Przed nami 1 i 2 listopada - Dzień Wszystkich Świętych oraz tzw. Święto Zmarłych (Dzień Zaduszny). Jest to czas, w którym jesteśmy bardziej refleksyjni, wspominamy tych którzy odeszli, tych z którymi zostaliśmy rozdzieleni. Zadajemy sobie pytania o sens istnienia, zastanawiamy się nad przemijaniem, śmiercią, egzystencją.
Warto dowiedzieć się przy tej okazji czym jest żałoba po śmierci lub bolesnym rozstaniu z bliską nam osobą. Jak sobie z nią radzić?
Czym jest żałoba?
“Nie wszyscy wiemy, że żałoba może pojawić się nie tylko po śmierci bliskiej osoby, ale także w związku z rozstaniem, rozwodem, utratą nienarodzonego dziecka czy stratą cennego przedmiotu, zwierzęcia, idei czy myśli” - wyjaśnia Agnieszka Młodzikowska, Terapeuta i Psycholog z Perfect In Centrum Terapii i Rozwoju Osobowości.
Zobacz też: Żałoba a depresja
Jakie są etapy doświadczania żałoby?
- Etap pierwszy – wstrząs, szok, otępienie – występuje bezpośrednio po stracie. W tym stadium dominują uczucia żalu, rozpaczy, gniewu i lęku.
- Etap drugi – zaprzeczenie sytuacji, niedowierzanie, dezorganizacja. Towarzyszy nam uczucie pustki.
- Etap trzeci – właściwa żałoba, którą charakteryzują długie okresy smutku i osamotnienia. Często pojawia się także drażliwość, poczucie bezradności, bezsilności i płacz. Ten etap może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat (w przypadku np. utraty dziecka).
- Etap czwarty – ukojenie. Napady smutku i żalu są rzadsze i słabsze. Dostosowujemy się do nowej sytuacji, odnawiamy istniejące kontakty, nawiązujemy nowe. Zaczynamy widzieć teraźniejszość i przyszłość. Pojawiają się serdeczne wspomnienia.
- Etap piąty – akceptacja straty, powrót do codzienności. Pojawiają się nowe cele, nadzieja, radość życia.
"Warto podkreślić, że nie każdy człowiek przechodzi wszystkie etapy, a czas ich trwania może się różnić. Jest to sprawa bardzo indywidualna. Ważne, aby w jak najkrótszym czasie osiągnąć akceptację nowego stanu. Pamiętajmy, że każdy człowiek przeżywa smutek, rozpacz, żal, lęk czy gniew inaczej. Każdy też inaczej wyraża swoje emocje. Ważne jest to, by ich nie tłumić. Musimy pozwolić sobie na rozpacz, jeśli ją czujemy, na gniew, jeśli go w danej chwili doświadczamy, nie zaprzeczajmy tym uczuciom.” - mówi Agnieszka Młodzikowska.
Zobacz też: Fazy żałoby
Jak sobie radzić?
1. Przede wszystkim dzielmy się swoimi uczuciami z innymi. Może to być rodzina, ale niekoniecznie. Możemy porozmawiać z kimś zupełnie z “zewnątrz”, z przyjacielem, kapłanem, lekarzem. Prawdziwa, szczera rozmowa może zdziałać cuda.
2. Prośmy o pomoc! Zarówno w codziennych czynnościach (zakupy, odebranie dziecka z przedszkola, porządki), jaki i profesjonalną pomoc terapeuty.
3. Możemy także dołączyć do grupy wsparcia (poszukajmy np. w sąsiednim Ośrodku Interwencji Kryzysowej lub poradni czy Centrum Terapii). Takie spotkania, w atmosferze bliskości, empatycznego słuchania, współodczuwania, mogą być bardzo pomocne i skuteczne.
4. Dajmy sobie po prostu czas na doświadczenie tej straty.
Doświadczanie każdego z wyżej wymienionych etapów pozwoli zamknąć ze spokojem nurtującą nas sprawę i po ludzku żyć dalej, zaabsorbowani nowymi wyzwaniami życia.
Podczas odczuwania straty czy żałoby trudno jest słuchać teoretycznych rozważań na temat definicji, faz, etapów. Nie chodzi jednak o to, by się nauczyć tej wiedzy, czy też do niej stosować. Ważne by rozumieć co się z nami dzieje w tych trudnych chwilach. Mieć świadomość co może nastąpić, akceptować swoje zachowania, nie obwiniać się i nie mieć dodatkowego poczucia winy.
Żałoba jest naturalną reakcją naszej psychiki. Występujące objawy takie jak: zaburzenia łaknienia, smutek, przygnębienie, apatia, zaburzenia snu, brak zainteresowania otoczeniem są jak najbardziej zdrowe, normalne i wręcz pożądane po starcie bliskiej osoby.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
