Depresja dwubiegunowa jest epizodem depresji występującym w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Przebieg tego schorzenia polega na występowaniu naprzemiennie skrajnych stanów: depresji i manii. Chorego albo rozpiera energia i ma poczucie, że jest w stanie zrobić wszystko, albo zaczyna myśleć o śmierci, jest zdołowany, brakuje mu energii i najchętniej leżałby całymi dniami w łóżku. Depresja dwubiegunowa utrudnia codzienne funkcjonowanie, rozwijanie relacji z ludźmi, a nawet podjęcie pracy.
Depresja dwubiegunowa znacznie różni się od klasycznej depresji. Jakie objawy daje? Czy można ją wyleczyć? Odpowiada Wioletta Karłowicz-Dul – psycholog, psychoterapeutka i seksuolog z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM.
Spis treści:
- Czym jest depresja dwubiegunowa?
- Objawy depresji dwubiegunowej
- Depresja dwubiegunowa - leczenie
- Czy można wyleczyć depresję dwubiegunową?
Czym jest depresja dwubiegunowa?
Wioletta Karłowicz-Dul: Depresja dwubiegunowa częściej określana jest terminem choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD) lub zaburzenia maniakalno-depresyjnego. Jak sama nazwa wskazuje charakteryzuje się ona występowaniem dwóch przeciwstawnych zaburzeń nastroju, które określane są biegunami depresji i manii lub hipomanii. Pomiędzy nimi przeplatają się również okresy remisji.
Życie z depresją dwubiegunową przepełnione jest skrajnymi emocjami: od głębokiego smutku po euforyczną radość. Skutki tych ekstremalnych stanów bardzo dezorganizują życie i utrudniają normalne funkcjonowanie. Chory nie tylko cierpi, ale też może odsunąć się od bliskich osób i rodziny, stracić pracę i majątek, a także sprowadzić na siebie poważne kłopoty. W skrajnych sytuacjach może zagrażać sobie lub innym ludziom.
Choroba ujawnia się zazwyczaj w młodym wieku i dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Jakie są objawy choroby dwubiegunowej?
W depresji dwubiegunowej pacjent doświadcza przygnębienia i rezygnacji, czasem staje się też drażliwy. Charakterystyczna jest utrata energii, trudności w odczuwaniu przyjemności i podejmowaniu aktywności. Klasycznie dochodzą do tego również problemy ze snem, odżywianiem i popędem seksualnym.
W myśleniu dominuje pesymizm, świat wydaje się przytłaczający, a ludzie wrogo nastawieni. Bardzo wyraźne jest też negatywne postrzeganie siebie: niska samoocena, dotkliwe obwinianie siebie czy poczucie bezwartościowości, które w skrajnych momentach mogą przejawiać się w zachowaniach autodestrukcyjnych.
W drugim biegunie chory doświadcza euforycznego nastroju i zadowolenia, rozpiera go energia, ma znacząco zawyżoną samoocenę i jest bardzo pobudzony, czasem dochodzi do tego drażliwość i agresja. Ma zmniejszoną potrzebę snu, zwiększony napęd i gonitwę myśli oraz trudności w koncentracji uwagi.
Mogą wystąpić również objawy psychotyczne np. urojenia czy omamy. W manii pacjenci często zachowują się lekkomyślnie, np. wydają wszystkie swoje oszczędności lub zaciągają kredyty na realizacje górnolotnych planów. Wierzą, że posiadają nadzwyczajne uzdolnienia czy powołania, a to skłania ich do absurdalnych zamiarów. Często w tym czasie tracą kontrolę nad swoimi popędami, a także eksperymentują z różnymi substancjami psychoaktywnymi.
Nie są krytyczni wobec siebie i nie rozumieją konsekwencji swoich zachowań. Wręcz przeciwnie, uważają, że czują się wspaniale, a wszelkie próby sprowadzenia na ziemię przez innych wywołują gniew.
Nieco mniejsze nasilenie ma hipomania, jednak jest to również biegun podwyższonego nastroju. Objawy są podobne jak w manii, jednak najczęściej trwają one krócej, a pacjent pozostaje świadomy swojego stanu. Hipomania utrudnia funkcjonowanie, natomiast mania całkiem je destabilizuje.
Na czym polega leczenie depresji dwubiegunowej?
Leczenie depresji dwubiegunowej powinno być kompleksowe. Opiera się ono na farmakoterapii, ale istotna jest również psychoterapia, psychoedukacja i wsparcie społeczne. Ważne jest, by chory miał stały kontakt z psychiatrą, który optymalnie dobiera leki i kontroluje zarówno ich działanie, jak i wpływ na narządy wewnętrzne.
Oprócz tego pacjent powinien korzystać też z psychoterapii i psychoedukacji, dzięki którym uczy się radzenia sobie z zaburzeniem i jego konsekwencjami oraz rozpoznawania pierwszych symptomów nawrotów.
W tym aspekcie bardzo istotne jest także wsparcie ze strony bliskich osób, którzy mogą reagować również w sytuacjach utraty świadomości i samokontroli przez chorego.
W uzasadnionych sytuacjach, kiedy pacjent zagraża sobie czy innym ludziom lub ma silne objawy psychotyczne, konieczne może być leczenie szpitalne. Po ustabilizowaniu stanu chorego zalecane jest kontynuowanie terapii w formie ambulatoryjnej.
Czy depresję dwubiegunową można całkowicie wyleczyć?
Depresja dwubiegunowa to choroba przewlekła i nawracająca, jednak odpowiednio dopasowane leczenie może być skuteczne i prowadzić do wieloletnich okresów remisji. trakcie terapii pacjent uzyskuje zmiany w zakresie myślenia, zachowania i radzenia sobie z emocjami, co pomaga mu prowadzić spokojne i satysfakcjonujące życie. Samoświadomość i umiejętność samokontroli pomagają żyć z chorobą, a regularna współpraca ze specjalistami daje wsparcie i poczucie bezpieczeństwa.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 24.05.2018.
Czytaj także:
Depresja maskowana - jak ją rozpoznać i leczyć?
Depresja lękowa – objawy i leczenie
Załamanie nerwowe - objawy, przyczyny i leczenie
Wpływ depresji na wygląd – co się zmienia u chorego?
Jesienna chandra – czym jest, jak sobie z nią radzić?
Depresja poporodowa - objawy, przyczyny, test, jak pomóc
Psycholog, psychoterapeutka, seksuolog z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM (www.razem-fundacja.org).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
