Spis treści:
- Czym jest guzek koloidowy tarczycy?
- Przyczyny powstawania guzków koloidowych
- Guzek koloidowy – jakie objawy powoduje?
- Czy guzek koloidowy jest groźny?
- Rozpoznanie guzka koloidowego
- Leczenie guzków koloidowych
Czym jest guzek koloidowy tarczycy?
Guzki koloidowe są to łagodne zmiany w gruczole tarczycowym, które stanowią najczęściej występujące guzki tarczycy. Koloid jest galaretowatą substancją, która wchodzi w skład pęcherzyków tego gruczołu. Jest miejscem przechowywania i uwalniania hormonów tarczycy oraz magazynowania jodu. Inaczej mówiąc, guzki koloidowe związane są z nadmiernym rozrostem prawidłowej tkanki tarczycowej.
Nie mają żadnych cech nowotworu złośliwego, pomimo że czasem mogą osiągać znaczne rozmiary, budząc tym samym niepokój. Mogą występować pojedynczo lub mnogo. Niektóre guzki koloidowe mają postać torbieli. Nazywane są wówczas guzkami koloidowymi torbielowatymi. Niekiedy zawierają zwapnienia. Nie są hormonalnie czynne, co oznacza, że nie powodują niedoczynności czy nadczynności gruczołu (ale mogą z nimi współwystępować).
Guzki tarczycy ogólnie są dość powszechne u dorosłych. Mają postać zmian litych lub wypełnionych płynem. Wyróżnia się kilka ich rodzajów:
- Guzki koloidowe, czyli łagodne zmiany będące rozrostem komórek tarczycy.
- Gruczolaki wywodzące się z komórek pęcherzykowych tarczycy. Są również łagodne.
- Torbiele tarczycy, czyli wypełnione płynem woreczki wewnątrz gruczołu, które prawie nigdy nie mają cech złośliwości.
- Rak tarczycy jest guzem złośliwym. Wymaga wykonania biopsji.
Przyczyny powstawania guzków koloidowych
Powstanie guzków koloidowych tarczycy może wynikać z różnych przyczyn, w tym:
- niedoboru jodu w diecie,
- chorób autoimmunologicznych tarczycy (np. choroby Hashimoto),
- uwarunkowań genetycznych,
- czynników środowiskowych, jak ekspozycja na toksyny,
- zaburzeń hormonalnych, np. w trakcie ciąży, menopauzy lub stosowania antykoncepcji hormonalnej.
Do wystąpienia tego rodzaju zmian mogą przyczynić się zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne, a także ich kombinacja.
Guzek koloidowy – jakie objawy powoduje?
Najczęściej nie powoduje żadnych objawów. W innym przypadku objawy związane z obecnością guzków koloidowych podzielić można na dwie grupy. Pierwszą z nich są objawy uciskowe, które może wywoływać guzek znacznych rozmiarów. Należą do nich:
- uczucie ucisku,
- dyskomfortu,
- problemy z oddychaniem, bądź przełykaniem pokarmów – w skrajnych przypadkach, zwłaszcza gdy guzki są liczne lub duże.
Druga grupa objawów u osoby, u której stwierdzono guzek (guzki) koloidowe, będzie wynikać z zaburzonej czynności gruczołu tarczowego. Obecność guzków koloidowych nie musi wiązać się z nieprawidłową czynnością tarczycy, może być jednak związana z nadczynnością tarczycy jak i niedoczynnością, co objawiać się będzie występowaniem charakterystycznych dla tych stanów dolegliwości.
Czy guzek koloidowy jest groźny?
Guzki koloidowe nie stwarzają zwiększonego ryzyka złośliwości, a więc nie mają tendencji do zmieniania się w raka tarczycy. Nie wpływają też na aktywność hormonalną gruczołu (nie stanowią przyczyny nadczynności czy niedoczynności). Guzek koloidowy znacznych rozmiarów może wpływać na oddychanie lub przełykanie.
W zdecydowanej większości przypadków guzki tarczycy mają charakter łagodny. Często są rozpoznawane jako niegroźne zmiany. Diagnoza raka tarczycy w przypadku wykrycia guzków tego narządu jest stawiana rzadko (mniej niż 5% guzków tarczycy to nowotwory złośliwe).
Rozpoznanie guzka koloidowego
Obecność guzka w obrębie tarczycy może być stwierdzona dotykiem, podczas rutynowego badania lekarskiego, może być on także wykryty przypadkowo – w wykonywanym z innego powodu badaniu ultrasonograficznym gruczołu.
Na podstawie badania USG lekarz może podejrzewać, że zmiana ogniskowa w tarczycy to guzek koloidowy, nie może jednak postawić ostatecznej diagnozy. Pewne rozpoznanie guzka koloidowego postawione może być dopiero na podstawie wyniku badania cytologicznego (oceny pod mikroskopem) materiału pobranego drogą biopsji.
Diagnoza „guzek koloidowy” oznacza, że podejrzana zmiana nie jest nowotworem złośliwym.
Biopsja jest konieczna w sytuacji, gdy:
- guzek jest duży (jego średnica przekracza 1 cm),
- jego wygląd w badaniu ultrasonograficznym budzi zastrzeżenia lekarza,
- w rodzinie pacjenta występowały nowotwory tarczycy,
- pacjent w przeszłości przeszedł napromienianie szyi.
Guzek koloidowy Bethesda kat 2 - co to oznacza?
Guzek koloidowy ma kategorię II w klasyfikacji Bethesda. Co to oznacza? Skala ta jest przeznaczona do oceny wyników biopsji tarczycy. Kategoria II oznacza zmianę o charakterze łagodnym, która powinna być poddawana kontroli USG, i zazwyczaj nie wiąże się z ryzykiem rozwoju raka tarczycy. Z kolei kategorie Bethesda 3 i 4 oznaczają, że nie można określić, czy zmiana ma charakter złośliwy czy nie.
Leczenie guzków koloidowych
Leczenie guzków koloidowych zazwyczaj nie jest konieczne. Leczenie może być wymagane, jeśli okaże się, że zmiana (zwykle ze względu na duży rozmiar) uciska okoliczne struktury i powoduje dyskomfort, ból czy trudności z oddychaniem lub przełykaniem.
Terapia tego rodzaju zmian może obejmować interwencję chirurgiczną lub leczenie jodem radioaktywnym. W przypadku guzków koloidowych zalecane są regularne kontrole i ocena zmiany za pomocą badania ultrasonograficznego.
Czytaj także:
Objawy chorej tarczycy - czego nie należy lekceważyć?
Zmęczenie, uczucie zimna i sucha skóra to objawy niedoczynności tarczycy. Dowiedz się więcej o tej podstępnej chorobie
Choroby tarczycy nie dotyczą mężczyzn? To szkodliwy mit, przez który wielu panów lekceważy ważne objawy
Tyroksyna (T4) – co trzeba wiedzieć o tym ważnym hormonie tarczycy?
Objawy choroby Hashimoto rozwijają się powoli i bywają lekceważone latami. Co powinno zaniepokoić?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
