Rola prasy we współczesnym świecie
Rynek czasopiśmienniczy mógł się rozwijać w dużej mierze dlatego, że potrzeba informowania oraz bycia informowanym była od zarania systemów społecznych czymś naturalnym i konstytuującym spoistość grup.
Prasa jest uważana za jeden ze zwiastunów współczesnej kultury popularnej. Zwraca się tu uwagę przede wszystkim na jej rozkwit w XIX wieku. Fakt ten jest szczególnie znaczący z co najmniej kilku powodów. Po pierwsze, stanowił wprowadzenie do podstawowych, interpersonalnych kontaktów, elementu pośredniczącego w przepływie informacji pomiędzy nadawcą i odbiorcą.
Zachwiana tym samym została równowaga znamionująca kontakt interakcyjny. Oczywiście każdy czytelnik ma prawo napisać do redaktora naczelnego gazety, jednak trudno tu mówić o dialogu, tak jak to ma miejsce w przypadku kontaktu bezpośredniego. Ponadto jest to układ, w którym ciężar komunikatu wychodzącego od nadawcy, za sprawą pośrednika mogącego w określonych warunkach zniekształcić samą informację, przerzucany jest na bardzo wielu odbiorców.
Zaznacza się więc tutaj unifikująca rola prasy jako publikatora wyselekcjonowanych treści, której adresatem jest szeroka rzesza odbiorców. Po drugie, problem zaufania, uznania prawdziwości prezentowanych na łamach prasy treści, a nawet niejednokrotnie nadmiernego zawierzania słowu drukowanemu. Jak można sądzić, było to konsekwencją mijającego okresu, w którym książka (słowo pisane) stanowiła zarówno cenną wartość samą w sobie, jak i niosła ze sobą treści niedostępne dla wszystkich.
Jak prasa zdobyła zaufanie odbiorców?
Dzięki byciu, podobnie jak późniejsza telewizja, jednym z podstawowych źródeł informacji prasa nie była poddawana w pierwszych okresach funkcjonowania weryfikacji przez swoich odbiorców. Ponadto, wszelkie znamiona rzetelności, zazwyczaj faktycznej, powodowały, iż zaczęto ufać prasie. Długo jeszcze trzeba było czekać do sytuacji końca XX wieku, kiedy fakty nieopublikowane niejako „nie wydarzają się”, niemniej sytuacja ta otworzyła szerokie pole, często wykorzystywane do sterowania wiedzą i nastrojami społecznymi.
Upowszechnieniu prasy, jak i w ogóle mediów, od początku sprzyjało schlebianie odbiorcy: w prasie poważnej poziomowi intelektualnemu odbiorcy ponad masą, w prasie bulwarowej przez uszanowanie niewyrafinowanych aspiracji przez sensacyjność, rozrywkę czy przywodzące na myśl funkcje telewizyjnych seriali, drukowanie w dziewiętnastowiecznych czasopismach powieści w odcinkach.
Sprawdź: Telewizor członkiem rodziny
Zalety prasy
Główną zaletą prasy, jeśli patrzy się z pozycji autora treści perswazyjnych, jest łatwo zauważalna segmentacja rynku. Polega to na prostym dotarciu do poszczególnych grup odbiorców skupiających się wokół wybieranej tematyki nabywanych pism.
W ramach tych grup można wydzielić kategorie wieku, płci, zasobności finansowej, wykształcenia itd. Nie mniej istotnym argumentem przemawiającym na korzyć prasy jest długofalowość oddziaływania zamieszczanych w niej komunikatów (czytelnik często wraca do tej samej, zwłaszcza magazynowej publikacji), ponadto odbiorca, nawet jeśli nie jest prenumeratorem, rzadko zmienia tytuły czytanej prasy (czytelnik „Gazety Wyborczej” sporadycznie sięga po „Rzeczpospolitą” i odwrotnie).
Kreacja skutecznego przekazu reklamowego w przypadku prasy polega na kompilacji takich elementów, jak: slogan reklamowy, informacja, fotografia bądź rysunek. Dochodzi do tego wielkość ogłoszenia, dobór miejsca publikacji (określonego tytułu i wewnętrznej pozycji) oraz częstotliwość ukazywania się.
Co prasa ma do zaoferowania?
Prasa, podobnie jak inne środki masowego przekazu, pozwala na zdobywanie informacji. Cechą charakterystyczną prasy jest większy zasób wiedzy przekazywanej odbiorcy niż w innych, szybszych (przez możliwość przekazu i sposób artykulacji) mediach.
Wydawnictwa prasowe potrafią ponadto wykroczyć poza schemat przypisanych im funkcji i zaoferować klientowi próbkę towaru (sampling), nawet jego zapach, czego na dzień dzisiejszy w bezpośredni sposób nie jest w stanie zaproponować żadne z pozostałych mediów masowych. Dlatego prasa, dzięki byciu medium masowym, może stanowić wsparcie dla kampanii BTL (kampanie BTL wyróżniają się strategią planowania promocji w środkach przekazu spoza grupy mediów masowych).
Fragment pochodzi z książki „Wpływ mediów. Konteksty społeczno-edukacyjne” Bogusława Dziadzi (Oficyna Wydawnicza Impuls, 2008). Publikacja za zgodą wydawcy.
Warto przeczytać: Jak media wpływają na psychikę człowieka?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
