Fot. Fotolia
Prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej dla kobiet w ciąży
Kobiety mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, które są w okresie ciąży, porodu lub połogu, bez względu na to czy są ubezpieczone, mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej, które finansowane są ze środków publicznych.
Poród zakwalifikowany jest jako świadczenie gwarantowane, tym samym wszelkie procedury związane z jego udzieleniem są bezpłatne. Kwestia ta związana jest ze sporną praktyką szpitali, które pobierały od kobiet w ciąży opłaty za dokonanie znieczulenia zewnątrzoponowego na życzenie, chyba że za zastosowaniem znieczulenia przemawiały względy medyczne.
Zobacz także: Wniosek o urlop macierzyński - wzór
Na drodze interpretacji przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jednoznacznie stwierdzono, że pobieranie jakichkolwiek opłat za znieczulenie zewnątrzoponowe od pacjentek, przy porodzie jest niezgodne z obowiązującymi przepisami.
Tym samym Rzecznik Praw Pacjenta stwierdził, że jeżeli chodzi o wcześniej wspomniane świadczenia „na życzenie”:
przepisy prawa nie przewidują formy i zakresu opieki zdrowotnej na życzenie pacjenta. Mając powyższe na uwadze wydaje się, że nadużyciem interpretacyjnym jest takie określanie udzielanego odpłatnego świadczenia zdrowotnego lub jego elementu. Opłaty które mogą być pobierane od kobiet hospitalizowanych w oddziałach położniczych mogą wiązać się jedynie z kosztami dodatkowej opieki pielęgnacyjnej. Pacjent ponosi koszty realizacji prawa do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, jeżeli realizacja tego prawa skutkuje kosztami poniesionymi przez zakład opieki zdrowotnej (art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417 z późn. zm.).
Wobec tego, gdy opłata została pobrana, za tego typu znieczulenie, należy zwrócić się o zwrot kosztów do dyrektora placówki. Niezbędne przy tym jest okazanie dowodu poniesienia kosztów tej opłaty.
Zobacz także: Czy poród domowy jest dobrą alternatywą dla porodu szpitalnego?
Wybór miejsca porodu
Kobieta w ciąży ma także możliwość wyboru szpitala, w którym zamierza rodzić. Odmowa w takiej sytuacji ze względu na „rejonizację” jest naruszeniem praw pacjenta, jednak może być uskuteczniona w przypadku chociażby braku miejsc.
Kobieta może też wybrać dom jako miejsce porodu, jeżeli nie zagraża to zdrowiu dziecka. Na podstawie prawa do poszanowania intymności i godności pacjenta przy udzielaniu świadczeń może być obecna osoba bliska.
Tym samym kobieta ma prawo do porodu rodzinnego i sama dokonuje wyboru osoby jej towarzyszącej. Może jednak spotkać się z odmową, gdy obecność takiej osoby narusza prywatność innych pacjentek lub jej obecność może wiązać się z zagrożeniem zdrowia pacjenta. Prawo do intymności daje kobiecie w ciąży możliwość nie udzielenia zgody na uczestnictwo studentów przy porodzie.
Sama pozycja porodu zależy także od woli pacjentki, wyjątkiem jest tutaj sytuacja, w której np. ułożenie dziecka determinuje wybór jednej właściwej i bezpiecznej pozycji. Kobieta ma prawo również urodzić przez cesarskie cięcie, jeżeli zaistnieją ku temu powody takie jak np. niewłaściwe ułożenie dziecka, jednak to ostatecznie lekarz decyduje czy taka forma porodu znajduje swoje uzasadnienie w podstawach medycznych.
Cesarskie cięcie na życzenie może być wykonane w prywatnej klinice za odpowiednią opłatą. Do katalogu praw pacjenta zaliczyć należy także prawo do informacji. Lekarz ma obowiązek udzielenia informacji dotyczącej stanu zdrowia pacjenta w przystępnej formie, pacjentowi należy także umożliwić dostęp do dokumentacji medycznej związanej z jego przypadkiem.
Warto wspomnieć iż zarówno lekarz jaki personel medyczny zobowiązany jest do tajemnicy informacji związanych z danym pacjentem. Po porodzie każda kobieta ma prawo do pomocy ze strony położnej, związanej z pielęgnacją, czy karmieniem noworodka. W tym czasie pojawia się także kwestia antykoncepcji. Z punktu widzenia prawa lekarz może odmówić przepisania środków antykoncepcyjnych, jeżeli jest to niezgodne z jego sumieniem. Ma natomiast obowiązek wskazać innego lekarza, od którego uzyskanie konkretnego świadczenia medycznego jest możliwe.
Więcej informacji związanych stricte z opieką okołoporodową zawartych zostało w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem.
Zobacz także: Czy za znieczulenie podczas porodu trzeba zapłacić?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
