W Polsce handel narządami, tkankami i komórkami jest nielegalny. Według Kodeksu Etyki Lekarskiej lekarz nie może otrzymać zapłaty za przeszczepianie komórki, tkanki i narządu. Ustawa transplantacyjna mówi, że „za pobrane od dawcy komórki, tkanki lub narządy nie można żądać ani przyjmować zapłaty, innej korzyści majątkowej lub korzyści osobistej”. Nie należy jednak tej zapłaty mylić ze zwrotem kosztów pobrania, przechowywania, przetwarzania, sterylizacji, dystrybucji i przeszczepiania komórek, tkanek i narządów.
Ochrona prawna nieodpłatnego charakteru transplantacji
Zgodnie z ustawą transplantacyjną karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności do roku podlega osoba, która rozpowszechnia ogłoszenia o odpłatnym zbyciu, nabyciu, lub o pośredniczeniu w odpłatnym zbyciu lub nabyciu komórki, tkanki lub narządu. Zgodnie z art. 44 karze podlegają również osoby, które nabywają lub zbywają cudzą komórkę, tkankę lub narząd, pośredniczą w ich nabyciu lub zbyciu bądź biorą udział w przeszczepianiu lub udostępnianiu pozyskanych wbrew przepisom ustawy komórek, tkanek lub narządów, pochodzących od żywego dawcy lub ze zwłok ludzkich, w celu uzyskania korzyści majątkowej lub osobistej. Osoba taka podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat.
Przeczytaj: W jaki sposób honorowani są dawcy?
Jeżeli ktoś uczyni sobie z tego przestępstwa stałe źródło dochodu grozi mu kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
Kary za nielegalne prowadzenie działalności związanej z transplantacją
Zgodnie z ustawą osoba, która nie posiadając wymaganego pozwolenia prowadzi działalność przewidzianą przepisami ustawy dla banku tkanek i komórek, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
Udział w czynnościach transplantacyjnych, bez wymaganego pozwolenia
Jeżeli osoba pobiera tkankę, komórkę lub narząd w celu ich przeszczepienia, bądź je przeszczepia, bez wymaganego pozwolenia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Zobacz też: Transplantacje - śmierć w wyniku wypadku drogowego
Nielegalny wywóz z kraju
Komórek tkanek i narządów nie można wywozić z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub wwozić na to terytorium bez wymaganej zgody. Osoby, które dopuszczą się tego czynu podlegają grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Kara za niezgłoszenie informacji
Zgodnie z ustawą zakłady opieki zdrowotnej mają obowiązek zgłaszania potencjalnego biorcy na listę dokonanych przeszczepień do rejestru przeszczepień albo pozyskanych potencjalnych dawców szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej do rejestru szpiku i krwi pępowinowej. Osoba, która takiego zgłoszenia nie dokona podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
