnięciu na trzon, kapelusz lub miąższ, pieczarki trujące zabarwiają się na intensywnie żółty kolor.
fot. Moda pieczarka trująca wygląda niemal tak, jak pieczarka polna/ Adobe Stock, MarinoDenisenko
Pieczarka trująca a pieczarka jadalna – zapach
Pieczarki polne mają charakterystyczny, przyjemny zapach grzybowy, który wydzielają na surowo i przy przygotowaniu. Zapach trujących pieczarek nie jest do niego w żaden sposób podobny. Pieczarki karbolowe nie bez powodu nazywane są pieczarkami cuchnącymi. Na surowo i przy wszelkiej obróbce uwalniają bardzo specyficzną woń określaną jako chemiczny zapach, lub zapach atramentu. To wydzielający się toksyczny fenol (karbol). Zapach to coś, co niemal bezbłędnie pozwoli odróżnić pieczarkę polną od trującej.
Pieczarka trująca a pieczarka jadalna – różnice w wyglądzie
Pieczarka trująca i pieczarka jadalna są do siebie z pozoru bardzo podobne. Mają podobny kształt kapelusza, rosną w podobnych miejscach i osiągają podobne rozmiary. Jest jednak jedna cecha charakterystyczna pieczarek trujących, która zdecydowanie wyróżnia je od innych pieczarek i grzybów. Pod naciskiem palca i pod wypływem ciepła, pieczarka karbolowa przebarwia się na żółty kolor. Potrawy, do których dodano pieczarkę karbolową, także przyjmują żółte zabarwienie. To bardzo specyficzna cecha pieczarek trujących, którą łatwo wyłapać, jednak musisz wiedzieć, na co zwracać uwagę.
Pieczarka trująca i pieczarka jadalna – smak
Pieczarki jadalnej nie pomylisz z pieczarką trującą w smaku. Na szczęście pieczarka trująca ma charakterystyczny smak określany jako nieprzyjemny. Jeśli nie rozpoznasz jej po żółtej barwie pod naciskiem lub specyficznej woni, od jej spożycia może uchronić cię właśnie smak. Polna pieczarka jadalna i pieczarka karbolowa różnią się w smaku bardzo mocno.
Kania i muchomor są bardzo często mylone podczas grzybobrania. Zobacz, jak je odróżnić
Czym grozi zjedzenie pieczarki trującej (karbolowej)?
Spożycie pieczarki karbolowej może spowodować objawy charakterystyczne dla zatrucia grzybami. Powoduje ona silne zaburzenia w trawieniu i funkcjonowaniu wątroby. Nie jest aż tak toksyczna jak muchomor sromotnikowy i inne polskie grzyby trujące, ale jej zjedzenie może być bardzo niebezpieczne, szczególnie u dzieci.
Po zjedzeniu trującej pieczarki mogą pojawić się (choć nie u każdego występują):
- mdłości,
- wymioty,
- zaburzenia trawienia,
- biegunki.
Wszystkie objawy zatrucia po spożyciu pieczarki trującej związane są z obecnością w niej toksycznego fenolu. Pojawiają się niedługo po spożyciu, a ich intensywność zależy od porcji zjedzonych pieczarek trujących.
Zatrucie pieczarką karbolową rzadko jest śmiertelne, ale bywa bardzo niebezpieczne po połączeniu jej z alkoholem. Alkohol wzmacnia działanie trujące tego gatunku pieczarki, zwiększa obciążenie wątroby i utrudnia naturalną walkę z toksynami.
Zatrucia pieczarkami trującymi nie są częste z uwagi na ich charakterystyczny zapach i smak, które odstraszają grzybiarzy od ich przypadkowego zjedzenia. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie grzyby trujące są niesmaczne. Zachowuj ostrożność zbierając grzyby i miej świadomość, że istnieje nawet wiele trujących grzybów z gąbką.
Źródła:
Czytaj także:
Które polskie grzyby są najzdrowsze?
Czy grzyby szkodzą wątrobie? Kto powinien uważać
Borowik ceglastopory to pyszny grzyb. Jak go rozpoznać?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
