Do czego prowadzą nadczynność i niedoczynność tarczycy?
Nieprawidłowa czynność – dysfunkcja – gruczołu tarczowego (tarczycy) prowadzi do nadmiernej lub niedostatecznej produkcji hormonów tarczycy.
Do dysfunkcji tarczycy zalicza się między innymi:
- najczęściej występujące jej zapalenie (choroba Hashimoto),
- powiększenie się jej objętości (tzw. wole proste),
- powstanie guzków w tarczycy (wole guzkowe),
- guzy nowotworowe.
Każde z wymienionych schorzeń tarczycy może prowadzić do nadmiernej lub (częściej) niedostatecznej produkcji hormonów tarczycy. Mówi się wtedy o nadczynności tarczycy bądź niedoczynności tarczycy.
Oba te zaburzenia hormonalne mogą mieć negatywny wpływ na płodność - zarówno kobiety, jak i mężczyzny. Zaburzona praca tarczycy prowadzi do niekorzystnych zmian w funkcjonowaniu, między innymi przysadki mózgowej, kontrolującej wytwarzanie hormonów przez inne gruczoły (w tym jajniki u kobiet i jądra u mężczyzn). Ponadto hormony tarczycy mają decydujący wpływ na metabolizm organizmu.
Choroby tarczycy a niepłodność żeńska
Znaczna dysfunkcja tarczycy może powodować niepłodność u kobiet. Dotyczy to częściej niedoczynności tarczycy. Najbardziej niepokojącym objawem niedostatecznej produkcji hormonów tarczycy są zaburzenia miesiączkowania, którym czasami towarzyszy mlekotok. Zbyt niskie stężenia hormonów tarczycy mogą powodować także zaburzenia owulacji i negatywnie wpływać na drugą fazę cyklu miesiączkowego, co ogranicza możliwości zajścia w ciążę.
W łagodnej postaci niedoczynności tarczycy zajście w ciążę jest możliwe. Należy jednak pamiętać, że hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu, zwłaszcza jego tarczycy i centralnego układu nerwowego, głównie w początkowym okresie ciąży. Nie bez znaczenia są też zaburzone procesy metaboliczne spowodowane niedoborem hormonów tarczycy.
Łagodniejsza postać niedoczynności tarczycy może powodować nieprawidłowy rozwój płodu lub poronienia. Jeśli kobieta ma problem z zajściem w ciążę lub problemy z jej utrzymaniem, a wyniki badań wskazują na nieprawidłowe stężenia hormonów TSH, T4 (tyroksyny) i T3 (trójjodotyroniny), należy podjąć leczenie hormonami tarczycy. Może to się okazać prostą metodą pozwalającą na zajście w ciążę i jej donoszenie.
Nadczynność tarczycy - TSH
Nadczynność tarczycy jest wynikiem nadmiernej produkcji hormonów tego narządu. Może to prowadzić do nieprawidłowej gospodarki hormonalnej, która ogranicza produkcję estrogenów. W efekcie organizm kobiety przestaje działać sprawnie. Może również dojść do zatrzymania owulacj. Najczęściej jednak nadczynność tarczycy prowadzi do komplikacji ciąży, zwłaszcza układu krążenia ciężarnej i zaburzeń metabolicznych w trzecim trymestrze ciąży. Może być również przyczyną groźnego dla życia ciężarnej tzw. przełomu tarczycowego.
Choroby tarczycy a niepłodność męska
Dysfunkcja tarczycy u mężczyzn jest zjawiskiem znacznie rzadszym niż u kobiet. Niemniej, jeśli poziom hormonów jest nieprawidłowy, należy podjąć leczenie. Niedoczynność tarczycy u mężczyzn obniża libido i funkcję jąder. Schorzenie to może prowadzić do obniżenia jakości plemników, co uniemożliwia zapłodnienie lub prawidłowy rozwój zygoty.
Słaba jakość nasienia może być spowodowana również m.in.:
- wiekiem mężczyzny,
- otyłością,
- nadwagą,
- niedowagą,
- stresem,
- nieodpowiednim stylem życia.
Po ocenie jakości plemników lekarz podejmuje działania pozwalające ustalić przyczynę osłabienia gamet i podjęcie leczenia. Decydując się na posiadanie potomstwa, należy wykonać badania TSH pozwalające określić funkcjonowanie tarczycy zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny. W razie wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości należy skonsultować się z lekarzem endokrynologiem, który zadecyduje czy konieczna jest terapia.
Im wcześniej zostanie podjęte ewentualne leczenie, tym mniejsze będzie ryzyko problemów z niepłodnością spowodowanych chorobami tarczycy. Należy również pamiętać, że wszelkie nieprawidłowości w działaniu tego narządu rzutują także na nasze codzienne funkcjonowanie i nie należy ich bagatelizować.
Źródło: dr n. med. Robert Sienkiewicz – Współzałożyciel Spółki VitroLive oraz działającego w jej strukturach Centrum Ginekologii i Leczenia Niepłodności VitroLive.
Zobacz także:Do czego człowiekowi jest potrzebna tarczyca?
Niedoczynność tarczycy a płodność
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
