Hormony tarczycy kontrolują przebieg procesów metabolicznych, nadzorują fizyczny i neuropsychiczny rozwój płodu i dziecka po urodzeniu. W okresie poniemowlęcym wpływają na proces wzrostu.
Przyczyny wrodzonej niedoczynności tarczycy u noworodków są różne. Jeszcze kilkanaście lat temu najczęstszym powodem pojawienia się wrodzonej niedoczynności tarczycy był niedobór jodu w pożywieniu matki. W tej sytuacji wystarczające było częstsze jedzenie ryb morskich lub owoców morza. Obecnie używana przez każdego sól kuchenna, poddawana jest obowiązkowemu procesowi jodowania. Dlatego teraz najczęstszą przyczyną wrodzonej niedoczynności tarczycy jest choroba tarczycy matki lub stosowane w czasie ciąży leki.
Warto przeczytać: Nadczynność tarczycy u kobiet w ciąży
Zdrowa tarczyca przyszłej mamy
Choroba Hashimoto nazywana przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, polegająca na stymulacji organizmu do produkcji przeciwciał (cząsteczek, które prawidłowo niszczą bakterie i wirusy) atakujących własne komórki tarczycy. Przeciwciała te przedostają się przez łożysko i mogą powodować przejściową niedoczynność tarczycy u noworodka. Poza tym leki stosowane w nadczynności tarczycy powinny być stosowane u kobiet w ciąży tylko w przypadku bezwzględnej konieczności, ponieważ przedostając się przez łożysko mogą uszkadzać płód i prowadzić do wystąpienia niedoczynności tarczycy u malucha.
Niestety dużo groźniejszą przyczyną występowania wrodzonej niedoczynności tarczycy u dzieci może być jej nieprawidłowy rozwój lub nawet brak. Na szczęście zaburzenia rozwoju tarczycy występują stosunkowo rzadko, wiążą się z tym, że tarczyca nie powstała w życiu płodowym lub jej rozwój został zaburzony przez różne czynniki – najczęściej genetyczne. Od 3 miesiąca życia wewnątrzmacicznego płód powinien już sam produkować hormony tarczycy, które nadzorowałyby rozwój komórek układu nerwowego. Nieprawidłowo rozwinięta tarczyca, nie dostarcza odpowiedniej ilości hormonów, powodując opóźnienie rozwoju mózgu. Ratunkiem w tej sytuacji jest tarczyca matki, łożysko bowiem pozwala na przedostawanie się do dziecka hormonów tarczycy produkowanych przez jej gruczoł. Dlatego też bezpośrednio po urodzeniu, noworodek nie ma cech niedoczynności tarczycy, pod warunkiem, że tarczyca matki jest zdrowa.
Badania przesiewowe
Właśnie z powodu początkowo bezobjawowego przebiegu wrodzonej niedoczynności tarczycy tak ważne jest wykonywanie badań przesiewowych w kierunku tej choroby. W Polsce u każdego noworodka takie badanie musi być obowiązkowo przeprowadzone, najlepiej między 3 a 5 dniem po urodzeniu. Badanie polega na nakłuciu pięty noworodka i zdobyciu 2-3 kropli krwi, którymi nasącza się specjalną bibułę. Badania przesiewowe umożliwiają bardzo wczesne rozpoczęcie leczenia, co pozwala na zmniejszenie częstości występowania wrodzonej niedoczynności tarczycy, prowadzącej do upośledzenia rozwoju ruchowego i intelektualnego, nazywanego kiedyś kretynizmem.
Zadbaj o tarczycę przed ciążą
Tak ważne jest aby jeszcze przed zajściem w ciążę, zadbać o tarczycę. Pewność że działa prawidłowo daje poczucie bezpieczeństwa. Kobiety z niedoczynnością tarczycy, powinny przyjmować odpowiednie dawki tyroksyny i zachodząc w ciążę, nie powinny mieć niedoborów tych hormonów. W czasie ciąży trzeba pamiętać że zapotrzebowanie na hormony tarczycy jest większe.
Polecamy: Nieprawidłowe stężenie hormonów tarczycy - jak odczytać wynik?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
