Zdarza ci się, że bez wyraźnej przyczyny zaczynasz się stresować, czujesz ucisk w brzuchu lub szybkie bicie serca? Skąd bierze się to uczucie i jak sobie pomóc, jeśli wciąż powraca? Pytamy Dorotę Wojciechowską – psycholog, psychoterapeutę, psychodietetyka z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM (www.razem-fundacja.org).
Wiele osób odczuwa coś, co można nazwać „wewnętrznym niepokojem". Mówi się o nim, że to taki „niepokój w brzuchu". Skąd się bierze to uczucie?
Dorota Wojciechowska: Wewnętrzny niepokój jest stanem emocjonalnym, który każdy może odczuwać inaczej. Oznacza to, że objawy są niespecyficzne. Takie same objawy u różnych osób mogą, ale nie muszą świadczyć o wewnętrznym niepokoju. Zdarza się, że u niektórych objawy lokalizują się w obrębie jamy brzusznej, u innych np. w klatce piersiowej. Należy jednak pamiętać o tym, że dolegliwości w okolicy brzucha mogą mieć także zupełnie inne przyczyny, niezwiązane ze stanem emocjonalnym.
Podłożem dla wewnętrznego niepokoju mogą być zaburzenia nerwicowe związane ze stresem. Należą do nich zaburzenia lękowe, fobie, a także nerwica natręctw. Stan wewnętrznego niepokoju może także towarzyszyć zaburzeniom nastroju, np. depresji.
Czy takie uczucie niepokoju może być niekorzystne dla zdrowia? Do czego prowadzi?
Krótkotrwały, umiarkowany stan niepokoju wewnętrznego zazwyczaj nie jest groźny dla zdrowia. Może nawet pełnić ważną rolę adaptacyjną. Zdarza się, że informuje o tym, że np. jesteśmy przeciążeni, potrzebujemy odpoczynku. Czasami pomaga określić emocje, których doświadczamy. Potrafi też mobilizować do działania.
Gdy trudno jest znaleźć konkretną przyczyną zewnętrzną, jak. np. zmiana pracy, sytuacji życiowej, a stan taki przedłuża się, należy zgłosić się po pomoc do specjalisty, który dokona diagnozy.
Pamiętajmy też o tym, że niepokój wewnętrzny może być związany z przyjmowanymi lekami, niektórymi chorobami czy nieprawidłowościami związanymi z trybem życia. Może być związany przemęczeniem, problemami ze snem, niepełnowartościową dietą.
Czy mogą mu towarzyszyć kołatanie serca czy drżenie rąk? Jakie są jego inne objawy?
To, w jaki sposób odczuwamy niepokój wewnętrzny, ma związek z jego podłożem, a także z cechami osobowościowymi. Objawy mogą lokować się w różnych obszarach ciała. Jeżeli np. niepokój wewnętrzny wynika z problemów kardiologicznych, może objawiać się właśnie kołataniem serca.
Jeśli towarzyszy ważnym sytuacjom życiowym, np. podjęciu kluczowych decyzji, może także objawiać się drżeniem rąk, uczuciami gorąca czy zimna, problemami zawiązanymi z układem pokarmowym czy wydalniczym.
Zdarza się, że taki „wewnętrzny niepokój" pojawia się bez wyraźnej przyczyny, np. rano po przebudzeniu. Dlaczego?
Wewnętrzny niepokój pojawiający się rano może mieć wielowymiarowe podłoże. Pamiętajmy o tym, że to, co nazywamy wyraźną przyczyną, w rzeczywistości może przybierać zupełnie inną formę.
Poranny niepokój może być związany z przeżywanymi emocjami pojawiającymi się jako odpowiedz na to, co działo się w przeszłości, a także może być związany z oczekiwaniem lub obawami dotyczącymi tego, co ma się wydarzyć w przyszłości.
Jaki wpływ ma taki niepokój na kobiety w ciąży? Z czym się wiąże?
Stan ciąży jest wyjątkowym i trudnym okresem dla kobiety. Oczekiwanie na dziecko i związany z tym niepokój i obawy jak przebiegnie poród, jak będą wyglądały pierwsze dni po porodzie, czy maluch będzie zdrowy, wydają się zupełnie naturalne. Dodatkowo odczuwany przez kobietę niepokój wewnętrzny może być związany z ze zmianami w układzie hormonalnym, zmieniającym się ciałem.
Zmianom tym towarzyszą różne emocje, pojawiające się często naprzemiennie. Euforia, radość, ekscytacja potrafią przeplatać się z lękiem, smutkiem, rozczarowaniem, a nawet złością. Należy jednak pamiętać, że zmiany te są charakterystyczne dla ciąży, porodu, połogu.
Jeśli jednak odczuwany podczas ciąży niepokój wewnętrzny nasila się, uniemożliwia prawidłowy sen, ogranicza lub wzmaga apetyt należy skonsultować to z lekarzem ginekologiem.
Jak sobie z nim radzić?
To jest pytanie o to, jaki wpływ mamy na nasze zdrowie. Nie możemy zmienić genów, temperamentu z jakim się rodzimy, wewnętrznych predyspozycji do zapadania na określone choroby, ale możemy kontrolować na nasze zachowania.
Funkcjonujemy na czterech wymiarach: fizycznym, psychicznym, społecznym i duchowym. Odczuwany niepokój wewnętrzny może być związany z zakłóceniami w każdym z tych obszarów.
Bardzo ważnym aspektem jest racjonalne odżywianie i dbałość o to, aby dostarczać sobie niezbędnych składników odżywczych i mineralnych oraz witamin, aktywność fizyczna, zdrowy sen.
Gdy doświadczamy silnego niepokoju wewnętrznego, warto zgłosić się do psychologa, psychoterapeuty, z którym łatwiej będzie dotrzeć do źródła naszych problemów. Pamiętajmy o tym, że skupianie się tylko na objawach może przynieść jedynie doraźną ulgę.
Czy można go leczyć? Czy pomagają na to uczucie jakieś leki?
Istotną rolę stanowi rozpoznanie przyczyn. Psychoterapia pomaga skontaktować się z doświadczanymi emocjami, uświadomić sobie źródła niepokoju, przyjrzeć się myślom, które taki stan wzmacniają.
Zdarza się jednak, że potrzebne jest włączenie leków przeciwlękowych, uspokajających, ale o tym decyduje lekarz psychiatra.
Ekspert: Dorota Wojciechowska – psycholog, psychoterapeuta, psychodietetyk – Fundacja Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM (www.razem-fundacja.org).
Zobacz też:
Mdłości, bóle żołądka, wzdęcia, biegunka… To może być nerwica żołądka. Jak sobie z nią radzić?
Gdy lęk utrudnia życie… Jak żyć z fobią i czy można ją wyleczyć?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
