Afekt, afektywny, afektowany
Afekt to termin związany ze sferą emocjonalną człowieka. W psychiatrii mówi się o afekcie, czyli o ekspresji emocji. W serialach kryminalnych spotkamy się z wyrażeniem „zbrodnia w afekcie”, gdzie afekt oznacza silne, wręcz gwałtowne przeżycie emocjonalne. „Afektowany” to odznaczający się nadmierną, przesadną ekspresją emocji. Natomiast „afektywny” to związany z emocjami.
Co na to psychologia
Psychologia jako dziedzina jest bardzo młoda, a psychologia emocji (łączona z psychologią motywacji) jest jedną z nowszych jej gałęzi. Depresją zajmują się głównie psychiatrzy i psychologowie kliniczni jako specjaliści zajmujący się chorobami. Jednak także psychologia zdrowia (które jest celem prowadzenia terapii) oraz psychologia emocji i motywacji mają swój wkład w lepsze poznanie tej choroby.
Choroby afektywne
• Depresja
Choroby afektywne, do których należy depresja, to problemy zdrowotne dotykające psychiki człowieka, szczególnie oddziałując na sferę emocjonalną i motywacyjną, co objawia się przede wszystkim dolegliwościami związanymi z przeżywaniem różnych negatywnych emocji, takich jak smutku, niepokoju, lęku, poczucia winy, braku radości z ulubionych aktywności, braku energii (zmęczenia, znużenia psychicznego i fizycznego), zniechęcenia (poczucia beznadziejności, braku sensu podejmowanych działań i w ogóle sensu życia), niewystarczającej motywacji do działania (trudności z wykonywaniem obowiązków, z przejściem od myślenia do działania, odkładania na później). Depresja może powodować niskie poczucie własnej wartości i wpływać na negatywne postrzeganie siebie i swoich możliwości.
Polecamy: Farmakoterapia depresji w chorobie Parkinsona
• Mania
Depresja to jednak nie jedyna postać zaburzeń afektywnych. Chorobą jest też patologicznie podwyższony nastrój, czyli mania. Występuje ona jednak rzadko w postaci czystej, jednobiegunowej. Najczęściej ma postać naprzemiennie występujących epizodów manii (czyli podwyższonego nastroju) z epizodami depresji (czyli obniżonego nastroju) w postaci choroby afektywnej dwubiegunowej.
Choroby jedno- i dwubiegunowe
Depresja znajduje się na krańcu związanym z przeżywaniem negatywnych emocji, natomiast mania – na drugim, związanym z emocjami pozytywnymi. Choroba dwubiegunowa wiąże się z przeplataniem się epizodów raz z jednego, raz z drugiego krańca.
Polecamy: Wykrywalność depresji
Pozornie mogłoby się wydawać, iż przeżywanie wyłącznie pozytywnych emocji, przez długi czas, jest zjawiskiem przyjemnym i nie powinno być klasyfikowane jako choroba. Wystarczy jednak mieć przez dłuższy czas kontakt z osobą cierpiącą na manię, by przekonać się, że jest ona równie niszczycielska jak depresja, podobnie jak dwubiegunowa „huśtawka” od euforii do rozpaczy.
Dystymia i hipomania
Dystymia i hipomania to terminy odnoszące się do nastroju lekko obniżonego i – odpowiednio – lekko podwyższonego. Również należą do kategorii zaburzeń afektywnych, jednak nie spełniają one kryteriów diagnostycznych depresji i manii. Nie oznacza to jednak, że nie można na nie oddziaływać. O ile niewiele osób jest zainteresowanych wyleczeniem z długotrwałego, nieco podwyższonego nastroju, o tyle nastrój lekko obniżony jest niepożądany. Warto więc wiedzieć, że zarówno depresja jak dystymia nie są „złem koniecznym”.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
