Jak lekarze określają lęk?
W podręcznikach medycznych istnieją opisy trzech rodzajów lęku odnoszące się do czasu: lękanie się przeszłości, lękanie się chwili obecnej, lękanie się przyszłości.
Między różnymi postaciami lęku zachodzą następujące różnice genetyczne:
- lęk witalny, którego źródłem jest własne ciało;
- lęk realny, w którym niebezpieczeństwo zagraża ze strony świata zewnętrznego;
- lęk sumienia – niebezpieczeństwo tkwi we własnej psychice, a źródłem jego jest konflikt bardziej prymitywnych i bardziej rozwiniętych dążeń i ich sposobów uzasadniania;
- lęk egzystencjalny, w którym akcent pada na niemożność określenia jego treści;
- lęk psychotyczny oraz lęk znamionujący choroby nerwowe (Hertl, 1983, s. 63).
Lęk w ujęciu psychologicznym
Psychologowie wyróżniają lęk – stan oraz lęk – cechę.
Pierwszy charakteryzuje się subiektywnymi, świadomie postrzeganymi uczuciami obawy i napięcia, którym towarzyszy związana z nim aktywacja lub pobudzenie autonomicznego układu nerwowego (Spielberger, 1966, za: Sosnowski, Wrześniewski, 1987, s. 3).
Drugi jest konstruktem teoretycznym, oznaczającym motyw lub nabytą dyspozycję behawioralną, która czyni jednostkę podatną na postrzeganie szerokiego zakresu obiektywnie niegroźnych sytuacji jako zagrażających i reagowanie na nie stanami lęku, nieproporcjonalnie silnymi w stosunku do wielkości obiektywnego niebezpieczeństwa (Spielberger, 1966, za: Sosnowski, Wrześniewski, 1987, s. 4).
Zobacz też: Jaki jest wpływ pracy mózgu i neuroprzekaźników na lęk?
Emocja pozytywna czy negatywna?
Powszechnie uznaje się lęk za emocję jedynie przeszkadzającą nam w życiu, której obawiamy się i unikamy konfrontacji z nią.
Jednak lęk pełni także pozytywną funkcję, organizując nasze życie psychiczne i nasze zewnętrzne działanie (Kopczyńska-Tyszko, 1999).
Pozytywna rola lęku rozpatrywana jest jako sygnał ostrzegawczy, który alarmuje o zbliżającym się, możliwym niebezpieczeństwie (Kohnstamm, 1989), przez co skłania ludzi do zachowań prozdrowotnych (Majewska i in., 1999).
Zobacz też: Zachowanie - składnik lęku
Fragment pochodzi z książki „Dziecko z chorobą nowotworową – problemy psychopedagogiczne” autorstwa Beaty Antoszewskiej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Tytuł, lead i śródtytuły są dziełem redakcji.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
